Bùng phát lừa đảo trực tuyến trước kỳ nghỉ lễ

Lợi dụng kỳ nghỉ lễ đang đến gần, nhiều chiêu trò 'tri ân', chào mừng, khuyến mãi giả mạo xuất hiện liên tục.

Có thật "YouTube tri ân" quà 0 đồng?

Những ngày gần đây, nhiều người liên tục nhận cuộc gọi điện thoại tự xưng từ nền tảng mạng xã hội YouTube với nội dung họ được nhận món quà tri ân nhân dịp lễ Quốc khánh. Chị Vivian Lương (30 tuổi, ngụ Thảo Điền, TP.HCM) kể đầu tiên có người gọi đến, nói là có món quà tri ân từ YouTube và chị là người may mắn được lựa chọn ngẫu nhiên, dặn chị chờ điện thoại giao hàng hoàn toàn miễn phí. Khoảng 3 ngày sau, quả nhiên có người gọi đến hỏi đã nhận được quà chưa. Chị Lương trả lời chưa thì người này xin lỗi, nói rằng do sơ suất và sẽ gửi một số tiền thông qua chuyển khoản. Vì không phải tốn tiền nên chị Vivian Lương không nghi ngờ gì, sau đó nhận được một số tiền thật chuyển đến. Thấy chị có vẻ tin tưởng, "đại diện YouTube" lại mời chị Lương vào một nhóm Telegram để tiếp tục làm nhiệm vụ nhận thưởng. Trong nhóm, họ hướng dẫn cách nhận thưởng rất đơn giản, chỉ cần tìm trên YouTube thương hiệu nổi tiếng do họ chỉ định rồi ấn follow. Nhiều tài khoản trong nhóm cũng gửi "rào rào" khi hoàn thành nhiệm vụ và khoe số tiền nhận được ngay lập tức. Khi số tiền thưởng cộng gộp nhiều lần lên đến vài trăm ngàn đồng, quản lý nhóm công bố chương trình mới, chỉ cần nạp tiền sẽ nhận lại cả vốn lẫn lãi. Lấy số vốn ban đầu được cấp miễn phí, chị Lương thử nạp tiền theo yêu cầu và quả nhiên nhận lại 420.000 đồng. Tiếp tục lần nạp tiền tiếp theo lên đến 1 triệu đồng, chị Lương bắt đầu ngần ngại và ngay lúc đó lại có việc đột xuất nên đã từ chối. "Vài ngày sau, tôi xem một số phản ánh của các nạn nhân thì thấy có người bị lừa với hình thức này lên đến mấy trăm triệu đồng. Tôi thấy mình đã dừng lại là đúng, thật may mắn", chị Vivian Lương chia sẻ.

Cùng gặp trường hợp dẫn dụ tương tự, anh Đỗ Nguyên (ngụ tại Hà Nội) bất ngờ nhận được "món quà tri ân 0 đồng từ YouTube" là một vật phẩm gần như không có công dụng gì. Tuy nhiên, sau đó, anh tiếp tục nhận được cuộc điện thoại hỏi thăm đã nhận được quà chưa và mời gọi vào nhóm tham gia chương trình mừng Quốc khánh, tri ân khách hàng để kiếm thêm thu nhập. Nhận thấy chương trình có nhiều dấu hiệu bất thường nên anh Nguyên đã từ chối.

Phân tích về thủ đoạn "tri ân mừng đại lễ", một chuyên gia thuộc dự án chống lừa đảo trực tuyến cho biết chiêu trò này đã từng xuất hiện trước đây khi nhóm lừa đảo lấy được thông tin của các nạn nhân mua hàng qua sàn thương mại điện tử. Với những món quà có giá trị thấp ban đầu, khi đã tạo được lòng tin, các đối tượng bắt đầu giới thiệu về "chương trình khuyến khích khách hàng tiềm năng". Đây là bước chuyển quan trọng từ việc nhận tiền miễn phí sang việc phải "đầu tư" để nhận lại nhiều hơn. Để tăng tính thuyết phục, các đối tượng thường cung cấp ứng dụng hoặc website để nạn nhân có thể theo dõi số dư tài khoản. Giao diện của những công cụ này thường được thiết kế chuyên nghiệp, có đầy đủ các tính năng như một ứng dụng đầu tư thật, tạo cảm giác an toàn và minh bạch. Mỗi lần đầu tư, nạn nhân đều thấy số dư trong tài khoản tăng lên, càng tăng thêm lòng tin và khuyến khích họ bỏ tiền nhiều hơn nữa.

