Bố mẹ chưa đăng ký kết hôn giờ muốn cho con mảnh đất thì phải làm gì?

Cha mẹ không đăng ký kết hôn thì tặng, cho tài sản cho con phải thực hiện các thủ tục nào?

Bố mẹ tôi sống chung với nhau từ năm 1976 nhưng không đăng ký kết hôn, tạo lập được một số tài sản chung. Nay bố mẹ muốn cho con một mảnh đất (đứng tên 2 người) thì có cần thủ tục gì? Có được miễn thuế thu nhập cá nhân không? 

Chị Hoàng Thị Thanh Bình, tỉnh Gia Lai hỏi.

Luật gia Phạm Văn Chung (Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum) trả lời như sau:

Theo pháp luật về hôn nhân và gia đình thì nam nữ sống chung với nhau như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn trước ngày 3-1-1987 (ngày Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1986 có hiệu lực) thì được xem là hôn nhân thực tế.

Do đó bố mẹ chị sống chung với nhau từ năm 1976 dù không đăng ký kết hôn thì vẫn được công nhận là vợ chồng hợp pháp, tức hôn nhân thực tế.

Tuy nhiên để được xác nhận hôn nhân thực tế thì tại điểm d mục 2 thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP quy định được coi nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng, nếu họ có đủ điều kiện để kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 và thuộc một trong các trường hợp sau đây: 

Có tổ chức lễ cưới khi về chung sống với nhau; việc họ về chung sống với nhau được gia đình (một bên hoặc cả hai bên) chấp nhận; việc họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến; họ thực sự có chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.

Thời điểm nam và nữ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng là ngày họ tổ chức lễ cưới hoặc ngày họ về chung sống với nhau được gia đình (một hoặc cả hai bên) chấp nhận hoặc ngày họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến hoặc ngày họ thực sự bắt đầu chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.

Do đó chỉ cần chứng minh có sống chung với nhau như vợ chồng hoặc có các điều kiện nêu trên thì quan hệ vợ chồng xác lập trước năm 1987 mà chưa đăng ký kết hôn đương nhiên được công nhận là vợ chồng trên thực tế, và được xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân thực tế.

Trong trường hợp này, theo tôi, bố mẹ chị nên làm đăng ký kết hôn thực tế để xác nhận lại quan hệ hôn nhân, khi đó bố mẹ chị có quyền thể hiện ý chí đồng ý cho, tặng số mảnh đất của ông bà cho con. 

Mặt khác, khi đó bố mẹ tặng, cho nhà đất cho con sẽ có căn cứ để được miễn thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ theo quy định.