Chàng trai mắc hội chứng 'não tụt xuống cổ' - Báo VnExpress

Tay phải của Minh yếu từ nhỏ nhưng ít ảnh hưởng đến sinh hoạt, tưởng do bẩm sinh. Ba năm gần đây, sức cơ tay giảm kèm teo cơ, Minh cầm nắm không chắc, sau đó tiến triển không bê nổi vật nặng, ba ngón tay phải bị co quắp lại, khó duỗi thẳng, run yếu.

Kết quả chụp MRI 3 Tesla tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM ghi nhận Minh có các bất thường ở vùng hố sọ sau và tủy sống. ThS.BS.CKII Đặng Bảo Ngọc, Khoa Ngoại Thần kinh - Cột sống, Trung tâm Khoa học Thần kinh, chẩn đoán Minh mắc hội chứng Arnold Chiari type 1 - dị tật thần kinh bẩm sinh ít gặp (khoảng 0,5-3,5% dân số), hình thành trong giai đoạn bào thai. Đây là tình trạng một phần tiểu não tụt xuống qua lỗ chẩm - vị trí nối giữa nền sọ và tủy sống, gây chèn ép, cản trở dòng lưu thông dịch não tủy, hình thành hiện tượng rỗng ống tủy còn gọi là syringomyelia.

Khi tiểu não và tủy sống bị chèn ép kéo dài, người bệnh có thể bị tê yếu tay chân, mất thăng bằng, nặng hơn là liệt vĩnh viễn. Các triệu chứng lâm sàng do rỗng ống tủy đã xuất hiện, tức bệnh đã tiến triển nặng. Minh cần được điều trị để tránh nguy cơ tổn thương tủy không hồi phục, theo bác sĩ Ngọc.

Sau khi hội chẩn, các bác sĩ quyết định phẫu thuật giải áp hố sọ sau cho Minh với mục tiêu tạo thêm không gian cho tiểu não và hành tủy, khôi phục lưu thông dịch não tủy, từ đó cải thiện triệu chứng, ngăn ngừa tiến triển của rỗng tủy.

Sau khi gây mê bệnh nhân, bác sĩ rạch một đường khoảng 8 cm ở vùng gáy, cắt bỏ một phần xương chẩm và cung sau đốt sống cổ C1 để tạo thêm không gian cho phần tiểu não bị tụt xuống, giải phóng hành tủy. Dưới kính vi phẫu có độ phóng đại cao, bác sĩ quan sát rõ từng mạch máu, dây thần kinh, màng não, nhờ đó thao tác chính xác.

Sau khi mở màng cứng - lớp màng bao quanh não và tủy sống, êkíp cắt lọc màng nhện dày dính, xơ hóa, tái lập lưu thông dịch não tủy, vá tạo hình mở rộng màng cứng bằng mảnh cân cơ tự thân, giúp dịch não tủy lưu thông, giảm nguy cơ tái chèn ép. Cuối cùng, vết mổ được khâu kín nhiều lớp nhằm ngăn nguy cơ rò dịch não tủy, đảm bảo vết thương được đóng chắc chắn.

Hậu phẫu, Minh tỉnh táo, hết đau đầu và cảm giác nặng gáy, khả năng vận động tay cải thiện, có thể đứng dậy và đi lại bình thường sau hai ngày.

Theo bác sĩ Ngọc, các triệu chứng chóng mặt, buồn nôn giảm dần và thường tự hết sau 2-3 tuần. Riêng tình trạng rỗng tủy, cần mất khoảng 6 tháng đến một năm để các hốc dịch thu nhỏ dần và thần kinh hồi phục. Người bệnh cần theo dõi định kỳ để đánh giá kết quả và ngăn ngừa tái phát.

Hội chứng Arnold Chiari ở giai đoạn sớm đa phần không có triệu chứng rõ rệt, thường được phát hiện tình cờ qua hình ảnh cộng hưởng từ (MRI). Hội chứng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến ở người trong độ tuổi trưởng thành. Triệu chứng thường gặp nhất là đau đầu vùng chẩm, tăng lên khi ho, hắt hơi, cúi gập người kèm chóng mặt, dáng đi loạng choạng, mất thăng bằng, tê yếu tay chân, khó nuốt hoặc rối loạn giọng nói.

Khi có các dấu hiệu bất thường kéo dài, đặc biệt là đau đầu vùng chẩm dai dẳng, tê yếu chi hoặc khó kiểm soát vận động, người bệnh đến bệnh viện có chuyên khoa thần kinh để khám và thực hiện các xét nghiệm, chụp chiếu cần thiết để chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị tối ưu.

Phượng Thy