Năm lớp 8, khi mẹ phát hiện mắc ung thư giai đoạn cuối, Phan Lê Ánh Dương đã quyết định nghỉ học 2 năm để ở nhà chăm mẹ. Sau đó cô vừa học vừa làm, tự mình lo mọi chi phí đến hết THPT.
Cuộc đời thử thách Dương quá sớm, nhưng cũng cho cô nghị lực hơn người. Năm nay Dương thành tân sinh viên của Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM.
Đứa trẻ nhận hung tin mẹ ung thư xương và cha khiếm thị
Nép trong con hẻm nhỏ ở xã Đông Thạnh (TP.HCM), căn nhà của Ánh Dương đã phủ màu rêu phong. Từng góc nhà chật kín phế liệu và những sản phẩm thủ công mà bà Lê Thị Huệ (mẹ Dương) mưu sinh.
Đi học về, Dương ngồi bệt giữa nhà làm đầu lân thủ công bán kiếm sống. Gia đình chỉ trông vào tiền trợ cấp và thu nhập bấp bênh từ công việc này cùng việc làm thêm của Dương.
Suốt ngày, bà Huệ còng lưng nhặt ve chai và tận dụng phế liệu làm đồ thủ công. Một con lân thủ công bà làm mất gần 2 tiếng được 50.000 đồng. Dẫu nắng mưa, bà đều lặn lội từ nhà lên quận 1 (cũ) bán kiếm từng đồng.
Năm 2018, bà Huệ nhức chân dai dẳng, đi lại khập khiễng. Bác sĩ khuyên thay khớp nhân tạo. Vì tiền nong eo hẹp, bà chỉ uống thuốc Nam cầm chừng. Đến khi chân sưng to, không đi được, bà được kết luận ung thư xương giai đoạn cuối. Dù được khuyên xạ trị hoặc cắt bỏ chân để kéo dài sự sống, bà Huệ lặng lẽ từ chối.
Khi ấy Ánh Dương vừa vào lớp 8. Nghe tin mẹ chỉ còn sống ba tháng, cô bé bàng hoàng, suy sụp.
Nhưng mẹ đã kiên cường chống chọi nhiều năm qua, chẳng có tiền đi viện, bà Huệ chỉ bấu víu vào Đông y. Trên đầu chỗ nằm, những túi thuốc, chai rượu thuốc là vật bất ly thân níu giữ sự sống ngày qua ngày.
Sống trong bóng tối, ông Phan Ánh Sơn (ba Dương) hậu phẫu bị hỏng điểm vàng dẫn tới khiếm thị. Chẳng thể đi làm, từ ngày bà Huệ bệnh, ông ở nhà nấu ăn, sắc thuốc cho vợ.
"Ba tôi thường giấu bệnh, không chịu đi khám, sức khỏe ngày càng yếu", Dương nghẹn ngào.
Gia cảnh kiệt quệ, cả nhà chỉ trông vào 1,2 triệu đồng trợ cấp của ông Sơn và 600.000 đồng của bà Huệ mỗi tháng. Từng đồng bạc phải chắt chiu qua ngày, bữa no bữa đói.
Căn nhà Ánh Dương ở từng là mái ấm Thành Đạt do bà Huệ lập năm 1997, từng cưu mang và dạy nghề thủ công cho hơn 30 người khuyết tật và trẻ lang thang.
Bà Huệ vốn là dược sĩ nhưng không theo nghề, mà chọn gắn bó với mái ấm, bởi: "Nếu được học và làm việc, những bạn trẻ ấy có thể thực hiện ước mơ".
Thế nhưng, đại dịch COVID-19 năm 2021 giáng đòn chí mạng vào gia đình Dương. Hàng thủ công bị khách quỵt tiền, bà Huệ lại bị lừa, chi phí sinh hoạt ngày càng eo hẹp. Trong khi đó, khoản nợ ngân hàng gần 2 tỉ đồng đã phình thành hơn 7 tỉ vì lãi. Dịch bùng phát, họ buộc phải ngậm ngùi đóng cửa mái ấm.
