Cấm xe giường nằm chạy đêm: Lỗi ở chiếc xe, do người lái hay quản lý?

(Dân trí) - Nếu nhìn kỹ, ta dễ nhận ra điều đẹp nhất từ xe giường nằm chạy đêm chính là khả năng biến thời gian di chuyển thành thời gian nghỉ, giúp hành khách thức dậy là đến nơi rồi (Độc giả Thanh Vũ).

Có lẽ ai cũng từng có một chuyến xe đêm để nhớ. Khi thành phố chìm trong ánh đèn vàng lặng lẽ, bạn nằm trên giường, nghe tiếng máy êm êm, ngoài cửa kính là những con đường xa dần, và trong lòng chỉ mong mở mắt ra đã thấy mình ở nhà. Xe giường nằm ban đêm chính là để mang lại trải nghiệm ấy – vừa tiết kiệm thời gian, vừa để cơ thể được nghỉ ngơi giữa một hành trình dài.

Vậy mà, chỉ sau vài vụ tai nạn, đã có đề xuất cấm hoàn toàn loại xe này chạy ban đêm. Nghe thì tưởng vì an toàn, nhưng nếu nhìn kỹ, ta sẽ thấy hệ quả của một quyết định đột ngột như vậy lớn hơn nhiều so với những gì người ta nghĩ.

Nếu tất cả xe giường nằm bị “tước mất đêm”, lượng phương tiện dồn hết vào ban ngày sẽ khiến quốc lộ tắc nghẽn, tai nạn tiềm ẩn nhiều hơn. Hành khách phải tốn thêm chi phí ăn ở, kéo dài hành trình, còn doanh nghiệp vận tải thì gánh áp lực tài chính, nguy cơ phá sản. Những nơi xa xôi vốn chỉ có vài chuyến xe đêm nối liền với thành phố sẽ trở nên cô lập, giao thương đình trệ.

Theo tôi, xe giường nằm không có lỗi. Tai nạn phần lớn bắt nguồn từ con người – từ cách điều khiển, từ sự bất cẩn hoặc quá sức của tài xế. Đổ hết trách nhiệm cho phương tiện là cách đơn giản nhất nhưng cũng hời hợt nhất.

Thay vì cấm, chúng ta hoàn toàn có thể quản lý tốt hơn: bắt buộc gắn GPS, camera giám sát hành trình, truyền dữ liệu thời gian thực để kiểm soát tốc độ; yêu cầu tài xế nghỉ ngơi đủ giờ, kiểm tra sức khỏe định kỳ, nâng cao kỹ năng và ý thức nghề nghiệp.

Dĩ nhiên, không thể phủ nhận những hạn chế của xe giường nằm: trọng tâm cao, tư thế nằm khiến việc thắt dây an toàn khó khăn, nguy hiểm hơn khi đi qua đèo dốc. Nhưng giải pháp không nhất thiết là “khai tử” loại xe này. Ta có thể điều chỉnh thiết kế – hạ tầng giường thấp hơn, cải thiện hệ thống giữ an toàn, thậm chí giới hạn lưu thông ở những cung đường nguy hiểm.

Tôi cho rằng nếu buộc phải giảm dần loại hình này, hãy làm theo lộ trình rõ ràng, kéo dài nhiều năm để doanh nghiệp và người dân kịp thích ứng. Trong lúc đó, cần phát triển các lựa chọn thay thế – tàu đêm, xe ghế ngả chất lượng cao – để khi bước sang một thời kỳ mới, ta không bỏ lại phía sau hàng triệu người phụ thuộc vào chuyến xe ban đêm.

Bởi với người Việt, “về nhà” không chỉ là một điểm đến. Nó là cảm giác yên tâm khi khép lại một ngày, là tiếng cười của gia đình khi bạn mở cửa bước vào. Xe giường nằm ban đêm, nếu được quản lý tốt, vẫn có thể là nhịp cầu đưa bao người về với khoảnh khắc ấy – an toàn, trọn vẹn, và đầy nhân văn.

Độc giả Thanh Vũ

Bài viết thể hiện quan điểm của độc giả, không nhất thiết trùng với quan điểm của Báo Dân trí.