Campuchia tung “quân bài 2,3 tỷ USD”: Phnom Penh "ôm mộng" thành trung tâm vận chuyển hàng hóa và du lịch Đông Nam Á

Dự án này được coi là một “nút thắt chiến lược” trong kế hoạch biến Campuchia thành trung tâm hoạt động của khu vực.

Theo SCMP ngày 23/10, với mục tiêu biến Campuchia thành trung tâm vận chuyển hàng hóa và du lịch của Đông Nam Á, một sân bay mới trị giá 2,3 tỷ USD — do liên doanh hợp tác với một trong những người giàu nhất Campuchia phát triển — đã được khánh thành tại một buổi lễ lớn gần Phnom Penh. Tại đây, các quan chức và lãnh đạo doanh nghiệp ca ngợi dự án vì đã tăng cường kết nối khu vực và làm sâu sắc thêm mối liên kết với Hồng Kông (Trung Quốc) và Trung Quốc đại lục.

Sân bay quốc tế Techo (TIA), thay thế cho sân bay cũ của thủ đô Campuchia, được PwC dự báo sẽ phục vụ 5,3 triệu lượt hành khách trong phần còn lại của năm. PwC cũng ước tính công suất hàng năm của sân bay sẽ đạt 10,1 triệu lượt vào năm 2030 và 15 triệu lượt vào năm 2040, khi dự án bước sang các giai đoạn phát triển tiếp theo.

Đơn vị vận hành sân bay — Cambodia Airport Investment — là công ty do Tập đoàn Đầu tư Hải ngoại Campuchia (OCIC) nắm giữ 90%, phần còn lại thuộc Cục Hàng không Dân dụng Quốc gia Campuchia. OCIC được thành lập bởi "ông trùm" Pung Kheav Se, người có ảnh hưởng lớn trong giới tài chính và bất động sản của Campuchia.

Lễ khai trương hôm thứ Hai (20/10) có hơn 1.000 khách mời, bao gồm chính trị gia, doanh nhân và các nhân vật nổi tiếng. Trong bài phát biểu, ông Pung cho biết sân bay mới không chỉ là một công trình riêng lẻ, mà là một “nút thắt chiến lược” trong kế hoạch biến Campuchia thành trung tâm hoạt động của khu vực.

Ông hình dung TIA sẽ là một phần của hành lang kinh tế dài hạn, kết nối Campuchia với các chuỗi cung ứng khu vực và mạng lưới hàng không toàn cầu.

“Kế hoạch là xây dựng một tuyến đường thủy dài 10 km với tổng vốn đầu tư 100 triệu USD, nối từ hồ Boeng Cheung Loung ở phía nam TIA đến tận thành phố cảng Kep,” ông Pung nói. “Điều này sẽ giúp TIA trở thành trung tâm vận tải tổng hợp — đường không, đường bộ và đường biển.”

Về nguồn vốn, ông Pung cho biết dự án chủ yếu được tài trợ nội bộ thông qua OCIC, cùng với việc phát hành trái phiếu cho các ngân hàng và tổ chức tài chính trong nước.

Ông Pung, người gốc Triều Châu, trở về Campuchia từ Canada vào đầu thập niên 1990. Ông sáng lập Ngân hàng Canadia năm 1991 và ra mắt OCIC vào năm 2000 — tập đoàn hiện hoạt động mạnh trong các lĩnh vực bất động sản, hạ tầng và quy hoạch đô thị.

Theo Giám đốc điều hành sân bay Charles Vann, dự án bắt đầu lên kế hoạch từ năm 2018 và được chính phủ phê duyệt vào cuối năm 2019, sau đó khởi công vào năm 2020. Ông Vann cho biết TIA sẽ tiếp tục trải qua thêm hai giai đoạn mở rộng trong tương lai, và giai đoạn hiện nay mới là bước khởi đầu của dự án dài hạn này.

Trong tháng trước, sân bay mới cũng bất ngờ trở thành nơi đỗ tạm cho 13 máy bay của hãng Cathay Pacific (Hồng Kông) khi siêu bão Rasaga gây gió mạnh và mưa lớn tại khu vực.

Phát biểu tại lễ khai trương, cựu Đặc khu trưởng Hồng Kông Lương Chấn Anh — hiện là Phó Chủ tịch Ủy ban Toàn quốc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc — khẳng định dự án thể hiện vai trò đặc biệt của Hồng Kông trong việc kết nối Campuchia với phần còn lại của Trung Quốc.

“Hồng Kông sẽ tiếp tục là cầu nối, khuyến khích nhiều doanh nghiệp hơn từ Trung Quốc đại lục và Hồng Kông tham gia vào sự phát triển của Campuchia, đặc biệt trong các lĩnh vực hạ tầng giao thông, đô thị thông minh và sáng kiến bền vững, qua đó tăng cường khả năng kết nối của Campuchia trên toàn khu vực và thế giới,” ông nói.

Các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc cũng tham gia sâu vào dự án, bao gồm Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Trung Quốc (AVIC) tư vấn xây dựng, và một công ty con của Tập đoàn Xây dựng Nhà nước Trung Quốc (CSCEC) đảm nhiệm vai trò nhà thầu chính cho nhà ga.

Lễ khánh thành diễn ra trong bối cảnh du lịch giữa Campuchia và Trung Quốc đang phục hồi mạnh. Tháng trước, một tuyến bay thẳng mới đã được mở giữa Phnom Penh và Tuyền Châu (tỉnh Phúc Kiến). Ngoài Hồng Kông, hiện có nhiều thành phố lớn khác của Trung Quốc như Thâm Quyến, Quảng Châu, Thượng Hải và Bắc Kinh có chuyến bay trực tiếp đến thủ đô Campuchia.

Cục Hàng không Dân dụng Campuchia cho biết nước này đã đón 5,1 triệu lượt hành khách quốc tế trong chín tháng đầu năm 2025, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái.