Cần sớm có một đầu số khẩn cấp quốc gia

Việt Nam hiện vẫn đang duy trì nhiều tổng đài liên lạc khác nhau trong các tình huống khẩn cấp, trong khi xu hướng chung và thực tế nhiều nước trên thế giới đã áp dụng một tổng đài duy nhất.

Mới đây, Bộ Y tế đề xuất xây dựng tổng đài quốc gia cấp cứu ngoại viện với một đầu số duy nhất tích hợp các đầu số điện thoại số khẩn cấp hiện nay như 113, 114, 115. Trước đó, từ cuối năm 2020, TP.HCM đã chủ động liên thông cả ba tổng đài này với nhau.

Nhiều đầu số, dân sẽ rối

Cụ thể từ cuối tháng 9-2020, TP.HCM đã nâng cấp hệ thống tổng đài khẩn cấp liên thông 113 - 114 - 115 cho phép người dân TP có thể gọi bất kỳ đầu số nào cũng được cơ quan chức năng xác định nhanh chóng khu vực cần được hỗ trợ khẩn cấp để điều phối lực lượng ứng cứu.

Thời điểm đó TP.HCM cũng đã có đề án xây dựng trung tâm tiếp nhận và xử lý thông tin khẩn cấp, cứu hộ, cứu nạn thống nhất thông qua một đầu số duy nhất (dự kiến là 114). Tuy nhiên đến thời điểm này, đầu số duy nhất vẫn chưa trở thành hiện thực.

Ngoài ba đầu số phổ biến nêu trên, hiện tổng đài liên lạc khẩn cẩp tại Việt Nam còn có số 111 (đường dây nóng bảo vệ trẻ em, hoạt động 24/24h hoàn toàn miễn phí), 112 (yêu cầu trợ giúp và tìm kiếm cứu nạn trên phạm vi toàn quốc).

Như vậy ít nhất người dân Việt Nam phải nhớ đến năm tổng đài khẩn cấp để liên lạc trong các tình huống khác nhau. Tuy nhiên trong thực tế khi xảy ra những tình huống khẩn cấp, rất nhiều người dễ bị bối rối, thậm chí không nhớ được số cần gọi.

"Tôi từng trải qua tình huống khi chứng kiến một người thân có dấu hiệu đột quỵ. Trong khoảnh khắc hoảng loạn đó, nhiều người gần như không biết nên gọi số điện thoại khẩn cấp nào để được hỗ trợ", chị Quỳnh Nga (TP.HCM), cho biết.

Một trường hợp khác, anh Nhật Trường (TP.HCM) chia sẻ câu chuyện: "Trong một sự cố hỏa hoạn, cần phải gọi cho cả phòng cháy chữa cháy và cứu thương, thậm chí có thể cần đến cả cảnh sát đến để bảo vệ sự an toàn tại hiện trường, nhưng như vậy người dân phải gọi đến ba lần và lặp lại những mô tả chi tiết cho tổng đài viên, nhưng trong tình huống khẩn cấp, không phải ai cũng tỉnh táo để nhớ các đầu số để gọi và kể rành mạnh sự việc".

Theo dự thảo Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025 - 2030, Bộ Y tế đề xuất xây dựng tổng đài quốc gia cấp cứu ngoại viện với một đầu số khẩn cấp duy nhất tích hợp các số 113, 114, 115. Tổng đài hoạt động 24/7, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để phân loại, định vị và điều phối phương tiện, đồng thời kết nối với hồ sơ bệnh án điện tử và các bệnh viện tiếp nhận.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, việc thống nhất một đầu số nên được áp dụng ở phạm vi lĩnh vực rộng rãi hơn, chứ không chỉ bó gọn trong hệ thống cấp cứu ngoại viện. Thậm chí nhiều chuyên gia đề xuất Việt Nam có thể có duy nhất một tổng đài khẩn cấp quốc gia để người dân dễ nhớ, dễ liên lạc trong mọi vụ việc.

Một đầu số là xu hướng thế giới

Ngày 14-9, trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Vũ Kiều Trang, trưởng phòng truyền thông Công ty công nghệ Cốc Cốc, cho rằng việc có một đầu số khẩn cấp thống nhất sẽ giúp người dân chỉ cần nhớ một số duy nhất, từ đó phản xạ nhanh hơn và giảm rủi ro nhầm lẫn - điều đặc biệt quan trọng với trẻ em, người cao tuổi hay bất kỳ ai đang hoảng loạn. Chỉ cần bấm một số duy nhất, họ có thể tiếp cận ngay sự hỗ trợ cần thiết.

"Ở góc độ quản lý, một kênh tiếp nhận duy nhất không chỉ thuận tiện cho người dân mà còn tạo ra trung tâm điều phối tập trung ở quy mô quốc gia. Khi dữ liệu được liên thông từ y tế, dân cư đến giao thông…, việc xử lý ứng cứu sẽ nhanh hơn, chính xác hơn và sử dụng nguồn lực hỗ trợ cũng hiệu quả hơn", bà Trang nhận xét.

Dẫn chứng từ mô hình thu nhỏ, ông Nguyễn Ngọc Đạt, tổng giám đốc Công ty Di Động Việt, cho biết những doanh nghiệp như của ông trước đây phân ra nhiều đầu số tổng đài của từng bộ phận nhưng lại dễ khiến khách hàng nhầm lẫn, gọi đi gọi lại nhiều lần làm chi phí quản lý rất cao, khách hàng cũng khó chịu. Còn giờ đại đa số doanh nghiệp chỉ dùng một đầu số duy nhất để tiếp nhận và chuyển tiếp xử lý nội bộ bên trong làm cho khách hàng rất hài lòng.

"Đối với tổng đài khẩn cấp quốc gia của Việt Nam cũng có thể áp dụng một đầu số duy nhất như vậy. Công nghệ AI hiện tại và cơ sở dữ liệu quốc gia đang phát triển siêu nhanh sẽ giúp Việt Nam không khó để làm tổng đài khẩn cấp duy nhất để xử lý đơn giản và hiệu quả", ông Đạt chia sẻ.

Trong khi đó, theo ông Trịnh Nguyễn Thiên Phước, giám đốc công nghệ Công ty Gianty Việt Nam, thực tế và xu hướng quốc tế cho thấy nhiều nước trên thế giới đã đơn giản hóa tổng đài khẩn cấp quốc gia. Ông Phước dẫn chứng tại Nhật Bản chỉ có hai số: 110 cho cảnh sát, 119 cho cả cứu thương và cứu hỏa. Khi người dân gọi 119, trung tâm điều phối sẽ phân loại tình huống và điều ngay lực lượng phù hợp. Người gọi không cần phân biệt trước nên bấm số nào.

"Với Việt Nam, việc thống nhất một đầu số khẩn cấp quốc gia là khả thi và cần thiết. Điều này không chỉ giúp người dân dễ nhớ, mà còn tạo điều kiện áp dụng công nghệ hiện đại: tổng đài thông minh ứng dụng AI để nhận diện tình huống; ứng dụng di động tích hợp bản đồ và hình ảnh hỗ trợ điều xe cứu thương, cứu hỏa chính xác hơn; và liên thông dữ liệu liên ngành để rút ngắn thời gian phản ứng", ông Phước đề xuất.