Bộ trưởng Bộ Công an nói về đề xuất cho phạm nhân lưu trữ trứng và tinh trùng

Trước băn khoăn của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, nghiên cứu, cân nhắc kỹ các quy định về việc cho phạm nhân hiến mô, bộ phận cơ thể và lưu trữ trứng, tinh trùng.

Sáng 12.11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận ở hội trường về dự án luật Thi hành án hình sự (sửa đổi). Nhiều đại biểu quan tâm đến đề xuất tại dự thảo luật khi cho phép phạm nhân có quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể; được hưởng chế độ, chính sách theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể người; được lưu trữ trứng, tinh trùng.

Chỉ nên hiến cho người thân thích

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang (TP.HCM) đánh giá đề xuất quy định trên tại dự thảo thể hiện sự nhân văn, nhân đạo. Tuy vậy, đây cũng là vấn đề rất nhạy cảm, bởi chủ thể thực hiện trong trường hợp này rất đặc biệt, đó là những người đang thụ án.

Theo ông Sang, hiện chưa có đánh giá đầy đủ tác động về chính trị, xã hội, pháp lý, cũng như điều kiện đảm bảo, đặc biệt là về khả năng lao động, học tập, cải tạo của phạm nhân sau khi hiến mô. Cùng đó là việc phạm nhân không đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ sau khi hiến mô xong.

Để đảm bảo tính thận trọng, vị đại biểu kiến nghị chỉ cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể con người cho người thân thích của mình (ông bà, cha mẹ, cô, bác, anh, chị, cháu, chắt).

Đồng thời, kèm theo những điều kiện hết sức chặt chẽ như phạm nhân tự nguyện, không vì mục đích lợi nhuận, có đủ điều kiện sức khỏe, và người đó phải còn thời gian thi hành án tù từ 5 năm trở xuống.

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) cũng cho rằng quy định phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể người là vấn đề nhạy cảm. Nếu chỉ đưa quy định này vào để đảm bảo đầy đủ quyền con người nhưng chưa có đánh giá toàn diện thì trước mắt cần cân nhắc chặt chẽ.

Cần có nghiên cứu sâu hơn

Cùng thảo luận về nội dung trên, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nhận định đề xuất phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể người sẽ là phù hợp, cần thiết khi những người thân của họ có bệnh, cần phải cấy ghép các loại mô này.

Do đó, ông Hòa đề nghị việc hiến mô, bộ phận cơ thể của phạm nhân chỉ được thực hiện không vì lợi nhuận kinh tế, người nhận phải là thân nhân của người hiến.

Riêng về quy định cho phạm nhân lưu trữ tinh trùng và trứng, vị đại biểu cho rằng đây là vấn đề rất khó khăn. Việc này đòi hỏi phải xử lý về khoa học rất lớn, vì thế cần có nghiên cứu sâu hơn.

Cạnh đó, ông Hòa đặt vấn đề nếu quy định thì chi phí ai lo, tồn trữ nếu hư hao, bất trắc sẽ phát sinh thủ tục tố tụng pháp lý…, sau này rất khó.

Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Quảng Ngãi) cũng nhận định, dự thảo có quy định giải quyết nguyện vọng hiến mô và bộ phận cơ thể người, nhưng chưa có quy định giải quyết nguyện vọng được lưu giữ trứng và tinh trùng như thế nào. Ông đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung thêm để đầy đủ và hoàn thiện hơn.

Sẽ nghiên cứu, cân nhắc kỹ

Giải trình, tiếp thu ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công an an Lương Tam Quang cho hay, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để chỉnh lý trong dự thảo trên các nguyên tắc sau:

Phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo điều kiện như tự nguyện hiến, đủ điều kiện sức khỏe để hiến và đảm bảo sức khỏe tiếp tục thi hành án sau khi hiến.

Phạm nhân sẽ phải tự chi các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể.

Điều kiện để được hiến mô, bộ phận cơ thể là người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp tội phạm lần đầu và thời gian chấp hành án dưới 3 năm.

Việc hiến mô, bộ phận cơ thể sẽ thực hiện cho thân nhân của phạm nhân.

Về quyền lưu trữ trứng và tinh trùng của phạm nhân, Bộ trưởng Bộ Công an cho hay, cơ quan chủ trì soạn thảo nhận định quy định quyền này là chính sách nhân văn, nhân đạo.

Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của đại biểu, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để nghiên cứu, cân nhắc kỹ trước khi báo cáo với Quốc hội thông qua dự án luật.