Ca bệnh chỉ gặp một lần trong đời của bác sĩ TP.HCM

Cô gái đột ngột ngưng tim nhiều lần với thói quen hút thuốc lá điện tử. Ảnh minh họa: Freepik.

Bác sĩ chuyên khoa II Cao Hoài Tuấn Anh, Phó giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM), vẫn nhớ rõ thời điểm một cô gái trẻ 25 tuổi được chuyển đến khoa Cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, hôn mê sâu, huyết áp tụt, và sau đó ngưng tuần hoàn hô hấp.

"Khi tim ngừng đập, mọi thứ phải diễn ra tức khắc. Chúng tôi ép tim, đặt nội khí quản, thở máy, sốc điện nhiều lần... Sau 20 phút hồi sinh tim phổi nâng cao, tim bệnh nhân đập lại nhưng rất yếu, huyết áp không đo được", bác sĩ Tuấn Anh kể lại.

Người bệnh là một nhân viên văn phòng, sống một mình, không có tiền sử bệnh rõ ràng, ngoài việc thường xuyên hút thuốc lá điện tử. Trước đó hai ngày, cô đã đến khám tại bệnh viện tuyến trước vì mệt mỏi, lú lẫn, nhưng kết quả xét nghiệm đều bình thường.

Dù được chỉ định nhập viện, cô từ chối và về nhà. Tình trạng sau đó diễn tiến nặng, khiến cô ngất và được đưa đi cấp cứu.

Trước tình huống tim bệnh nhân có nguy cơ ngừng lại bất cứ lúc nào, các bác sĩ quyết định kích hoạt quy trình chạy ECMO, một kỹ thuật hồi sức nâng cao hỗ trợ tuần hoàn ngoài cơ thể.

Bốn bác sĩ từ đội ECMO gồm bác sĩ Nguyễn Hữu Tín, bác sĩ Vũ Phan Anh Tuấn, bác sĩ Phạm Mai Hưng và bác sĩ Võ Hoài Quyên lập tức có mặt. Khi chuẩn bị thực hiện ECMO, tim bệnh nhân tiếp tục ngưng đập, buộc ê-kíp phải tiến hành quy trình vừa ép tim vừa đặt hệ thống ECMO, một kỹ thuật phức tạp hiếm khi phải thực hiện song song.

Dịch ổ bụng lượng nhiều, nghi ngờ chảy máu ổ bụng trên phim chụp cắt lớp vi tính. Ảnh: BVCC.

Trong quá trình đó, tim bệnh nhân nhiều lần ngừng đập, đồng tử giãn 4-5 mm, không còn phản xạ, huyết áp trên máy là đường thẳng cho thấy tim gần như không còn co bóp. Tất cả sự sống lúc này phụ thuộc vào dòng tuần hoàn nhân tạo của ECMO.

"Không ai dám chắc bệnh nhân còn hy vọng. Nhưng khi là bác sĩ hồi sức, bạn không bao giờ đầu hàng. Chúng tôi vẫn kiên trì theo dõi từng giờ, từng phút, với hi vọng mong manh", bác sĩ Tuấn Anh chia sẻ.

Sau nhiều giờ “ngủ yên”, trái tim của cô gái bắt đầu đập trở lại, từng nhịp run rẩy trên màn hình siêu âm tại giường. Cả ê-kíp vỡ òa trong niềm vui lẫn nghẹn ngào.

Dù tim đã hoạt động trở lại, bệnh nhân vẫn hôn mê sâu. Việc truy tìm nguyên nhân ngưng tim gặp vô vàn khó khăn do không có người thân bên cạnh, người bạn đi cùng cũng không nắm rõ thói quen sinh hoạt hay loại chất mà cô có thể đã sử dụng trước đó.

Khi các chỉ số tạm ổn định, bệnh nhân bất ngờ có dấu hiệu mất máu cấp. Hemoglobin giảm còn 5,5 g/dL, cho thấy tình trạng xuất huyết nghiêm trọng. Việc tiếp máu trở thành ưu tiên hàng đầu và càng cấp bách hơn khi cô gái thuộc nhóm máu A Rh(-), một nhóm máu cực kỳ hiếm.

Bệnh viện Truyền máu - Huyết học TP.HCM phối hợp cung cấp máu khẩn, đồng thời kêu gọi nhân viên bệnh viện có cùng nhóm máu sẵn sàng hiến máu. Một kỹ thuật viên tại Bệnh viện Nhân dân 115 thậm chí cũng đăng ký tiếp máu trực tiếp cho bệnh nhân khi cần.

Người bệnh hồi phục sau hơn một tuần được điều trị tích cực. Ảnh: BVCC.

Song song đó, nguyên nhân chảy máu phải được xác định càng sớm càng tốt. Siêu âm và chụp CT bụng cho thấy có dịch ổ bụng lượng nhiều, nghi ngờ máu chảy trong ổ bụng. Bệnh nhân được chuyển mổ cấp cứu nội soi ổ bụng ngay tại phòng mổ, cùng hệ thống ECMO vận hành song song.

Kết quả cho thấy tổn thương chảy máu nằm ở phân thùy VI của gan. Ê-kíp tiến hành đốt cầm máu thành công, máu ngừng chảy và Hemoglobin được ổn định.

Sau hơn một tuần chiến đấu, bệnh nhân được cai ECMO, tri giác cải thiện rõ rệt, chức năng gan, thận phục hồi. Đặc biệt, dù từng ngưng tim, đồng tử giãn và phải ép tim kéo dài, bệnh nhân không ghi nhận di chứng thần kinh sau khi rút nội khí quản.

Tuy nhiên, do tình trạng còn yếu, các bác sĩ vẫn chưa thể khai thác đầy đủ loại chất mà bệnh nhân có thể đã sử dụng trước khi ngưng tim.

Theo bác sĩ Tuấn Anh, với những ca như thế này, không phải y văn nào cũng chuẩn bị được câu trả lời sẵn. Các bác sĩ buộc phải làm tất cả những gì có thể, trong thời gian ngắn nhất, bằng tất cả kinh nghiệm và phối hợp khẩn cấp.

Bác sĩ Tuấn Anh nhìn nhận đây là một trong những ca hiếm gặp trong đời làm nghề. Bệnh nhân được cứu sống nhờ chuỗi can thiệp đúng lúc, đúng người, đúng kỹ thuật và sự huy động phối hợp liên viện chưa từng có tiền lệ.