Chìa khóa vàng cho trung tâm tài chính Việt Nam: Bài học từ Singapore và Hồng Kông

Người ta có thể đầu tư hàng triệu đô cho cơ sở hạ tầng, nhưng nếu thiếu một đội ngũ tinh nhuệ, thành thạo tiếng Anh và cả tiếng Hoa, giấc mơ xây dựng trung tâm tài chính tầm cỡ sẽ mãi chỉ là bản vẽ trên giấy. Đâu là bí quyết thật sự đưa Singapore và Hồng Kông lên đỉnh vinh quang tài chính châu Á, và Việt Nam có thể học gì từ họ?

Trong khi nhiều người vẫn tưởng rằng thiết bị hiện đại hay vị trí đắc địa là yếu tố then chốt để xây dựng trung tâm tài chính, thực tế đã chứng minh điều ngược lại: con người mới là yếu tố quyết định. Không chỉ là kiến thức chuyên môn, mà còn là khả năng giao tiếp - đặc biệt là bằng tiếng Anh chuyên ngành tài chính.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, tiếng Anh - không phải "Yes, no, ok" - chẳng chỉ là lợi thế mà là yêu cầu bắt buộc để đọc hiểu tài liệu tài chính, phân tích báo cáo, đàm phán với đối tác quốc tế và tham gia đối đáp tạicác hội nghị toàn cầu.

Vì sao Singapore, Hồng Kông thành công?

Nhìn sang Singapore và Hồng Kông, hai "ngọn hải đăng" tài chính của châu Á, có thể dễ dàng thấy một mẫu số chung: đầu tư mạnh cho giáo dục và ngôn ngữ.

Tại Singapore, trình độ tiếng Anh được đặt ra rất cao, từ học đường đến doanh nghiệp. Người trẻ được rèn luyện để viết báo cáo, trình bày kế hoạch tài chính và thuyết trình trước giới đầu tư. Giáo dục không chạy theo số lượng mà chú trọng vào chất lượng, với mô hình đại học 3 năm - giỏi thì học thêm đủ 4 năm - và các chương trình của trường công đều được kiểm định gắt gao.

Trong khi đó, Hồng Kông với lợi thế lịch sử và địa lý lại đặc biệt mạnh về tiếng Hoa. Dù tiếng Anh vẫn phổ biến, nhưng sự phát triển dựa trên truyền thống gia đình của tiếng Hoa đang giúp Hồng Kông bứt phá, kết nối dễ dàng hơn với đại lục Trung Quốc là thị trường tài chính lớn nhất thế giới đang được phục hồi, nhất là ở Thượng Hải.

Tiếng Anh ở Singapore không hoàn toàn "chuẩn"... Họ dùng "Singlish", một dạng tiếng Anh hòa trộn với tiếng Mã và tiếng Hoa. Thế nhưng, điều đó không hề gây cản trở, vẫn giúp người Singapore tốt nghiệp đại học đối đáp nhanh chóng với các đối tác.

Khi Hồng Kông trở thành cầu nối giữa phương Đông với phương Tây, việc dùng thành thạo tiếng Hoa là một lợi thế. Dù Singapore có nhiều người gốc Hoa, nhưng không phải ai cũng sử dụng tiếng Hoa thành thạo trong kinh doanh như người Hồng Kông.

Nhờ đó, Hồng Kông có lợi thế cạnh tranh, đặc biệt trong việc thu hút đầu tư từ Trung Quốc cùng những khu vực đông người Hoa khác như Đài Loan. Và qua đó còn phát triển mạng được lưới thương mại rộng khắp châu Á - Thái Bình Dương.

Chuẩn bị cho tương lai

Muốn tạo nên một trung tâm tài chính đúng nghĩa tại Việt Nam trong 5 năm tới, chúng ta không thể thiếu một đội ngũ chuyên viên không chỉ giỏi về tài chính mà còn linh hoạt trong ngôn ngữ và tư duy toàn cầu.

Song song với việc xây dựng hạ tầng, chính quyền các địa phương cũng phải chú trọng đầu tư vào giáo dục tài chính song ngữ, cung cấp học bổng, tổ chức các chương trình liên kết với các đại học quốc tế, tạo điều kiện để sinh viên được thực tập tại các trung tâm tài chính lớn ở châu Á, đặc biệt là Singapore, Hồng Kông và cả Tokyo.

TP.HCM và Đà Nẵng đang nổi lên như hai trung tâm tiềm năng về tài chính - thương mại. Nhưng tiềm năng sẽ mãi là tiềm năng nếu chúng ta không có một chiến lược đào tạo nhân lực bài bản và cấp tốc.

TP.HCM và Đà Nẵng hoàn toàn có thể đi theo con đường của Singapore và Hồng Kông, nếu ngay từ hôm nay, bắt đầu bằng chiến lược phát triển nhân lực thực chất, đặt tiếng Anh và cả tiếng Hoa là nền tảng.

Cần tuyển chọn sinh viên giỏi, đào tạo chuyên sâu 4 năm với chương trình song ngữ chuyên ngành tài chính. Song song đó, là xây dựng năng lực giao tiếp.

Rõ là chuyện không nằm ở những tòa nhà cao tầng hay ngân sách khổng lồ. Tương lai của một trung tâm tài chính thực thụ bắt đầu từ một lớp học, một bài thuyết trình bằng tiếng Anh, và giấc mơ đối đáp nhanh lẹ bằng ngoại ngữ.