Các thống đốc Cộng hòa chạy đua lập trại giam người nhập cư tại Mỹ

Hưởng ứng chính sách siết quản lý người nhập cư của Tổng thống Donald Trump, các thống đốc bang người đảng Cộng hòa gấp rút lập các trại giam từ nguồn ngân sách lớn được phê duyệt vào tháng trước.

Nhiều thống đốc bang tại Mỹ đang cạnh tranh để giành hàng tỉ USD ngân sách thực thi luật nhập cư từ "đạo luật khổng lồ" của đảng Cộng hòa để xây các trại giam, trong bối cảnh mối quan hệ hợp tác liên bang - tiểu bang trở thành chiến lược then chốt trong việc mở rộng năng lực giam giữ người di cư.

Chính quyền của Tổng thống Trump đã công bố các thỏa thuận thành lập những trại giam ở Florida, Indiana và Nebraska, theo tờ Politico ngày 24.8. Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem cho biết sẽ còn nhiều thông báo khác sắp được đưa ra, viện dẫn trại giam Alligator Alcatraz ở Florida làm mô hình để nhanh chóng triển khai các trại giam khác trên cả nước.

Nhanh chóng triển khai

Tại Louisiana, các quan chức liên bang và tiểu bang đã thảo luận về một thỏa thuận nhằm tài trợ cho việc cải tạo một phần nhà tù Angola - nhà tù an ninh tối đa lớn nhất nước Mỹ - để giam giữ người nhập cư lậu, theo lời một quan chức ẩn danh.

Các quan chức Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) đang xem xét một số nhà tù tư nhân bỏ trống ở Oklahoma để có thể sử dụng giam giữ. Còn tại Texas, khu lều để giam giữ ở Fort Bliss vừa mở cửa theo một hợp đồng với Bộ Quốc phòng.

Khi chính quyền Mỹ gấp rút chi tiêu khoản 170 tỉ USD dành cho kiểm soát biên giới và thực thi nhập cư trong đạo luật ngân sách, đồng thời chạy theo các chỉ tiêu về bắt giữ và trục xuất, các thống đốc Cộng hòa đang cố gắng tham gia và giành lấy một phần nguồn kinh phí trong đạo luật.

Theo giới quan sát, việc phối hợp với các thống đốc Cộng hòa sẽ là một yếu tố then chốt trong kế hoạch mở rộng "thần tốc" của ICE, một nỗ lực chưa từng có trong lĩnh vực này.

Những mối hợp tác này nhấn mạnh sự phụ thuộc ngày càng lớn của chính quyền Tổng thống Trump vào các trại tạm giữ bằng bạt và những nhà tù, công trình bỏ trống cần ít xây dựng, một nỗ lực nhằm tăng cường chiến dịch trục xuất người nhập cư lậu.

Phản đối, tranh cãi

Trong khi các nghị sĩ Cộng hòa cho rằng hợp tác với chính quyền liên bang vừa mang lại lợi ích về an toàn công cộng vừa tạo cơ hội kinh tế cho tiểu bang của họ, những mối hợp tác này cũng vấp phải sự giám sát chặt chẽ và phản ứng dữ dội từ công chúng.

Những người biểu tình liên tiếp vây quanh các cơ sở giam giữ. Nhà tù Alligator Alcatraz đối diện cáo buộc về điều kiện vô nhân đạo cũng như hạn chế khả năng tiếp cận luật sư của người bị giam.

Cơ sở tại Florida này hiện đang đối diện nhiều vụ kiện, trong đó có một vụ liên quan vấn đề tiếp cận pháp lý và một vụ khác cáo buộc cơ sở giam giữ quy mô lớn này vi phạm luật môi trường và đe dọa hệ sinh thái khu vực Everglades.

Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều câu hỏi về tính lâu dài của khoản đầu tư khổng lồ mà chính quyền Tổng thống Trump rót vào hệ thống quản lý nhập cư. Nhiều bang dường như đang thương lượng các hợp đồng ngắn hạn hơn, bởi kế hoạch nào kéo dài quá nhiệm kỳ của Tổng thống có thể sẽ không còn được cấp kinh phí, theo ông Scott Shuchart, một quan chức cấp cao của ICE dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden.