Chóng mặt kèm ù tai: Dấu hiệu không thể chủ quan

Chị T.T.A (39 tuổi, ở TP.HCM) thường xuyên cảm thấy choáng váng khi thay đổi tư thế, kèm theo ù tai và cảm giác mất thăng bằng mỗi khi di chuyển nhanh.

Ban đầu, chị A. nghĩ đây là biểu hiện thiếu ngủ do áp lực công việc. Tuy nhiên, khi tình trạng tái diễn nhiều lần, chị đã đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM và được chẩn đoán chóng mặt tiền đình ngoại biên - ù tai khả năng di chứng viêm thần kinh tiền đình.

Chóng mặt, ù tai là hai 2 triệu chứng phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ các rối loạn lành tính cho đến những bệnh lý nghiêm trọng cần can thiệp sớm. Việc chủ quan bỏ qua các dấu hiệu ban đầu có thể dẫn đến suy giảm chức năng thính giác, mất thăng bằng kéo dài hoặc ảnh hưởng đến hoạt động sống, tâm lý và chất lượng sống.

Theo tiến sĩ - bác sĩ Lý Xuân Quang, Trưởng khoa Tai mũi họng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, tai trong không chỉ đảm nhiệm chức năng nghe mà còn giữ vai trò quan trọng trong duy trì thăng bằng. Khi một trong 2 chức năng này bị rối loạn, người bệnh có thể xuất hiện đồng thời cả triệu chứng chóng mặt và ù tai. Có những trường hợp ù tai chủ quan, tức chỉ người bệnh nghe thấy tiếng ù, không có âm thanh thực sự đây là biểu hiện ban đầu của tổn thương thần kinh thính giác. Nếu không được can thiệp kịp thời, có thể dẫn đến điếc đột ngột và không thể hồi phục.

"Ù tai đơn thuần kéo dài không thể xem nhẹ. Đó có thể là biểu hiện đầu tiên của tình trạng giảm thính lực thần kinh - loại điếc thường không hồi phục nếu phát hiện muộn. Điều quan trọng là người bệnh cần được chẩn đoán và theo dõi sát với các phương tiện chuyên sâu như đo thính lực, điện thính giác, MRI hoặc các nghiệm pháp tiền đình", tiến sĩ - bác sĩ Lý Xuân Quang nhấn mạnh.

Từ góc độ chuyên khoa Thần kinh, bác sĩ chuyên khoa 2 Phạm Thị Ngọc Quyên - Khoa Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, chóng mặt là một triệu chứng phổ biến khi người bệnh đến khám tại phòng khám thần kinh, tuy nhiên phần lớn lại đến với chẩn đoán "rối loạn tiền đình" một cách mặc định, dù chưa xác định rõ nguyên nhân.

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Phạm Thị Ngọc Quyên, cảm giác chóng mặt thường bắt nguồn từ rối loạn khả năng giữ thăng bằng, vốn do 3 hệ thống đảm nhiệm: cảm giác sâu, thị giác và tiền đình. Khi một trong 3 hệ thống này bị tổn thương, não bộ sẽ phản ứng bằng cảm giác ảo giác chuyển động - tức chóng mặt. Trong đó, nếu chóng mặt đi kèm ù tai, thường liên quan đến hệ thống tiền đình tai trong.

Tuy nhiên, chuyên gia cảnh báo không nên chủ quan, bởi có nhiều nguyên nhân khác cũng gây ra chóng mặt, từ hạ huyết áp tư thế, lo âu, mất ngủ đến các rối loạn nghiêm trọng như đột quỵ. Bác sĩ Quyên đặc biệt nhấn mạnh đến tình trạng "chóng mặt đơn thuần" xuất hiện đột ngột ở người lớn tuổi có yếu tố nguy cơ mạch máu như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu… cần thận trọng vì đây có thể là triệu chứng khởi bệnh của đột quỵ.

Để nhận biết, bác sĩ giới thiệu thang điểm BE-FAST, trong đó B (Balance -ất thăng bằng) và E (Eyes - rối loạn thị lực) là 2 dấu hiệu sớm, bổ sung cho thang điểm FAST truyền thống nhằm nâng cao khả năng phát hiện các biến cố mạch máu não tiềm ẩn. Ngoài ra, các trường hợp chóng mặt kéo dài kèm ù tai có thể tiềm ẩn bệnh lý như u dây thần kinh số 8 hoặc viêm dây thần kinh tiền đình - cần được phối hợp chẩn đoán giữa chuyên khoa Thần kinh và Tai mũi họng.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, người bệnh bị chóng mặt, ù tai được tiếp cận quy trình chẩn đoán bài bản và toàn diện, kết hợp giữa các chuyên khoa: Tai mũi họng, Thần kinh, Chẩn đoán hình ảnh và Tâm lý lâm sàng. Với hệ thống thiết bị hiện đại như đo điện thính giác thân não (ABR), ghi hình chuyển động mắt khảo sát hệ tiền đình (VNG), nội soi tai mũi họng, MRI sọ não và đo thính lực khách quan - chủ quan, bác sĩ có thể xác định chính xác nguyên nhân gây triệu chứng. Tùy theo kết quả, người bệnh sẽ được điều trị cá thể hóa với phác đồ phù hợp: từ thuốc điều trị triệu chứng, hướng dẫn phục hồi chức năng tiền đình, đến can thiệp phẫu thuật hoặc điều chỉnh lối sống để kiểm soát tái phát lâu dài.

Các bác sĩ nhấn mạnh thông điệp: "Chóng mặt, ù tai không đơn thuần chỉ là mỏi mệt hay stress, mà có thể là chỉ dấu của những rối loạn sâu hơn trong cơ thể". Việc nhận diện đúng, khám sớm và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để phòng ngừa biến chứng và bảo vệ chất lượng cuộc sống.