Ăn các loại thực phẩm giàu carbohydrate, đường có thể làm tăng lượng đường trong máu song những yếu tố khác cũng có thể là nguyên nhân. Căng thẳng là một trong số đó.
Nếu thực phẩm khiến lượng đường trong máu tăng đột ngột, gần như ngay lập tức thì căng thẳng về thể chất, cảm xúc hay tinh thần có thể làm tăng dần lượng đường trong máu và gây ra tăng đường huyết dai dẳng. Căng thẳng mạn tính cũng gây kháng insulin, khiến quá trình kiểm soát lượng đường trong máu ở người bệnh tiểu đường khó khăn hơn.
Nguyên nhân
Căng thẳng gây tăng đường huyết theo nhiều cách khác nhau. Tăng đường huyết do căng thẳng có thể xảy ra do tình trạng viêm nhiễm từ bệnh tật hoặc nhiễm trùng dẫn đến kháng insulin và giảm tiết insulin. Trong quá trình căng thẳng về cảm xúc hoặc tâm lý, việc giải phóng các hormone bao gồm epinephrine và cortisol nhiều trong cơ thể, cùng với gan giải phóng thêm glucagon vào máu. Các yếu tố này làm tăng đột biến lượng đường trong máu và có thể dẫn đến kháng insulin kéo dài.
Trong giai đoạn căng thẳng, một người dễ bị tăng đường huyết như ăn quá nhiều carbohydrate tinh chế hoặc thực phẩm chứa nhiều đường bổ sung để cải thiện cảm xúc. Căng thẳng còn có khả năng thay đổi các thói quen lành mạnh chẳng hạn không tập thể dục hoặc không uống thuốc khi cần thiết... Tất cả những yếu tố này đều có thể dẫn đến tăng đường huyết.
Căng thẳng ảnh hưởng đến giấc ngủ. Cả hai yếu tố này đều được kiểm soát bởi trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận. Khi một người bị căng thẳng cao độ, trục này khuyến khích sản xuất thêm cortisol làm giảm chất lượng giấc ngủ, dẫn đến chứng không dung nạp glucose, gây ra lượng đường huyết cao.
Mức đường huyết cao kéo dài góp phần làm tăng tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường và việc theo dõi đường huyết chặt chẽ có thể giúp phòng bệnh. Ngay cả người không bị tiểu đường có thể gặp phải các đợt tăng đường huyết và kháng insulin, nhất là trong những thời điểm khó khăn như trong thời gian bị bệnh, chấn thương và nhiễm trùng.
Triệu chứng của tăng đường huyết do căng thẳng
Cách kiểm soát căng thẳng
Ở người bệnh tiểu đường, lượng đường trong máu tăng đột biến có thể nguy hiểm vì quá nhiều đường trong máu đi vào nước tiểu. Điều này kích hoạt cơ thể lọc chất lỏng, có thể dẫn đến mất nước hoặc hôn mê do tiểu đường.
Trong trường hợp lượng đường trong máu tăng đột biến do các yếu tố gây căng thẳng không thể kiểm soát, việc kiểm soát lượng đường trong máu là ưu tiên hàng đầu. Người bệnh nên tập trung điều chỉnh chế độ ăn uống và tập thể dục, đo đường huyết thường xuyên và uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Một số cách giúp kiểm soát căng thẳng:
Bảo Bảo (Theo Healthline)