Bỏ thuế khoán: Cần hướng dẫn cụ thể, đảm bảo không gây sốc

Từ năm 2026, thuế khoán đối với hộ kinh doanh sẽ chính thức bị xóa bỏ. Bộ Tài chính đang tham mưu Chính phủ miễn, giảm thuế hoặc hỗ trợ kinh phí để hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Tránh gián đoạn hoạt động kinh doanh

Trong số các kiến nghị cử tri gửi đến Bộ Tài chính, nhiều ý kiến bày tỏ quan tâm, đề xuất cơ quan thuế xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp khi tiến tới bãi bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh. Theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, chính sách thuế khoán đối với hộ kinh doanh sẽ chính thức xóa bỏ trong năm 2026.

Theo Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai, cử tri thống nhất với chủ trương bỏ thuế khoán để minh bạch việc kê khai, thu thuế.

Tuy nhiên, việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo quy định tại Nghị định 70 từ ngày 1/6 và sắp tới bỏ thuế khoán đang đặt ra rất nhiều khó khăn cho hộ kinh doanh, nhất là các tiểu thương nhỏ lẻ, lớn tuổi, không có điều kiện về thiết bị và nhân lực để thực hiện đầy đủ thủ tục về hóa đơn điện tử và khai thuế.

Sẽ bỏ thuế khoán từ năm 2026.

Cử tri kiến nghị Bộ Tài chính tham mưu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành xem xét có chính sách hỗ trợ phù hợp (về tập huấn, thiết bị, phần mềm, nguồn nhân lực hỗ trợ, chính sách thuế chuyển tiếp…) nhằm tạo điều kiện cho hộ kinh doanh, tiểu thương tiếp cận, thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định, nhưng vẫn đảm bảo tính khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh cho rằng, thời gian qua, khi chính sách thuế chưa được tuyên truyền, hướng dẫn rõ ràng, nhiều hộ tiểu thương lo ngại và tạm ngừng hoạt động. Cử tri kiến nghị cần có lộ trình cụ thể để phổ biến, giải thích đầy đủ nội dung chính sách, đặc biệt là việc chuyển từ khoán thuế sang kê khai thuế và mức thuế phải nộp...

Phản hồi các kiến nghị, Bộ Tài chính cho biết, để đảm bảo hỗ trợ tối đa hộ kinh doanh trong lộ trình chuyển đổi, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Cục Thuế và các đơn vị có liên quan nghiên cứu, đề xuất đơn giản hóa tối đa chế độ kế toán cho hộ kinh doanh.

Việc hạch toán, kê khai từ dữ liệu hóa đơn điện tử cũng được tích hợp tự động, hạn chế sai sót và giảm gánh nặng chi phí tuân thủ của hộ kinh doanh.

Bộ Tài chính cũng đang phối hợp với các bộ, ngành để tham mưu Chính phủ và cấp có thẩm quyền về chính sách miễn, giảm thuế hoặc hỗ trợ kinh phí trực tiếp cho các hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Sẽ sửa đổi chế độ kế toán, nâng ngưỡng miễn thuế

Về việc xóa bỏ thuế khoán, bà Lê Thị Duyên Hải - Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam - cho rằng, nếu áp dụng từ năm 2026, cần có giai đoạn chuyển tiếp để hộ kinh doanh có thời gian chuẩn bị, làm quen. Chính sách nên có khoảng thời gian miễn xử phạt hoặc cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện cho hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi. Điều này cũng phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 68, Nghị quyết 198, là xóa bỏ thuế khoán trong năm 2026 chứ không yêu cầu ngay từ 1/1/2026.

Khi xoá thuế khoán, sang cơ chế tự khai - tự nộp, bà Bùi Thị Trang - Giám đốc Khối Giải pháp Bán lẻ, CTCP MISA - cho biết nhiều hộ kinh doanh đang lo ngại về khả năng chênh lệch doanh thu, chi phí dẫn đến bị truy thu thuế so với giai đoạn nộp khoán trước đây.

Theo bà Trang, quy định phân loại hộ kinh doanh theo doanh thu còn chưa rõ ràng; ranh giới giữa nhóm bắt buộc xuất hóa đơn và nhóm khuyến khích xuất hóa đơn cần minh bạch. Đại diện đơn vị kiến nghị cơ quan thuế cần có hướng dẫn cụ thể, đảm bảo không gây sốc hoặc bất lợi cho hộ khi chuyển đổi; đơn giản hóa chế độ kế toán, hóa đơn, báo cáo để hộ dễ dàng tiếp cận và tuân thủ.

Có thể hỗ trợ kinh phí trực tiếp cho các hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Cũng về quản lý thuế với hộ kinh doanh, bà Lê Thị Yến - Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn thuế Hà Nội - kiến nghị nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế từ 200 triệu lên 500 triệu đồng/năm, vì doanh thu chưa phản ánh lợi nhuận thực tế.

Với hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng, nếu áp thuế thu nhập cá nhân 17% trên lợi nhuận tính thuế thì cần quy định rõ về chế độ kế toán, báo cáo tài chính. Nếu không, hộ khó xác định chi phí được trừ, dễ bị thiệt.

So sánh với doanh nghiệp, hiện doanh nghiệp phân bậc 15-17-20%, trong khi hộ kinh doanh đồng loạt 17% là thiếu công bằng. Cùng với đó, bà Yến đề xuất làm rõ tiêu chuẩn chi phí được khấu trừ để hộ kinh doanh yên tâm tuân thủ.

Về chế độ kế toán với hộ kinh doanh, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - Trưởng ban Chính sách, Thuế quốc tế, Cục Thuế cho biết, quy định tại Thông tư 88/2021/TT-BTC đang được định hướng sửa đổi. Theo đó, hộ kinh doanh có doanh thu 200 triệu đồng - 3 tỷ đồng/năm sẽ áp dụng biểu mẫu để kê khai đơn giản, chỉ cần sổ sách ghi chép doanh thu và chi phí.

Nhóm doanh thu 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng/năm được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế. Riêng hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm sẽ phải áp dụng chế độ kế toán tương tự doanh nghiệp siêu nhỏ, do quy mô hoạt động đã tương đương loại hình này.

Trong khi đó, với ngưỡng doanh thu tính thuế, ông Đặng Ngọc Minh - Phó Cục trưởng Cục Thuế - cho biết, theo quy định, từ ngày 1/1/2026, ngưỡng doanh thu tính thuế đối với hộ kinh doanh là 200 triệu đồng, như vậy hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng không thuộc đối tượng kê khai và nộp thuế.

“Để hỗ trợ hộ kinh doanh, Cục Thuế mong muốn nâng ngưỡng doanh thu tính thuế với đối tượng này lên 400 - 500 triệu đồng", ông Minh đề xuất.