Cảnh giác nước ăn tay chân, tiêu chảy và nhiều hiểm họa sau cơn bão

(Dân trí) - Chia sẻ tại tọa đàm phát trên báo Dân trí ngày 28/8, bác sĩ cho biết, bão không chỉ gây thiệt hại về kinh tế và nhân mạng, mà còn để lại những mối nguy tiềm tàng với sức khỏe người dân.

Trong số thứ ba của chuỗi tọa đàm mùa hè, chủ đề “Phòng chống sốt xuất huyết và các bệnh truyền nhiễm”, do báo Dân trí phối hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn tổ chức, bác sĩ chia sẻ chi tiết về các bệnh truyền nhiễm phổ biến trong thời điểm nhiều cơn bão xuất hiện và đổ bộ vào nước ta.

Hiểm họa sau cơn bão

Mới đây, cơn bão số 5 - bão Kajiki - có sức công phá mạnh đổ bộ vào các tỉnh Bắc Trung Bộ. Không chỉ gây thiệt hại về kinh tế và nhân mạng, bão còn để lại những mối nguy tiềm tàng đối với sức khỏe người dân.

BS.CKI Hồ Thanh Lịch, Trưởng khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, cho biết mưa bão đi kèm lũ lụt tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, virus sinh sôi, làm gia tăng các bệnh truyền nhiễm như thương hàn, tiêu chảy hay bệnh về da liễu.

Trong đó, bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella gây ra, lây qua đường tiêu hóa từ nước hoặc thức ăn nhiễm bẩn. Triệu chứng khởi phát bao gồm mệt mỏi, sốt nhẹ, sau đó sốt cao, đau bụng dữ dội, tiêu chảy nhiều lần. Trường hợp nặng có thể mất nước, bụng chướng, thậm chí suy thận (hiếm gặp).

Còn bệnh da liễu phổ biến sau mưa bão là tình trạng nước ăn tay chân, nấm kẽ chân, loét da do ngâm nước bẩn kéo dài. Môi trường ẩm, thiếu nắng làm vi nấm phát triển mạnh. Nếu phát hiện sớm, bệnh thường nhẹ, nhưng xử lý sai như đắp lá hay tự mua thuốc về thoa có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng. 

Bác sĩ Lịch nhấn mạnh, một vấn đề thường gặp sau bão lũ là không có nước sạch để dùng. Do đó, người dân cần biết cách xử lý nguồn nước nhiễm bẩn thành nguồn nước sạch đảm bảo vệ sinh.

“Sau bão, thức ăn dễ hỏng do không thể bảo quản tốt. Nếu không có điều kiện bảo quản, cần chế biến vừa đủ, tránh tích trữ. Ngoài ra, thực phẩm cứu trợ cho người dân vùng lũ cũng nên được tính toán cẩn thận, có thể ăn hết trong một lần, là các thực phẩm khô, dễ bảo quản”, bác sĩ Lịch lưu ý.

Bác sĩ Hồ Thanh Lịch giải đáp các thắc mắc của khán giả tại chương trình (Ảnh: Bảo Quyên).

Trả lời với độc giả Hoàng Minh, bác sĩ Lịch cũng gợi ý một số thuốc nên tích trữ trong gia đình vào mùa bão. Theo đó, mỗi gia đình nên trữ sẵn thuốc hạ sốt, giảm đau, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy vào mỗi mùa bão. Người mắc bệnh nền cũng cần có thêm thuốc để tránh các trường hợp khẩn cấp nhưng không thể ra ngoài. 

Chikungunya hay sốt xuất huyết nguy hiểm hơn?

Trong tọa đàm, chuyên gia cũng đề cập đến một trong những mối quan tâm lớn của cộng đồng hiện nay là sự xuất hiện của Chikungunya, căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan qua muỗi. Theo thông tin từ Bộ Y tế, Chikungunya từng lưu hành ở các nước châu Phi và đã xuất hiện tại Việt Nam trong quá khứ.

Bác sĩ Lịch chia sẻ, triệu chứng của bệnh này khá tương đồng với sốt xuất huyết, như có sốt cao, đau đầu, đau mỏi cơ, đau khớp dữ dội và nổi ban đỏ trên da. Tuy nhiên, Chikungunya có điểm khác biệt rõ rệt là gây đau khớp. Bệnh cũng thường ít xuất hiện các trường hợp nặng, chủ yếu xảy ra ở trẻ nhỏ, người có sức đề kháng yếu hoặc phụ nữ mang thai.

Trong khi đó, sốt xuất huyết có nguy cơ trở nặng cao hơn, gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí suy đa tạng, tử vong. Đây cũng là nỗi lo lớn trong thời điểm này, khi nhiều người nhầm lẫn triệu chứng sốt xuất huyết với cảm cúm hoặc viêm họng, dẫn đến nhập viện muộn.

“Triệu chứng khởi phát của sốt xuất huyết bao gồm sốt, đau đầu, đau mỏi cơ và chán ăn, tương tự nhiều bệnh khác. Khi bệnh tiến triển nặng, bệnh nhân có thể lơ mơ, đau bụng dữ dội, xuất huyết hoặc rơi vào sốc, gây tổn thương đa cơ quan.

