Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trình dự án luật về tình trạng khẩn cấp

Chiều 27.5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình dự án luật Tình trạng khẩn cấp.

Dự thảo luật được thiết kế dựa trên 2 chính sách lớn. Một là, biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp, thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức, điều hành và quyết định áp dụng các biện pháp đặc biệt của một số chủ thể. Hai là, các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, cứu trợ, hỗ trợ người dân ứng phó trong và sau tình trạng khẩn cấp.

Cơ quan nào quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp?

Theo dự thảo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương theo đề nghị của Thủ tướng. Căn cứ nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hộ, Chủ tịch nước công bố tình trạng khẩn cấp.

Trong trường hợp Ủy ban Thường vụ Quốc hội không họp ngay được, Chủ tịch nước công bố tình trạng khẩn cấp theo đề nghị của Thủ tướng.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc lệnh của Chủ tịch nước về tình trạng khẩn cấp phải được công bố ngay trên phương tiện thông tin đại chúng và niêm yết công khai tại trụ sở UBND nơi ban bố tình trạng khẩn cấp để người dân biết, thực hiện.

Dự thảo luật cũng quy định về các biện pháp được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp khi có thảm họa, khi có dịch bệnh lan nhanh trên diện rộng hoặc về quốc phòng hoặc an ninh quốc gia…

Những biện pháp này bao gồm: các biện pháp phòng thủ dân sự cấp độ 1, 2, 3 và biện pháp phòng thủ dân sự được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp quy định tại luật Phòng thủ dân sự.

Cùng đó là: cưỡng chế di dời người dân trong các khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn; yêu cầu các doanh nghiệp chuyển đổi sản xuất sang hàng hóa cần thiết cho ứng phó thảm họa; tổ chức lực lượng để bảo đảm an ninh và trật tự an toàn xã hội trong địa bàn ban bố tình trạng khẩn cấp.

Ngoài ra còn có: bình ổn giá đối với lương thực, thực phẩm, thuốc phòng bệnh, chữa bệnh và một số hàng hóa thiết yếu khác; trưng dụng các cơ sở y tế, cơ sở lưu trú và các cơ sở khác của tổ chức, cá nhân.

Hoặc tổ chức các đội tuần tra đặc biệt thuộc các lực lượng công an, quân đội và dân quân tự vệ; các biện pháp áp dụng trong tình trạng thiết quân luật, giới nghiêm quy định tại luật Quốc phòng…

Nhất trí về sự cần thiết ban hành luật

Thẩm tra dự án luật, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhất trí về sự cần thiết ban hành luật với những căn cứ như đã nêu trong tờ trình của Chính phủ.

Theo cơ quan thẩm tra, quy định về các biện pháp được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp là rất quan trọng, tạo tính thống nhất để áp dụng khi xảy ra tình trạng khẩn cấp. Tuy nhiên, dự thảo luật quy định 4 nhóm biện pháp áp dụng tương ứng với 4 dạng tình trạng khẩn cấp, điều này có sự khác biệt với cách phân loại tình trạng khẩn cấp ngay trong dự thảo.

Do đó, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu để quy định các biện pháp áp dụng cho phù hợp với phân loại về tình trạng khẩn cấp, bảo đảm tính thống nhất, chặt chẽ, khả thi.

Về việc phân quyền, phân cấp áp dụng các biện pháp trong tình trạng khẩn cấp, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cơ bản tán thành với quy định giao quyền cho Thủ tướng.

Trong trường hợp cần thiết, có thể áp dụng các biện pháp mà pháp luật hiện hành chưa quy định và báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng, Quốc hội trong thời gian gần nhất, bảo đảm linh hoạt trong việc ứng phó, xử lý các tình huống phức tạp.

Quá trình thẩm tra, một số ý kiến đề nghị dự thảo luật cần xác định nguyên tắc để tổ chức lực lượng theo hướng có lực lượng chuyên trách, lực lượng kiêm nhiệm và lực lượng rộng rãi thi hành trong tình trạng khẩn cấp.

Đồng thời, bổ sung quy định về đào tạo, huấn luyện, diễn tập và chế độ, chính sách thường xuyên cho các đối tượng để bảo đảm sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ khi có tình huống xảy ra…