Căng thẳng bùng nổ: Bộ trưởng Y tế Mỹ cáo buộc bác sĩ nhi khoa nhận tiền từ hãng dược để ủng hộ tiêm vaccine Covid cho trẻ em

Ngày 20/8, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ Robert F. Kennedy Jr. cáo buộc Hiệp hội Bác sĩ Nhi khoa Mỹ (AAP) có xung đột lợi ích trong khuyến nghị tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ nhỏ, làm dấy lên tranh cãi trong ngành y tế.

Khuyến nghị tiêm chủng và phản ứng từ Bộ trưởng Kennedy

Hôm 19/8, AAP công bố khuyến nghị mới, trong đó nhấn mạnh tất cả trẻ từ 6 đến 23 tháng tuổi nên được tiêm vaccine Covid-19 để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng. Theo AAP, nhóm trẻ dưới 2 tuổi có nguy cơ tổn thương cao nhất nếu mắc Covid-19 nặng và cần được ưu tiên tiêm chủng.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Kennedy ngay lập tức phản bác, gọi khuyến nghị này là “thân thiện với doanh nghiệp” và cáo buộc AAP nhận tài trợ từ các hãng dược phẩm. Ông yêu cầu hiệp hội minh bạch về các mối liên hệ tài chính, để công chúng có thể đánh giá liệu những khuyến nghị này xuất phát từ lợi ích sức khỏe cộng đồng hay từ “tham vọng thương mại của Big Pharma”.

Trước đó, vào tháng 5, ông Kennedy từng đăng video trên nền tảng X khẳng định “không có dữ liệu lâm sàng nào biện minh cho việc tiêm nhiều liều vaccine Covid-19 ở trẻ em khỏe mạnh”. Cùng thời điểm, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cũng điều chỉnh khuyến nghị, bỏ quy định tiêm vaccine Covid-19 cho toàn bộ trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên, song vẫn khuyên tiêm phòng cho trẻ có bệnh lý nền.

Phản ứng lại cáo buộc, lãnh đạo AAP cho rằng phát biểu của Bộ trưởng là một phần của “chiến lược gieo rắc hoài nghi về vaccine”. Chủ tịch AAP Susan Kressly nhấn mạnh: “Chúng tôi minh bạch về nguồn tài trợ, tuân thủ nghiêm ngặt quy định xung đột lợi ích và luôn duy trì tính độc lập trong các hướng dẫn y tế”.

Căng thẳng leo thang trong ngành y tế Mỹ

Các số liệu nghiên cứu của CDC cho thấy từ tháng 10/2022 đến tháng 4/2024, hơn một nửa số trẻ 6–23 tháng tuổi phải nhập viện chăm sóc đặc biệt vì Covid-19, ngay cả khi không có bệnh lý nền. Dù vậy, thực tế phần lớn trẻ nhiễm bệnh chỉ biểu hiện triệu chứng nhẹ và tỷ lệ nhập viện chung vẫn thấp. Giới chuyên gia thừa nhận việc đo lường hiệu quả vaccine ở trẻ nhỏ gặp khó khăn do tỷ lệ tiêm chủng thấp.

Căng thẳng càng tăng cao sau quyết định gây tranh cãi của Bộ trưởng Kennedy hồi tháng 6, khi ông sa thải toàn bộ 17 thành viên Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP) – một tiền lệ chưa từng có trong lịch sử y tế Mỹ. Trong số 7 thành viên mới được bổ nhiệm, 4 người từng công khai chỉ trích việc sử dụng rộng rãi vaccine Covid-19. Không lâu sau đó, ông Kennedy cũng cắt giảm 500 triệu USD ngân sách dành cho nghiên cứu công nghệ mRNA, một bước đi gây phản ứng mạnh trong giới khoa học.

Sự chia rẽ giữa AAP và CDC – vốn duy trì đồng thuận suốt hơn ba thập kỷ – phản ánh rõ mức độ khủng hoảng niềm tin hiện nay. AAP tuyên bố lịch tiêm chủng của họ khác với khuyến nghị từ ACIP mới, vốn đã được cải tổ bởi những cá nhân từng bị cáo buộc phát tán thông tin sai lệch về vaccine. Trong khi đó, một số thành viên ACIP như Retsef Levi hay Robert Malone tiếp tục công khai chỉ trích vaccine Covid-19 và lan truyền quan điểm này trên mạng xã hội.

Hiện ACIP mới chưa đưa ra bất kỳ khuyến nghị chính thức nào về vaccine Covid-19. Theo các quan chức CDC, có thể phải đến giữa tháng 9 ủy ban này mới tổ chức một cuộc họp đặc biệt để bàn về vấn đề trên.

Trong khi chờ đợi, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phát tín hiệu sẽ không cấp phép các loại vaccine Covid-19 mới cho trẻ em khỏe mạnh trong mùa hè này – vốn là thời điểm thường công bố các phác đồ tiêm chủng trước mùa cúm và bệnh hô hấp. Quyết định này có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn trong công tác bảo vệ sức khỏe trẻ em khi mùa dịch thu – đông đang đến gần.