Bóng đá Trung Quốc rơi tự do ở sân chơi châu Á

Từ AFC Champions League Two đến Elite, loạt kết quả nghèo nàn phơi bày sự tụt dốc đáng báo động của bóng đá Trung Quốc.

Bắc Kinh Quốc An rời Hàng Đẫy tối 27/11 bằng một thất bại không thể bào chữa. Họ dẫn trước, tạo ra nhiều cơ hội, có thời điểm nắm trọn cục diện trong tay, nhưng cuối cùng vẫn đánh rơi tất cả.

Trận thua 1-2 trước Công An Hà Nội không chỉ khiến đại diện Trung Quốc sớm bị loại tại AFC Champions League Two, mà còn làm lộ rõ sự sa sút của cả một nền bóng đá đang tụt lại phía sau châu lục.

Bắc Kinh Quốc An xứng đáng bị loại

Thất bại ấy diễn ra theo một kịch bản quen thuộc đến mức… đáng sợ. Bắc Kinh Quốc An mở tỷ số sau sai lầm của đối thủ, rồi liên tiếp có thêm cơ hội để nới rộng cách biệt. Thế nhưng những pha dứt điểm thiếu quyết đoán, những tình huống xử lý vội vàng và sự chần chừ của các chân sút khiến lợi thế mong manh bị phung phí.

Khi cơ hội để kết liễu trận đấu trôi qua, một đội bóng thiếu bản lĩnh như Bắc Kinh Quốc An lập tức rơi vào trạng thái bất ổn. Họ lùi sâu quá sớm, chơi cầu an, mất kiểm soát tuyến giữa và dần để đối thủ đẩy vào thế bị động.

Cuối cùng, điều phải đến đã đến. Hai bàn thua trong hiệp hai, một từ pha phối hợp quyết liệt của đội chủ nhà, một từ tình huống hàng thủ đứng sai vị trí ở phút 90, khép lại một trận đấu mà chính đại diện Trung Quốc bỏ lỡ cơ hội nhiều hơn đối thủ. Họ thua vì không biết tận dụng thời điểm. Thua vì đánh mất sự tập trung ở những khoảnh khắc quan trọng nhất. Và thua vì thiếu một cá nhân đủ tỉnh táo để dẫn dắt tập thể vượt qua giai đoạn chịu sức ép.

Dư chấn sau trận đấu lan nhanh. Công kích, thất vọng, thậm chí bàng hoàng xuất hiện dày đặc trong các bài bình luận tại Trung Quốc. Trọng tâm của mọi lời chê trách đều hướng về một điều: Bắc Kinh Quốc An phung phí quá nhiều. Cú sút dội xà, những pha đối mặt bị bỏ lỡ, những đường chuyền cuối cùng thiếu chính xác, tất cả được nhắc lại như bằng chứng cho thấy đội bóng này tự đánh rơi số phận.

Bắc Kinh Quốc An bị loại khỏi AFC Champions League Two. Ảnh: Minh Dân.

Nhưng căng thẳng không dừng ở đó. Thất bại của Bắc Kinh Quốc An chỉ là một lát cắt trong một bức tranh rộng lớn hơn, nơi các CLB Trung Quốc đang phải đối mặt với thực tế phũ phàng ở cấp độ cao nhất châu Á.

Bức tranh rộng hơn

Tại AFC Champions League Elite 2025/26, sân chơi mà Trung Quốc có tới ba đại diện, sự sa sút còn rõ rệt hơn. Sau 5 lượt trận, cả ba đội bóng Trung Quốc đều rơi xuống nhóm cuối bảng khu vực Đông.

Không đội nào nằm trong nhóm có suất đi tiếp. Mỗi trận đấu của họ đều có chung một kịch bản: khởi đầu đầy kỳ vọng, tạo ra cơ hội, kiểm soát bóng ở một số thời điểm, rồi dần đánh mất nhịp độ khi đối thủ tăng tốc.

Chengdu Rongcheng chỉ giành được 1 điểm trên sân nhà dù chơi nỗ lực trước Sanfrecce Hiroshima hôm 25/11. Shanghai Port, đội thống trị giải quốc nội, lại tỏ ra lạc nhịp trước nhịp độ cao của các CLB Hàn Quốc và Nhật Bản.

Shanghai Shenhua, dù có những thời điểm chơi bùng nổ, vẫn thiếu sự sắc bén để cụ thể hóa ưu thế bằng bàn thắng. Có những trận họ dứt điểm nhiều hơn đối thủ, thậm chí sút trúng khung gỗ, nhưng cuối cùng lại trắng tay.

Bóng đá Trung Quốc đang lao dốc ở đấu trường quốc tế. Ảnh: Minh Dân.

Điều khiến dư luận Trung Quốc lo ngại là sự giống nhau đến khó tin trong cách các đại diện của họ gục ngã. Đó là những thất bại vì phung phí cơ hội. Là những trận thua vì thiếu sự tập trung. Là những hiệp hai rệu rã. Và là tâm lý nặng nề khi trận đấu bước vào giai đoạn quyết định. Không có đội bóng nào đủ mạnh để duy trì sức ép liên tục, cũng không có cá nhân nào sẵn sàng bứt lên để thay đổi kết quả.

Khi một đội bóng thất bại vì những lý do ấy, đó có thể là vấn đề huấn luyện hoặc phong độ. Nhưng khi bốn đội bóng, từ hai giải đấu châu lục khác nhau, đều gục ngã theo cách tương tự, đó là dấu hiệu của một sự suy yếu mang tính hệ thống.

Việc bóng đá Trung Quốc rơi xuống nhóm cuối bảng ở AFC Champions League Elite cho thấy sự tụt hậu trước Nhật Bản và Hàn Quốc là ngày càng lớn. Không chỉ kém ở tốc độ xử lý, họ còn thiếu sự liên kết giữa các tuyến, thiếu sự chủ động trong pressing và thiếu cả bản lĩnh thi đấu khi gặp sức ép. Nhiều trận, các CLB Trung Quốc chơi tốt trong 30 phút đầu, nhưng chỉ cần đối thủ tăng cường tốc độ, mọi lỗ hổng lập tức bộc lộ.

Hệ quả là suất tham dự giải châu lục của Trung Quốc bắt đầu giảm. Hệ số thành tích giảm khiến họ mất đi ưu thế mà nhiều năm trước từng là điều mặc nhiên. Khi các CLB Trung Quốc không còn nằm trong nhóm cạnh tranh, vòng luẩn quẩn bắt đầu: ít suất hơn, ít cơ hội cọ xát hơn và khó thu hút tài năng hơn.

Trong bối cảnh đó, thất bại của Bắc Kinh Quốc An ở Hàng Đẫy giống như giọt nước tràn ly. Một đội bóng có nhiều cơ hội ghi bàn nhất lại là đội thua trận. Một nền bóng đá có tham vọng lớn lại thường xuyên thua trong các khoảnh khắc cần bản lĩnh. Và một giải vô địch quốc gia đầy tiềm lực tài chính lại thua thiệt rõ rệt khi bước ra sân chơi châu Á.

Bóng đá Trung Quốc từng đặt mục tiêu vươn lên vị thế dẫn đầu châu lục. Nhưng hiện tại, họ đang phải đối mặt với thực tế rằng những đối thủ trong khu vực đã tiến bộ nhanh hơn, đồng bộ hơn và kiên định hơn. Những thất bại ở AFC Champions League Elite và trận thua ngược trước CAHN chỉ là biểu hiện của quá trình tụt lại.

Muốn thay đổi, họ không chỉ cần một vài chiến thắng. Họ cần tái xây dựng niềm tin, cải thiện chất lượng đào tạo, nâng cấp tốc độ thi đấu, và trên hết là tìm lại bản lĩnh. Còn nếu tiếp tục mắc những sai lầm cũ, phung phí cơ hội, đánh mất sự tập trung và lùi sâu trong sợ hãi, thì bóng đá Trung Quốc sẽ còn mất nhiều năm để tìm lại chỗ đứng từng có.

Thất bại ở Hàng Đẫy không phải một cú vấp. Nó là lời cảnh báo. Và là lời cảnh báo đã vang lên quá nhiều lần.