Cảnh báo 'nóng' khi học sinh sống ảo nhiều hơn sống thật

Học sinh dành quá nhiều thời gian sử dụng điện thoại, mạng xã hội sẽ ảnh hưởng đến sự tập trung trong học tập. Ảnh: Tiền Phong.

Học sinh bậc phổ thông sử dụng mạng xã hội từ 2-4 giờ mỗi ngày. Các chuyên gia khuyến cáo người “nghiện” mạng xã hội đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó có bỏ bê cuộc sống cá nhân, bị lừa đảo, thậm chí có các triệu chứng trầm cảm.

Theo báo cáo của DataReportal, tính đến tháng 1/2024, Việt Nam ước có 72,70 triệu “tài khoản người dùng” mạng xã hội, tương đương 73,3% dân số, trong đó, số học sinh, sinh viên dùng mạng xã hội chiếm con số không nhỏ.

Học sinh, sinh viên dành rất nhiều thời gian mỗi ngày để sử dụng mạng xã hội. Khảo sát của giảng viên Khoa Tâm lý - giáo dục, Đại học Sư Phạm Hà Nội, về hành vi thể hiện bản thân trên mạng xã hội lứa tuổi học sinh trung học tại Hà Nội vừa được công bố cho thấy hơn 30% em dành 2-4 giờ/ngày lướt mạng xã hội; gần 21% em sử dụng 1-2 giờ/ngày. Đặc biệt, có một số em sử dụng mạng xã hội từ 6-8 giờ/ngày.

Trong đó, 73,2% học sinh THCS sử dụng Tiktok, 66,4% dùng Facebook và 67,7% dùng Youtube.

Đặc biệt, xu hướng học sinh trung học dành thời gian sử dụng mạng xã hội ngày một tăng lên. Các em sử dụng tên thật, hình ảnh thật, thậm chí để lộ thông tin về ngày sinh, số điện thoại cá nhân, trường lớp, địa chỉ nơi ở…, dẫn đến những nguy cơ mất an toàn của người trẻ.

Giảng viên Nguyễn Quang Anh - chuyên gia từ Khoa tâm lý, giáo dục - Đại học Sư phạm Hà Nội, cảnh báo nhiều học sinh sử dụng mạng xã hội để giao tiếp, “sống ảo” hơn là rèn các kỹ năng trong đời sống thực.

Từ đó nảy sinh các vấn đề tiêu cực phổ biến trong môi trường mạng như bắt nạt trực tuyến, lập các nhóm chát tẩy chay bạn bè, thể hiện bản thân quá đà, khiêu khích giữa các cá nhân, các nhóm và hẹn lịch giải quyết mâu thuẫn bằng “nắm đấm”…

Cũng theo khảo sát, học sinh “nghiện” mạng xã hội có biểu hiện không quan tâm tới cuộc sống cá nhân, tâm trạng thay đổi thất thường, trầm cảm và kết quả học tập bị ảnh hưởng...

Một khảo sát khác được thực hiện tại Đại học Lao động - Xã hội cũng cho thấy nhiều sinh viên có thói quen dùng mạng xã hội thường xuyên, mang tính hàng ngày và tăng vào cuối tuần.

Cụ thể, trong ngày thường, đa số sinh viên dùng mạng xã hội 4-5 giờ/ngày (chiếm 62,5%), tiếp đến là 2-3 giờ/ngày (chiếm hơn 30%). Nhóm sử dụng mạng xã hội dưới 30 phút/ngày chiếm tỉ lệ thấp, chỉ 1,6%.

Đặc biệt, vào những ngày cuối tuần, khi được hỏi, có đến 38% sinh viên cho rằng họ sử dụng mạng xã hội trung bình 5 giờ/ngày.

Theo chuyên gia, khi sinh viên sử dụng các trang mạng xã hội không an toàn hoặc quá mức sẽ dẫn đến tình trạng bỏ bê học tập, công việc, thiếu trách nhiệm với gia đình, làm gián đoạn các mối quan hệ xã hội.

Đại tá Nguyễn Hồng Quân, Giám đốc Trung tâm huấn luyện - Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), chia sẻ tại chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến” rằng trẻ vị thành niên sử dụng mạng xã hội đối mặt với nhiều nguy cơ về bắt nạt, đe dọa, bình luận ác ý.

Ông cảnh báo cha mẹ không nên coi thường những rủi ro trên không gian mạng. Trẻ tiếp cận thông tin xấu độc hoặc bị kẻ xấu tiếp cận, gửi tin nhắn đồi trụy, chia sẻ video nhạy cảm, khống chế trực tuyến…