Chính sách miễn viện phí toàn dân sẽ được triển khai như thế nào?

(Dân trí) - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua BHYT vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn, Nghị quyết số 72 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Ngày 9/9, Tổng Bí thư Tô Lâm đã thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân.

Trong đó, Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT. Và từ 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí 1 lần/năm.

Dưới đây là phần chia sẻ với báo chí của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan về một số nội dung đột phá liên quan đến Nghị quyết:

Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân vừa được ban hành có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của ngành y tế và sức khỏe người dân Việt Nam thưa Bộ trưởng?

- Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tiếp tục thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với sức khỏe của mỗi người dân.

Mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khoẻ mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khoẻ, sống lâu, sống khoẻ, sống lành mạnh, nâng cao thể chất, ý thức bảo vệ sức khoẻ và chủ động phòng ngừa bệnh tật trong toàn xã hội, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Đây là nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và lâu dài, mang tính chất hành động, là “Nghị quyết để thực hiện Nghị quyết”.

Nghị quyết có nhiều chính sách bổ sung, tăng cường, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối trước đây, đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp đột phá nhằm tháo gỡ, khơi thông các điểm nghẽn, nút thắt, khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và kỳ vọng của nhân dân.

Chính sách miễn viện phí là một nội dung mang tính chất đột phá của Nghị quyết đang được người dân rất quan tâm. Bộ trưởng có thể cho biết người dân sẽ được hưởng những quyền lợi gì và chính sách này sẽ được triển khai như thế nào để bảo đảm công bằng, hiệu quả?

- Miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế (BHYT) vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn. Nó thể hiện tính ưu việt của chế độ, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, hợp lòng dân, giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, thể hiện rõ quan điểm người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe.

Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là BHYT, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân.

Trong đó, trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác.

Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí.

Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ BHYT toàn dân, mọi người đều tham gia BHYT để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Về phạm vi quyền lợi, người dân được được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già.

Việc này được triển khai ngay từ năm 2026. Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám bệnh, chữa bệnh ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình.

Theo đó, từ năm 2026, từng bước thực hiện tăng tỷ lệ, mức thanh toán, chi cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên theo lộ trình từ Quỹ BHYT. Điều này để giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, phù hợp với việc tăng mức đóng BHYT  theo quy định của pháp luật từ năm 2027.

Ngân sách nhà nước và Quỹ BHYT chi trả cho một số dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn tại cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, cơ bản theo lộ trình phù hợp nhằm ngăn ngừa bệnh tật, giảm tỷ lệ mắc và tử vong, tiết kiệm chi phí điều trị giai đoạn muộn, người dân.

Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân - không phân biệt vùng miền, giàu nghèo - được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính.

Nghị quyết không đặt mục tiêu miễn phí tuyệt đối, mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.

Xin Bộ trưởng cho biết, ngành y tế sẽ tiếp cận, triển khai như thế nào để những mục tiêu của Nghị quyết số 72-NQ/TW trở thành hiện thực trong đời sống?

- Toàn ngành y tế sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để nhanh chóng đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống, để người dân sớm được hưởng thụ các chính sách an sinh xã hội.

Thứ nhất, toàn ngành y tế sẽ quán triệt, nhận thức đầy đủ về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đổi mới mạnh mẽ tư duy quản trị ngành y tế, tạo môi trường quản trị minh bạch và trách nhiệm giải trình gắn với cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền triệt để.

Thứ hai, tập trung hoàn thiện thể chế, trọng tâm là xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết ngay trong kỳ họp tháng 10 tới để thể chế hoá một số chủ trương, chính sách của Nghị quyết số 72.

Trong giai đoạn 2025-2030, ngành tập trung hoàn thiện, trình ban hành các Luật: Phòng bệnh; Dân số; An toàn thực phẩm (sửa đổi); Thiết bị y tế; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá...; trình Chính phủ các nghị định để quy định chế độ, chính sách về đào tạo chuyên sâu đặc thù nhóm ngành sức khỏe, phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế…

Thứ ba, trình Chính phủ ban hành Chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết số 72 làm cơ sở để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết bảo đảm đồng bộ, kịp thời, hiệu quả.

Thứ tư, ban hành Chương trình hành động của Bộ Y tế để triển khai thực hiện Nghị quyết số 72.

Trong đó, tập trung triển khai toàn diện các đề án quan trọng như:  Xây dựng và triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035, Đề án miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình cho người dân; triển khai khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí cho người dân ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên ngay từ năm 2026….

Thứ năm, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số toàn diện, triển khai vận hành bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế bảo đảm tiêu chuẩn kết nối, chia sẻ và liên thông đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, BHYT để liên thông dữ liệu, tiết kiệm chi phí y tế và phục vụ quản lý dữ liệu sức khỏe người dân theo vòng đời.

Thứ sáu, tăng cường công tác truyền thông sâu rộng để toàn xã hội và người dân nắm vững các chủ trương, chính sách, vận động nhân dân chung tay cùng ngành y tế triển khai có hiệu quả Nghị quyết, nâng cao ý thức trong việc tự bảo vệ sức khỏe.

Chúng tôi cũng ý thức rằng, không thể chỉ Bộ Y tế làm được, mà phải có sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị, các bộ, ngành, địa phương và cả người dân.

Vì vậy, Bộ Y tế sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, UBND các tỉnh thành phố để cùng triển khai các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, kịp thời, tránh tình trạng chính sách tốt nhưng triển khai yếu.

Chúng tôi tin rằng, với sự quyết tâm chung, những mục tiêu như nâng tuổi thọ, giảm gánh nặng chi phí y tế, mở rộng BHYT toàn dân… sẽ không chỉ là những con số trên nghị quyết, mà dần hiện hữu trong cuộc sống hàng ngày, để người dân được sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!