Khi nạn nhân đã đầu tư một số tiền đáng kể, kẻ lừa đảo bắt đầu áp dụng các chiêu thức "câu giữ" tinh vi. Họ không cho phép nạn nhân rút tiền một cách dễ dàng mà luôn đưa ra lý do để yêu cầu nộp thêm tiền. Các lý do này thường nghe có vẻ hợp lý như phí chuyển đổi ngoại tệ, thuế cho chính phủ nước ngoài, hoặc phí xử lý giao dịch lớn. Ngay cả khi đã nhận ra có thể bị lừa, nạn nhân vẫn được thúc đẩy tiếp tục nộp tiền với hy vọng gỡ gạc, cho đến khi hoàn toàn cạn kiệt tài chính.

Bùng phát lừa đảo trực tuyến dịp lễ

Theo cơ quan chức năng, lợi dụng kỳ nghỉ lễ Quốc khánh, các chiêu trò lừa đảo trực tuyến được các đối tượng khai thác tối đa với thủ đoạn giả mạo tinh vi, khó lường. Trong đó, chiêu trò "nhiệm vụ online" hoặc game lừa đảo như trường hợp quà tri ân YouTube 0 đồng nở rộ thời gian gần đây. Ngoài ra, nhóm lừa đảo quảng cáo rầm rộ các sự kiện hấp dẫn như "giải chạy online", "hành trình xanh vì Tổ quốc", "cuộc thi ảnh online mừng Quốc khánh" hoặc bán các vật phẩm lưu niệm (áo, cờ, huy hiệu) có dấu ấn 80 năm Quốc khánh 2.9 để dụ dỗ người dân đăng ký tham gia hoặc đặt mua. Khi người dân đăng ký, các đối tượng sẽ yêu cầu cung cấp chi tiết thông tin cá nhân (họ tên, số điện thoại, CCCD, địa chỉ) và yêu cầu chuyển tiền đặt cọc, phí tham gia hoặc thanh toán trước để "giữ suất" hoặc "nhận ưu đãi". Sau khi nạn nhân chuyển khoản lần đầu, kẻ gian sẽ viện ra vô số lý do như: giao dịch bị lỗi, sai cú pháp, hệ thống đang khóa tiền, cần thêm phí xác minh... để ép nạn nhân tiếp tục chuyển thêm tiền với số lượng ngày càng lớn.

Bên cạnh đó, ngoài các trường hợp lừa đảo bán vé máy bay giá rẻ mà Thanh Niên đã phản ánh, khoảng một tuần trở lại đây, lừa đảo đặt phòng cũng tăng trở lại do nhu cầu du lịch, lưu trú tăng cao, nhất là "cơn sốt" khách sạn quanh các khu vực trung tâm thành phố. Các đối tượng giả mạo đã sử dụng hàng loạt fanpage mang tên khách sạn nổi tiếng, chào mời đặt phòng giá ưu đãi, yêu cầu chuyển khoản trước rồi chiếm đoạt. Nhiều khách sạn tại Hà Nội đã phải lên tiếng cảnh báo khi thương hiệu của mình bị mạo danh và nhiều nạn nhân khiếu nại.

Để tránh bị lừa đảo, nhất là trong thời điểm nhu cầu du lịch tăng cao, người dân cần hết sức chú ý khi giao dịch qua fanpage, đồng thời kiểm tra thật kỹ các dấu hiệu đáng ngờ sau: fanpage giả mạo sẽ có thời gian tạo lập ngắn, có ít lượt theo dõi và tương tác, hoặc có lịch sử đổi tên nhiều lần, quản trị viên là người nước ngoài; nhiều trang mặc dù có dấu "tích xanh" xác thực nhưng khi nhấp vào không hiển thị thông tin chính thống từ Facebook hoặc các nền tảng khác; luôn yêu cầu chuyển tiền để đặt cọc, thanh toán trước cho các sự kiện, sản phẩm chưa rõ ràng. Các thông tin khác như giao diện, tên miền, logo có thể sao chép gần giống các trang chính thống nhưng thường có các chi tiết sai lệch (ví dụ: sai một ký tự trong tên, email liên hệ là email cá nhân...).