Trong 16 năm làm nghề, tôi từng tiếp xúc với rất nhiều bệnh nhân nhập viện vì sốt xuất huyết nặng. Một số trường hợp giảm tiểu cầu rất sâu, gây ra biến chứng xuất huyết nguy kịch, phải thực hiện các kỹ thuật điều trị tích cực để cứu sống

Do đó, việc nhận diện sớm triệu chứng của sốt xuất huyết và đến cơ sở y tế kịp thời rất quan trọng. Điều này giúp người bệnh giảm tỷ lệ gặp phải biến chứng, tăng tỷ lệ hồi phục, đồng thời tiết kiệm chi phí điều trị”, bác sĩ Lịch nhấn mạnh.

Giải đáp thêm thắc mắc của khán giả về chi phí điều trị sốt xuất huyết, bác sĩ Lịch chia sẻ, trong trường hợp chỉ có các triệu chứng thông thường, người bệnh sẽ được cho điều trị ngoại trú, tái khám định kỳ 1-2 ngày và chi phí không cao.

Trường hợp bệnh nặng cần nhập viện, người dân nếu có bảo hiểm y tế sẽ được quỹ bảo hiểm hỗ trợ theo quy định. “Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn cũng áp dụng chính sách này, nên bệnh nhân và người nhà không cần quá lo lắng về viện phí”, bác sĩ Lịch dẫn chứng cụ thể ở nơi mình làm việc.

Kết nối trực tuyến với chương trình, độc giả Anh Tuấn (35 tuổi, quê Tây Ninh) bày tỏ mong muốn được bác sĩ hướng dẫn cách phân biệt các vết ban do sởi, sốt phát ban, sốt xuất huyết, thủy đậu.

Theo bác sĩ Lịch, sốt xuất huyết có vết ban đỏ thắm giống như khi muỗi đốt, căng da ra thì không biến mất. Thủy đậu lại gây nổi bọc nước, xung quanh bọc nước có thể viêm và hơi hồng nhẹ. 

Trong khi đó, người bệnh sởi và sốt phát ban thông thường có những vết ban hồng nhạt, căng da có thể biến mất. Ban sởi thường đặc trưng hơn, dày đặc hơn so với sốt phát ban và có xu hướng lan dần từ chân lên đùi, vùng bụng, ngực và đầu.

Bác sĩ khuyến cáo, để phòng bệnh sốt xuất huyết, cách tốt nhất vẫn là diệt muỗi truyền bệnh và hạn chế tiếp xúc với muỗi, bằng cách phun thuốc, vệ sinh môi trường, ngủ mùng hay mặc áo dài tay.

Thời gian gần đây, Việt Nam đã cấp phép cho vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết. Khuyến cáo với người dân, bác sĩ Lịch cho biết vaccine sốt xuất huyết chỉ áp dụng đối với người từ 4 tuổi trở lên. Ngoài ra, thuốc cũng chống chỉ định đối với phụ nữ mang thai và cho con bú, người dùng thuốc ức chế miễn dịch…

Những người mắc sốt xuất huyết trong vòng 6 tháng cũng chưa cần tiêm, vì vẫn còn miễn dịch từ lần bệnh trước.

Căn bệnh có tỷ lệ tử vong 100% 

Ngoài bệnh truyền nhiễm, bệnh dại cũng là một mối nguy khác của mùa hè, với tỷ lệ tử vong gần như 100% khi phát bệnh. Bệnh lây qua vết cắn của chó, mèo hoặc động vật có vú như cáo, dơi. Theo chuyên gia, bệnh dại có thời gian ủ bệnh từ vài tuần đến cả năm, tùy thuộc vào độc lực virus và vị trí vết cắn. 

“Tôi nhớ mãi một trường hợp đau lòng từng tiếp nhận. Bệnh nhân bị chó hàng xóm cắn. Con chó hiền nên họ chủ quan không theo dõi con vật. Sau 2 tháng, bệnh nhân phát bệnh với triệu chứng sốt, sợ nước rồi tử vong”, bác sĩ Lịch kể trực tiếp tại tọa đàm.

Để phòng ngừa dại, bác sĩ khuyến cáo người dân cần tiêm vaccine cho chó mèo, rọ mõm thú cưng khi ra ngoài. Nếu bị cắn, cần rửa vết thương bằng xà phòng, theo dõi con vật trong 10 ngày. Nếu không thể giám sát, cần tiêm vaccine và huyết thanh kháng dại ngay lập tức.

Ngoài ra, bác sĩ Lịch khẳng định, quan điểm vaccine dại có thể gây còi cọc, giảm trí tuệ khi tiêm cho trẻ là sai lầm.

“Mùa hè, mùa mưa bão tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát các bệnh truyền nhiễm và các căn bệnh nguy hiểm khác. Việc nhận diện triệu chứng sớm, điều trị đúng cách và tiêm phòng đầy đủ là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe”, Trưởng khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn nhấn mạnh.