“Check” camera đột xuất, phát hiện báu vật hiếm có trên thế giới tại Quảng Ngãi

Bẫy ảnh tại Vườn quốc gia Chư Mom Ray (tỉnh Quảng Ngãi) đã ghi nhận một “báu vật” chỉ 3 nước sở hữu.

Ngày 9/10, ông Đào Xuân Thủy, Giám đốc Vườn quốc gia Chư Mom Ray (tỉnh Quảng Ngãi), cho biết, thông qua hệ thống bẫy ảnh tự động, đơn vị vừa ghi nhận sự xuất hiện của gấu ngựa và gà tiền mặt đỏ – hai loài động vật quý hiếm thuộc nhóm IB, nhóm cực kỳ quý hiếm được ưu tiên bảo vệ.

Gà tiền mặt đỏ ( Polyplectron germaini ), còn gọi là gà vảy đồng xu, là một loài chim thuộc họ Trĩ (Phasianidae), nổi bật với bộ lông rực rỡ những vòng tròn đồng tâm tựa như những đồng tiền cổ. Loài chim này mang vẻ đẹp hoang dã, bí ẩn, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới Đông Nam Á.

Ẩn mình trong những cánh rừng rậm rạp ở Việt Nam, Campuchia và Lào, gà tiền mặt đỏ là một trong những loài chim đẹp và hiếm có bậc nhất khu vực Đông Dương. Bộ lông ánh xanh lam óng ánh trên từng chiếc lông đuôi khiến chúng được ví như "công của rừng già". Không chỉ đẹp, gà tiền mặt đỏ còn là loài chỉ báo sinh thái quan trọng, phản ánh độ nguyên vẹn của rừng. Tuy nhiên, hiện nay chúng đang đối mặt nguy cơ tuyệt chủng do mất rừng và săn bắt trái phép.

Gà tiền mặt đỏ có kích thước trung bình, thân hình nhỏ nhắn, gọn gàng; con trống thường lớn hơn con mái. Điểm nổi bật nhất là bộ lông với những vòng tròn đồng tâm màu nâu đậm, xanh lá và ánh kim trên nền lông nâu sẫm. Con trống còn có phần mặt đỏ tươi – nguồn gốc của tên gọi "gà tiền mặt đỏ". Chúng thường sống đơn độc hoặc theo cặp, hoạt động chủ yếu vào bình minh và hoàng hôn, di chuyển chủ yếu bằng cách đi bộ hoặc chạy nhanh, khả năng bay hạn chế.

Môi trường sống ưa thích là các khu rừng thường xanh ẩm ướt, rừng thứ sinh và những khu vực thảm thực vật dày đặc ở độ cao thấp đến trung bình. Chế độ ăn đa dạng gồm côn trùng, hạt giống, quả mọng và các loại thực vật khác. Mùa sinh sản diễn ra vào mùa xuân và hè, con trống thực hiện các màn tán tỉnh ấn tượng để thu hút con mái. Con mái làm tổ trên mặt đất, thường dưới tán cây hoặc trong bụi rậm, mỗi lứa đẻ 3–5 trứng với thời gian ấp 21–23 ngày.

Hiện nay, gà tiền mặt đỏ đang chịu nhiều áp lực từ mất rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất và săn bắt trái phép. Việc bảo tồn loài này vì vậy trở nên cấp thiết. Các biện pháp cần triển khai gồm thiết lập khu bảo tồn thiên nhiên, tăng cường tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về bảo vệ động vật hoang dã và ngăn chặn săn bắn trái phép.

Gà tiền mặt đỏ không chỉ quý về mặt sinh thái mà còn có giá trị nghiên cứu khoa học và du lịch sinh thái. Nghiên cứu về sinh học, hành vi và sinh thái của loài giúp hiểu rõ hơn về đa dạng sinh học và sự phát triển của hệ sinh thái rừng nhiệt đới. Sắc lông đẹp mắt và vẻ bí ẩn của chúng thu hút nhà khoa học lẫn du khách, góp phần phát triển du lịch sinh thái bền vững.

Bảo vệ gà tiền mặt đỏ không chỉ là giữ gìn một loài chim quý hiếm, mà còn duy trì sự đa dạng sinh học và cân bằng sinh thái của rừng. Việc này đòi hỏi sự chung tay của các nhà khoa học, cơ quan quản lý và cộng đồng địa phương, để gìn giữ vẻ đẹp huyền bí của những "đồng tiền sống động" giữa khu rừng xanh.