Cấp phép xây dựng càng nhanh càng tốt

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi theo hướng rút ngắn thời gian cấp phép xây dựng công trình xuống dưới bảy ngày làm việc, giảm một nửa thời gian cấp phép so với hiện nay.

Các chuyên gia cho rằng đề xuất này khả thi, giúp người dân, doanh nghiệp "dễ thở" hơn, giảm đáng kể thời gian chờ đợi. 

Tuy vậy muốn làm được trước hết cần đẩy mạnh phân cấp, chuyển đổi sang cấp phép xây dựng trực tuyến, bổ sung cán bộ có chuyên môn về xây dựng để tăng năng lực giải quyết thủ tục của cấp xã, phường.

Mỗi công trình, dự án chỉ thực hiện một thủ tục

Theo dự thảo, các công trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời sẽ phải thực hiện cấp phép xây dựng, trừ các trường hợp miễn cấp phép được quy định trong Luật Xây dựng. Tuy nhiên quy định về cấp phép xây dựng sẽ được thực hiện theo hướng đơn giản, rút gọn để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân.

Các quy định về cấp phép xây dựng trong dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi sẽ thực hiện nguyên tắc từ giai đoạn chuẩn bị đến thời điểm khởi công xây dựng, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng chỉ kiểm soát một lần đối với mỗi dự án, công trình xây dựng (mỗi công trình, dự án chỉ phải thực hiện một thủ tục hành chính).

Những công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thì không phải cấp giấy phép xây dựng (công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc có công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng).

Với các công trình còn lại, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng. Theo đó tất cả các công trình sẽ thực hiện cấp phép xây dựng trực tuyến, hồ sơ cấp phép được đơn giản hóa và điều kiện cấp phép xây dựng là phải phù hợp với quy hoạch và mục đích sử dụng đất.

Dự thảo luật cũng nâng cao trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình, cơ quan cấp phép chỉ thực hiện kiểm tra kết quả thực hiện của tư vấn. Qua đó sẽ giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép, dự kiến tối đa bảy ngày làm việc, giảm một nửa thời gian so với quy định hiện hành 15 - 20 ngày.

Đòi hỏi nhiều thủ tục phải công khai

Trao đổi với Tuổi Trẻ, KTS Đào Ngọc Nghiêm, nguyên giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, cho rằng trong bối cảnh hiện nay cấp phép xây dựng là một công cụ rất cần thiết. Bởi thực tế phát triển các đô thị cho thấy không phải đâu cũng có đủ quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị. 

Ngay thủ đô Hà Nội cũng chưa thể phủ kín quy hoạch chi tiết 1/500. Nếu muốn bỏ cấp phép xây dựng thì phải có những quy định chi tiết hướng dẫn người dân, doanh nghiệp.

Tuy nhiên ông Nghiêm cũng nhấn mạnh quy trình cấp phép xây dựng hiện nay rất dài, phải qua rất nhiều bước nên theo quy định hiện hành quy trình cấp phép xây dựng dự án 15 - 20 ngày nhưng trên thực tế thường kéo dài hơn 30 ngày. 

Để rút ngắn thời gian cấp phép xây dựng, ông Nghiêm khuyến nghị phải công khai các đồ án quy hoạch. Trong công khai đồ án quy hoạch cần chú trọng đến các đồ án quy hoạch về hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là cấp điện.

Đặc biệt phải cụ thể hóa hơn nữa quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc đô thị (hiện nay gọi là quy chế quản lý kiến trúc đô thị). Đồng thời, thời gian thẩm định hồ sơ cấp phép phải nhanh hơn, thống nhất theo hướng công chứng làm hết việc chứ không hết giờ.

Bên cạnh đó cần ứng dụng công nghệ trong giải quyết hồ sơ cấp phép xây dựng. Người dân, doanh nghiệp nộp hồ sơ rồi thì khi có giấy phép xây dựng phải thông báo nhanh nhất cho họ. Muốn vậy phải tăng cường lực lượng quản lý xây dựng ở cấp tỉnh, cấp xã. 

Nếu chính quyền cấp xã, phường chưa đủ năng lực thì nên tăng cường lực lượng chuyên môn cho cấp cơ sở, đặc biệt phải có chính sách thu hút cán bộ quản lý chuyên ngành xây dựng vào làm việc trong khu vực công ngay từ bây giờ.

Cuối cùng là ứng dụng công nghệ để việc kết nối người dân, doanh nghiệp với cơ quan quản lý về cấp phép xây dựng, qua đó giúp việc giải quyết hồ sơ trực tuyến dễ dàng hơn.

Tăng cường chuyên môn cho phường, xã

Còn theo ông Nguyễn Quốc Hiệp - chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, Bộ Xây dựng đã rất quyết liệt trong sửa Luật Xây dựng theo tinh thần của nghị quyết 69 và nghị quyết 68, tức là đẩy mạnh cải cách thể chế đến mức tối đa và làm rõ hơn trách nhiệm, quyền hạn của các chủ thể trong hợp đồng xây dựng.

Ông Hiệp chia sẻ thêm trong sửa luật, Bộ Xây dựng đưa ra quan điểm những dự án không phải là vốn đầu tư công thì không cần phải làm báo cáo tiền khả thi. Ngoài ra trong thiết kế thì luật không quy định phải thực hiện quy trình bắt buộc 3 - 4 bước thiết kế như trước đây. 

Chủ đầu tư được tự quyền quyết định chọn thiết kế. Những cải cách này cũng rút ngắn đáng kể thời gian hoàn thành thủ tục đầu tư, xây dựng dự án.

Điều ông Hiệp lo ngại là cấp cơ sở như phường, xã khi thực hiện cấp phép xây dựng sẽ gặp khó về chuyên môn. Chẳng hạn chỉ một xã Đông Kinh, tỉnh Lạng Sơn có tới 109 dự án triển khai, nếu giao cho cấp xã thực hiện cấp phép xây dựng sẽ quá sức, không đủ cán bộ chuyên môn để làm, do đó phải tăng cường lực lượng chuyên môn.

Luật sư Phạm Thanh Tuấn, Đoàn luật sư Hà Nội, lưu ý hai điểm. Đó là đẩy nhanh việc giải quyết hồ sơ trực tuyến, minh bạch quá trình giải quyết thủ tục để mọi người dân có thể giám sát quá trình cấp phép. 

Việc thẩm định hồ sơ cấp phép, trả kết quả cần thực hiện trực tuyến. Ngoài ra cần đơn giản hóa những thủ tục trước khi tiến hành cấp phép xây dựng, chỉ nên giữ một số thủ tục với các dự án có vốn nhà nước, còn dự án tư nhân thì không cần.

Ông Tống Văn Nga, nguyên thứ trưởng Bộ Xây dựng, cũng nhận định để một thủ tục được giải quyết nhanh gọn thì các cơ quan quản lý cần tăng cường hướng dẫn người dân các bước để họ nắm rõ quy trình cấp phép. Hơn nữa các cán bộ làm chuyên môn cần nỗ lực nhiều hơn để giải quyết sớm hồ sơ cho người dân, doanh nghiệp.