Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã giải trình lý do đề nghị bổ sung thêm đối tượng ưu tiên mua nhà ở xã hội với phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ qua đời.
Sáng 23-10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự Luật Dân số (sửa đổi) và Luật Phòng bệnh.
Phải có giải pháp căn cơ, cấp bách về vấn đề dân số
Với dự Luật Dân số (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay chính sách dân số chủ yếu được triển khai thực hiện theo Pháp lệnh Dân số.
Song Việt Nam đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số và tỉ lệ sinh thay thế ngày càng giảm, đặt ra yêu cầu phải có những giải pháp căn cơ, cấp bách.
Vì vậy, Chính phủ đã giao Bộ Y tế khẩn trương xem xét, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan.
Bà khẳng định khi xây dựng luật đã lựa chọn những vấn đề mà các luật khác chưa quy định để đưa vào và rà soát rất kỹ lưỡng.
Vì vậy các chính sách liên quan đến cơ cấu, chất lượng dân số, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, mức sinh thay thế và già hóa dân số là những nội dung cốt lõi của chính sách.
Liên quan vấn đề mang thai hộ, bà cho biết quy định hiện hành trong Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã được Quốc hội thảo luận rất kỹ lưỡng.
Bởi có liên quan đến nhiều mặt, từ gia đình, quyền lợi của những người mang thai hộ đến hệ lụy tâm lý, xã hội...
Việt Nam là một trong số ít quốc gia cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Quy định chỉ cho phép những người thân thích mang thai hộ nhằm tránh việc lợi dụng quy định để kinh doanh, đẻ thuê.
Việc mở rộng đối tượng mang thai hộ cho những người không thân thích, Bộ trưởng nói là vấn đề rất phức tạp, cần được nghiên cứu thận trọng.
Từ đó bà cho rằng không nên đưa vào dự Luật Dân số. Theo bà, vấn đề này sẽ được xem xét, tính toán dựa trên nhiều yếu tố kinh tế - xã hội để có quyết định phù hợp khi Quốc hội sửa Luật Hôn nhân và Gia đình.
Mục tiêu nhằm giúp các gia đình sinh đủ hai con có thêm điều kiện sinh hoạt ổn định
Liên quan đến các chính sách trong dự luật, Bộ trưởng cho biết Bộ Y tế rất mong muốn có những chính sách cụ thể, đặc biệt là chính sách hỗ trợ bằng tiền. Tuy nhiên, việc này cần được cân đối trên nhiều phương diện, đặc biệt là nguồn lực tài chính.
"Do vậy, trong quy định của dự luật đã nêu rõ tùy điều kiện và mang tính chất để đảm bảo thực hiện được. Nếu quy định cứng trong luật với đối tượng rất rộng thì nguồn lực tài chính sẽ là một bài toán", Bộ trưởng Lan nói và cho rằng các chính sách mang tính khuyến khích, giao Chính phủ, các địa phương thực hiện.
Đối với chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội cho các gia đình sinh đủ hai con, dự thảo luật đề xuất bổ sung thêm đối tượng ưu tiên.
Hiện nay các nhóm được ưu tiên mua, thuê mua nhà ở xã hội gồm gia đình người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, người khuyết tật, người được bố trí tái định cư. Tuy nhiên, nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn, không phải ai đăng ký cũng được mua.
"Chúng tôi đề nghị bổ sung thêm đối tượng ưu tiên là những gia đình mà phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã qua đời.
Mục tiêu nhằm giúp các gia đình sinh đủ hai con có thêm điều kiện sinh hoạt ổn định. Còn nếu cứ xếp hàng như thế, không biết đến bao giờ mua được nhà. Dự luật tiếp cận theo góc độ như vậy", Bộ trưởng nói.