Cách để não quen với niềm vui chạy bộ - Báo VnExpress

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những runner tự tin vào sức bền của bản thân thường có xu hướng ghi nhớ cảm giác tích cực mà chạy bộ mang lại. Trong khi đó, những người nghĩ mình "chạy kém" lại nảy sinh tâm lý ngại xỏ giày. Thực tế, não bộ có khả năng thích nghi và lưu giữ trải nghiệm mới. Khi bạn chủ động tạo ra những buổi chạy dễ chịu, não sẽ học cách gắn chạy bộ với cảm giác thoải mái và ghi nhớ trải nghiệm tích cực cho runner.

Tạo hứng thú bằng tín hiệu tích cực

Theo tiến sĩ tâm lý học Marcelo Bigliassi, các kích thích cảm xúc bên ngoài như âm nhạc tiết tấu nhanh, môi trường mới lạ hoặc việc khám phá cung đường đẹp trong giải chạy có thể khiến não gắn nhãn buổi chạy là hoạt động dễ chịu. Khi những tín hiệu này được lặp lại đủ lâu, cảm giác hứng khởi khi sải bước trở nên tự nhiên, ngay cả khi runner không còn phụ thuộc vào chúng.

Tham gia các giải chạy có thể tạo môi trường mới lạ, giàu kích thích với âm nhạc cổ vũ, ánh sáng và âm thanh. Năng lượng tích cực được giải phóng từ hàng nghìn người cùng lúc sẽ là một "liều doping" mạnh mẽ, kích thích khả năng ghi nhận của não.

Bạn có thể chủ động chuẩn bị cho bản thân những yếu tố khơi gợi cảm xúc như hóa trang thành nhân vật yêu thích, bật podcast hoặc playlist quen thuộc để nhịp chân trôi chảy hơn, hay hẹn chạy cùng "đồng run" để biến bài tập thành cuộc gặp gỡ vui vẻ.

Đôi khi, một câu tự nhắc đơn giản: "Hôm nay chỉ cần ra cửa và chạy 10 phút", là đủ để đưa não từ trạng thái né tránh sang đón nhận.

Chạy "vừa đủ khó" để muốn quay lại

Nếu bạn là runner phong trào, đừng đặt nặng thành tích mỗi lần xỏ giày. Một buổi chạy tốt không cần vắt kiệt sức. Việc duy trì cường độ quá nhanh, quá dài hoặc vượt xa khả năng dễ khiến cơ thể mệt mỏi, tinh thần chùng xuống và niềm tin suy giảm.

Theo nghiên cứu của British Association of Sport and Exercise Sciences (BASES), chạy trong ngưỡng "vừa đủ khó" giúp não tạo liên kết tích cực với vận động, kích hoạt quá trình tiết endorphin và dopamine - hai chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác hưng phấn và mong muốn lặp lại.

Một nghiên cứu khác của Đại học Quốc tế Florida (FIU, Mỹ), công bố trên tạp chí Stress and Health, cho thấy cảm giác ngại tập thể thao chủ yếu bắt nguồn từ phản ứng của não trước sự khó chịu ban đầu, chứ không phải do thể chất yếu. Khi con người được tiếp xúc dần với các thử thách vừa sức, như chạy ở cường độ vừa phải hoặc đạp xe nhanh trong vài phút, não bắt đầu tái lập ngưỡng chịu đựng và coi vận động là trạng thái dễ chịu.

Tiến sĩ Bigliassi, đồng tác giả nghiên cứu, nhận định: "Những 'liều thuốc căng thẳng nhỏ' có thể tái lập trình khả năng chịu đựng, khiến việc vận động trở nên dễ dàng và thậm chí thú vị hơn".

Thay vì cố vắt sức, runner nên bắt đầu bằng pace dễ chịu, nới thời gian nghỉ giữa các đoạn interval, linh hoạt đổi bài khi cơ thể uể oải. Việc theo dõi pace, nhịp tim, thời gian vận động để nhận thấy quá trình tiến bộ được tích lũy cũng mang lại cảm xúc tích cực.

Một nghiên cứu trên Journal of Medical Internet Research cho thấy chỉ cần quan sát dữ liệu nỗ lực như pace, nhịp tim hay thời lượng chạy cũng đủ giúp người tập cảm thấy tự tin và hứng khởi hơn.

Nhắc lại lý do bạn bắt đầu

Cơ thể có xu hướng tiết kiệm năng lượng, nên khi bài tập trở nên khó, hãy nhắc lại lý do vì sao bạn bắt đầu. Theo chuyên trang Runner's World, cách hiệu quả để vượt qua cảm giác "nản chí" là cho não một lý do cụ thể và có ý nghĩa cá nhân, dù có là một lý do rất nhỏ.

Không cần mục tiêu lớn như phá PR hay bắt kịp nhóm bạn. Đôi khi, một lý do đơn giản như "chạy đều giúp tim khỏe", "chạy để cải thiện tâm trạng tốt hơn là dùng một tách cà phê" đã đủ khơi dậy động lực.

Một mẹo khác là nghĩ đến hậu quả nhãn tiền nếu bỏ buổi tập. Đó có thể là cảm giác uể oải, tiếc nuối hay đứt chuỗi. Khi não nhận thấy lợi ích trước mắt và rủi ro của việc trì hoãn, quyết định xỏ giày sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Hải Long