Bộ trưởng Phan Văn Giang: Đã là thảm họa thì nhà giàu cũng thành nhà nghèo

Nói về tình trạng khẩn cấp, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang nhấn mạnh 'đã là thảm họa thì cuốn đi tất. Nhà giàu cũng trở thành nhà nghèo, bằng không hết'.

Chiều 27.10, thảo luận tại hội trường về dự luật Tình trạng khẩn cấp, đại biểu Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) cho rằng, thực tiễn diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường. 

Theo ông, việc Quốc hội xem xét, thông qua luật này hết sức cần thiết, tạo cơ sở ứng phó từ sớm, từ xa, giảm thiểu thiệt hại do các tình huống khẩn cấp gây ra. Tuy nhiên, nếu không làm rõ ranh giới giữa các loại tình trạng khẩn cấp, rất dễ phát sinh xung đột về thẩm quyền, hoặc chồng chéo trong quản lý, chỉ đạo điều hành.

Đại biểu đề nghị bổ sung tiêu chí định lượng và định tính cụ thể, hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết các ngưỡng kích hoạt cấp độ tình trạng khẩn cấp, chẳng hạn như phạm vi tác động (địa bàn, quy mô), tỷ lệ dân cư bị ảnh hưởng, thiệt hại về kinh tế, mức độ đe dọa đến quốc phòng, an ninh.

Nói về quy định trong dự thảo luật "người ra quyết định trong tình trạng khẩn cấp không phải chịu trách nhiệm khi quyết định đó dựa trên thông tin có được tại thời điểm ra quyết định, có mục đích chính đáng và không có động cơ vụ lợi", vị đại biểu khẳng định rất cần thiết. Điều này sẽ khuyến khích cán bộ dám hành động nhanh chóng trong tình huống khẩn cấp, đồng thời bảo vệ người dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung.

Song ông cũng chia sẻ phạm vi "miễn trách nhiệm" như dự thảo hiện nay còn rộng, trong khi chưa có cơ chế hậu kiểm rõ ràng. Thực tế cho thấy, nhiều quyết định trong tình trạng khẩn cấp có thể ảnh hưởng lớn đến kinh tế, xã hội, thậm chí quyền con người.

Vì vậy, cần quy định cụ thể hơn việc miễn trách nhiệm chỉ áp dụng nếu người ra quyết định đúng thẩm quyền, dựa trên thông tin khách quan, có kiểm chứng, không vượt quá giới hạn cần thiết. Người ra quyết định phải có nghĩa vụ báo cáo, giải trình cụ thể với cơ quan có thẩm quyền ngay sau khi tình trạng khẩn cấp kết thúc...

Luật đang áp dụng rất hiệu quả trong mưa lũ

Tiếp thu, giải trình cuối phiên họp, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, khẳng định ban soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến để chỉnh sửa luật sao cho vừa ngắn gọn, vừa dễ hiểu, dễ thực hiện, dễ vận dụng trong các trường hợp cá biệt.

Theo ông, tình trạng khẩn cấp là trường hợp đặc biệt, không xảy ra thông thường. Khi đó, việc xác định đối tượng ưu tiên như người già neo đơn, người yếu thế để sẵn sàng ủng hộ, giúp đỡ khi họ trong tình trạng không có cơm ăn, nước uống và các vật dụng là cần thiết.

"Đã là thảm họa thì cuốn đi tất. Nhà giàu cũng trở thành nhà nghèo, bằng không hết. Thực tế như thế", Đại tướng Phan Văn Giang nói. 

Trước ý kiến của đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng) rằng dự thảo chưa quy định cơ chế tiếp nhận phản hồi thông tin từ người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong vùng khẩn cấp, Bộ trưởng Giang cho rằng đây là vấn đề rất cần thiết, song "thông tin phải được chắt lọc và đầy đủ".

Bộ trưởng Quốc phòng cũng cho hay, muốn số điện thoại 112 để dành riêng cho các thông tin về tình trạng khẩn cấp. Nếu các thông tin khác cũng vào số này, liệu lúc bấy giờ có xử lý được không?

"Khi khẩn cấp, phải xử lý tất cả các vấn đề sẽ khó khăn hơn. Giống như báo cháy thì gọi số 113, có tính chuyên biệt", ông nói và cho biết sẽ tiếp thu để nghiên cứu thêm.

Đánh giá cao đề xuất bổ sung các phương tiện thông tin khác ngoài loa truyền thanh, theo Bộ trưởng Phan Văn Giang, thực tế "tin nhắn sẽ đến hết các số điện thoại thuê bao rồi. Chỉ có điều phải xác minh tin đó thật chuẩn".

Ban soạn thảo đồng tình với đề nghị của lãnh đạo Quốc hội về việc để luật có hiệu lực sớm hơn. Dự kiến, luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1.7.2026, sớm hơn 6 tháng so với dự kiến ban đầu.

Ông cũng chia sẻ, trong thời gian chờ đợi, luật Phòng thủ dân sự đã, đang được áp dụng rất hiệu quả trong mùa mưa bão vừa qua, đặc biệt, đợt mưa lũ lớn tại miền Trung, nặng nhất ở TP.Huế hiện nay.