Căn nhà từng đầy ắp tiếng cười nay bị thế chấp ngân hàng, đang chờ thanh khoản. Gia đình thậm chí phải lên phường xác nhận không còn khả năng kiếm thu nhập.
Dám nghỉ học 2 năm làm chỗ dựa cho mẹ, làm thêm 'vạn nghề'
Năm lớp 8, khi mẹ phát hiện mắc ung thư giai đoạn cuối, Dương đã quyết định nghỉ học 2 năm để ở nhà chăm mẹ. Sau đó Dương vừa học vừa làm, tự mình lo mọi chi phí đến hết cấp 3.
Suốt 2 năm, ngoài phụ ba chăm mẹ, Dương chẳng từ chối một công việc nào, từng làm trợ giảng dạy STEM, lập trình Robocon với 100.000 đồng/tiết, còn dạy gia sư môn ngữ văn kiếm 2 triệu đồng/tháng.
Dương cũng từng chụp hình dạo vào dịp Tết, mỗi bộ ảnh giá khoảng 400.000 đồng, nhưng chỉ có 2-3 người thuê, thu nhập không quá 1 triệu đồng/tháng.
Sáng đi học đến chiều, tối đến Dương tranh thủ bán trà sữa vỉa hè để kiếm thêm từ 18h30 đến 0h. Cứ trời mưa là nghỉ, thu nhập bấp bênh chỉ khoảng 1-2 triệu đồng/tháng để đổ xăng và trang trải chi phí học tập.
Không ít lần Dương dựa vào các giải thưởng từ các cuộc thi văn học, sáng tạo trẻ để trang trải.
Ánh Dương giờ đây là tân sinh viên ngành quản trị sự kiện, Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM. Ngày nhập học, Dương chẳng còn tiền xoay xở, không còn cách nào khác, Dương phải xin cha đỡ đầu hỗ trợ tạm ứng học phí và lương.
"Tiền không có, nhưng mình có sức. Mình không muốn bỏ lỡ tương lai chỉ vì không đủ tiền học", Dương nói.
Mỗi ngày Dương phải đi hơn 16km đến trường, nhưng vẫn đều đặn có mặt trên giảng đường.
Từng đóng góp cho "Ước mơ của Thúy", nhiều giải thưởng sáng tạo trẻ cho người khuyết tật
Lớn lên trong môi trường mái ấm của mẹ lập ra, Ánh Dương sớm mang khát vọng đóng góp cho xã hội với các dự án cộng đồng.
Hồi nhỏ, xúc động trước phóng sự về một bạn nhỏ mắc ung thư xương, Dương tái chế bao bì mì làm móc khóa hình hoa hướng dương, mang bán tại ngày hội "Ước mơ của Thúy" do báo Tuổi Trẻ tổ chức.
"Toàn bộ số tiền bán được, tôi đã quyên góp cho chương trình để sẻ chia với những bạn cùng cảnh ngộ", Dương nói.
Ánh Dương có bảng thành tích đồ sộ với nhiều giải thưởng văn học và giải nhất, nhì, ba sáng tạo trẻ từ năm 2012 đến 2018. Cô từng gây ấn tượng với lá thư "Vì sao Singapore là quốc gia sạch nhất thế giới?" và được Lãnh sự quán Singapore mời sang thăm.
Ngay từ lớp 2, Dương đã ấp ủ dự án "Quán cà phê lớp học tình thương" dành cho trẻ em lang thang và người khuyết tật.
"Tôi từng thấy một quán cà phê bày bán những món đồ thủ công do các bạn tự kỷ làm. Từ đó, tôi nảy ra ý tưởng về một mô hình vừa học vừa làm. Ở đó, các bạn có hoàn cảnh khó khăn có thể học vào buổi sáng, buổi chiều làm việc tại quán để có thêm thu nhập, tránh phải lang thang hay đi bán vé số", Dương nói.
Bước đi trong nghịch cảnh éo le nhưng Ánh Dương vẫn luôn cười tươi. Đúng như tên mẹ đặt "Ánh Dương", là ánh sáng, hy vọng sau những ngày tăm tối.
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn