'Chợ giá rẻ' nổi tiếng của khách Tây hồi sinh

Sau thời gian im ắng vì các đợt truy quét hàng giả, hàng nhái của cơ quan chức năng, Saigon Square - khu mua sắm nổi tiếng ở trung tâm TP.HCM, đã nhộn nhịp trở lại. Tuy nhiên, bên dưới sự tấp nập vẫn là nỗi lo canh cánh của tiểu thương và câu hỏi về hướng phát triển của khu chợ này.

90% quầy hàng hoạt động trở lại

Nằm ngay giữa trung tâm TP.HCM, Saigon Square từ lâu đã được xem là "thiên đường mua sắm" của khách quốc tế. Quần áo, túi xách, mắt kính, đồng hồ... tràn ngập, phần lớn mang dáng dấp các thương hiệu xa xỉ với mức giá chỉ vài trăm nghìn đồng. Trong đợt cao điểm truy quét hàng giả, hàng nhái ngày 29.5.2025, hàng trăm sạp bị kiểm tra, hàng nghìn sản phẩm nhái nhãn hiệu nổi tiếng như LV, Gucci, Hermès, Rolex... bị thu giữ. Theo báo cáo, chỉ riêng năm 2024 và nửa đầu 2025, tại Saigon Square đã ghi nhận 38 vụ vi phạm, với hơn 1.200 sản phẩm bị tịch thu, tổng số tiền xử phạt lên tới hơn 366 triệu đồng.

Sau các đợt kiểm tra, nhiều tiểu thương đã đóng quầy, Saigon Square trở nên vắng vẻ. Chưa hết truyền thông quốc tế đồng loạt đưa tin khu mua sắm này tiếp tục bị liệt kê trong danh sách "Notorious Markets" (các khu chợ khét tiếng về hàng giả) của Văn phòng đại diện thương mại Mỹ (USTR).

Tuy nhiên, đến nay thì không khí nhộn nhịp đã trở lại Saigon Square. Theo ghi nhận thực tế của PV Thanh Niên, quang cảnh trái ngược hẳn sự đìu hiu hồi tháng 6. Kẻ mua người bán chen nhau giữa các lối đi chật hẹp. Chủ yếu là du khách nước ngoài, từ khách Tây ba lô, khách Hàn Quốc đến nhóm khách Nam Á. Các mặt hàng hút khách nhất vẫn là va li, ba lô du lịch, áo phông in đơn giản, quần áo trẻ em hay đồ bộ mặc ở nhà. Nhiều quầy còn treo biển giảm giá, khuyến mãi, thu hút khách thử hàng và trả giá.

Theo quan sát, khoảng 90% quầy hàng đã mở lại. Tiểu thương liên tục mời chào, trò chuyện bằng tiếng Anh bập bõm. Sức sống của Saigon Square đến từ nhu cầu lớn của khách du lịch quốc tế muốn mua đồ rẻ, dễ mặc, dễ mang về làm quà. Ông Nguyễn Văn H., tiểu thương đã hoạt động 10 năm ở Saigon Square, chia sẻ: "Khách Tây vào đây thường muốn mua 3 - 4 cái áo phông, vài chiếc ba lô. Họ không quan tâm là hàng xịn hay không, miễn rẻ và tiện. Nếu không bán theo gu này thì khó sống". Thực tế, Saigon Square từ lâu đã nằm trong danh sách điểm mua sắm bình dân "phải đến" của nhiều du khách.

Sau đợt truy quét cao điểm mấy tháng trước, nhiều tiểu thương tại Saigon Square thừa nhận họ vừa muốn ổn định kinh doanh, vừa lo lắng bị phạt. Chị L.T.L, chủ quầy áo quần trẻ em, nói: "Tháng 6 vừa rồi bị thu hàng, tôi phải nghỉ cả tháng trời. Giờ mở lại cũng sợ lắm, nhưng nếu không bán thì lấy gì sống?". Trong khi đó, một số quầy đã chọn hướng đi an toàn hơn, chuyển sang bán quần áo no-brand (không nhãn hiệu) hoặc hàng xuất khẩu dư. Song, thực tế, sức hút lớn nhất với khách nước ngoài vẫn nằm ở những sản phẩm "nhái sang chảnh".

Lối đi nào cho Saigon Square?

Không thể phủ nhận sức hút của Saigon Square với khách trong nước lẫn nước ngoài. Với những người lần đầu đặt chân đến TP.HCM, đây là địa điểm được nhiều tài xế taxi, hướng dẫn viên hay thậm chí các trang du lịch trực tuyến giới thiệu. Lý do đơn giản là hàng hóa phong phú, giá rẻ và có thể trả giá. Với họ, việc mua vài chiếc áo phông, một chiếc ba lô hay va li du lịch chỉ với giá vài USD là "quá hời". Thậm chí, nhiều du khách coi đây như một trải nghiệm thú vị khi được chen chúc, mặc cả và cầm về những món đồ in logo thương hiệu lớn…

Thế nhưng "điểm nóng hàng giả" này cũng là nỗi nhức nhối của cơ quan chức năng TP.HCM trong suốt thời gian qua. Một số chuyên gia du lịch nhận định nếu để Saigon Square tồn tại song song với chiến lược nâng tầm du lịch thì chẳng khác nào "chấp nhận một vết xước trên bức tranh toàn cảnh". Vết xước này tuy nhỏ nhưng dễ trở thành điểm yếu khi VN tham gia các chiến dịch quảng bá hình ảnh quốc gia, vốn đòi hỏi sự nhất quán. Trong bối cảnh ngành du lịch đang hướng đến mục tiêu đón 25 triệu khách quốc tế vào năm 2025, hình ảnh hàng giả, hàng nhái bày bán công khai ngay trung tâm thành phố lớn nhất nước rõ ràng không giúp ích gì cho công tác truyền thông.

Câu hỏi đặt ra là lối đi nào cho Saigon Square nói riêng và các chợ, tiểu thương buôn bán nói chung? Theo các chuyên gia, Saigon Square không chỉ là điểm mua sắm quen thuộc của du khách mà còn là kế sinh nhai của hàng ngàn tiểu thương. Vì vậy, nếu chỉ dừng ở truy quét thì hàng giả, hàng nhái có thể tạm lắng xuống rồi bùng phát trở lại. Giải pháp bền vững phải là tái cấu trúc toàn diện.

Ông Nguyễn Văn Mỹ, Chủ tịch Lửa Việt Tour, phân tích: Mua sắm là nhu cầu rất lớn của du khách, thậm chí được nhiều quốc gia coi như một ngành công nghiệp du lịch. Ở Nhật Bản, Hàn Quốc hay Thái Lan, kích cầu mua sắm của du khách được đưa vào chương trình quốc gia, gắn chặt với tour. "Anh bỏ ra 5 triệu mua hàng thì hướng dẫn viên, công ty, tài xế đều được chia hoa hồng minh bạch, hàng lại có bảo hành, có chất lượng. Đó là lý do họ có thẻ đeo, sticker quản lý. Còn ở VN, tiền lại được chi thẳng cho hướng dẫn viên và nhà xe, không gắn trong tour nên không thành hệ thống", ông Mỹ nói.

Theo ông Mỹ, VN lâu nay chưa quan tâm đúng mức hoạt động mua sắm của khách du lịch, trong khi ở nước ngoài nếu đoàn không đi mua sắm thì công ty phải bù tiền tour. Khi người dân bỏ tiền túi đi du lịch, họ chắc chắn sẽ chi tiêu; còn trong các chuyến đi bao cấp thì gần như không ai mua gì. Điều này khiến thị trường VN thiếu bài bản, dễ rơi vào vòng xoáy giảm giá, thậm chí đi theo con đường hàng nhái để tăng lợi nhuận.

"Saigon Square nằm ngay khu đất vàng trung tâm, "trái tim của TP.HCM" nên không thể để hàng giả tồn tại. Nếu được quy hoạch thành trung tâm mua sắm miễn thuế hoặc khu outlet đẳng cấp thì Saigon Square sẽ phát huy lợi thế, bởi TP.HCM hiện chưa có mô hình này", ông Mỹ đề xuất. Theo ông, không phải du khách không biết đó là hàng giả; thậm chí khách châu Á còn khoái hàng nhái. Tuy nhiên, nhu cầu có thật không đồng nghĩa với việc chấp nhận. "Khu đất vàng này phải có thương hiệu, có sản phẩm giá mềm nhưng chính hãng, sịn sò", ông nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, một số chuyên gia đề xuất có thể chuyển đổi mô hình theo định hướng đưa Saigon Square thành khu mua sắm outlet, hàng xuất khẩu dư, hàng Việt giá rẻ. Đây là phân khúc hợp pháp, vừa đáp ứng nhu cầu thực của khách quốc tế và người dân, vừa giữ được dòng khách mà không làm xấu hình ảnh du lịch.

Song song, hỗ trợ tiểu thương trong quá trình chuyển đổi, thông qua cung cấp vốn vay nhỏ, kết nối nguồn hàng chính ngạch hoặc mở kênh bán trực tuyến. Chỉ khi thấy được lợi ích kinh tế từ hàng thật, tiểu thương mới yên tâm thay đổi. Bên cạnh đó, cần thiết lập quy chuẩn quản lý rõ ràng về trưng bày, kiểm tra định kỳ và thí điểm gian hàng cho thương hiệu Việt. Điều này sẽ giúp Saigon Square trở thành không gian kết hợp giữa chợ bình dân và "showroom" hàng Việt uy tín.