Bí mật vũ khí giả trong xung đột Nga - Ukraine

(Dân trí) - Cả Nga và Ukraine đều tận dụng đáng kể vũ khí mồi nhử để bào mòn nguồn lực của đối phương trong cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm qua.

Vũ khí giả của Ukraine

Vào tháng 6/2023, một đoạn video bắt đầu lan truyền trên các kênh mạng xã hội dường như cho thấy một máy bay không người lái (UAV) phá hủy xe tăng Ukraine trong một vụ nổ lớn. Tuy nhiên, trong cuộc chiến Nga - Ukraine, không phải mọi thứ đều như bề ngoài.

Ngay sau đó, phía Ukraine tung đoạn phim ghi lại cảnh một binh sĩ chỉ tay vào đống xác xe cháy rụi và cho biết đó chỉ là xe tăng gỗ.

Xe tăng được nhắc đến hóa ra là một mô hình bằng gỗ dán do lực lượng Ukraine sử dụng để làm mồi nhử, đánh lừa phía Nga.

Đây chỉ là một trong hàng nghìn mô hình quân sự giả được Ukraine và Nga sử dụng nhằm khiến đối phương lãng phí đạn dược, thời gian và công sức.

Hầu như bất cứ thứ gì xuất hiện ở tiền tuyến, từ radar nhỏ, súng phóng lựu, xe jeep, xe tải, xe tăng cho đến cả binh sĩ, đều có thể là giả.

Những mô hình này có thể đóng gói phẳng, bơm hơi, dựng 2D, hoặc tạo ra ảo giác radar về một chiếc xe tăng nhờ phản xạ sóng vô tuyến theo cách đặc biệt.

Trong một số loại vũ khí được triển khai ở Ukraine, ít nhất một nửa chỉ là đồ giả.

Trong số những mô hình phổ biến nhất mà quân đội Ukraine sử dụng có phiên bản giả của lựu pháo M777 do Anh chế tạo, vốn nổi tiếng cơ động và chính xác. Các đồng minh phương Tây được cho là đã cung cấp cho Kiev hơn 150 khẩu pháo loại này.

Giống nhiều loại trang bị khác, các nhóm tình nguyện viên giữ vai trò quan trọng trong việc cung cấp những mô hình giả này cho quân đội Ukraine.

Ruslan Klimenko cho biết nhóm tình nguyện Na Chasi của ông đã chế tạo và chuyển giao cho lực lượng Ukraine khoảng 160 mô hình M777. Điểm khiến chúng được ưa chuộng là chỉ cần 2 người, 3 phút và không cần dụng cụ cũng có thể lắp ráp ngay trên tiền tuyến.

Pavlo Narozhny, thuộc một nhóm tình nguyện khác có tên Reaktyvna Poshta, cho biết tại bất kỳ thời điểm nào cũng có khoảng 10-15 khẩu M777 giả đang được sản xuất. Mô hình của họ được làm từ gỗ dán, đóng gói phẳng, giá khoảng 500-600 USD.

Trong khi đó, Nga thường sử dụng máy bay không người lái cảm tử Lancet, mỗi chiếc trị giá khoảng 35.000 USD, để tấn công những mồi nhử giá rẻ đó.

Một khẩu M777 giả của nhóm ông Narozhny, được đặt biệt danh Tolya, đã tồn tại hơn một năm ở tiền tuyến, và ít nhất 14 lần trúng đạn của UAV Lancet của Nga mà vẫn được binh sĩ Ukraine “vá lại bằng băng keo và ốc vít, rồi tiếp tục đưa ra chiến trường”, ông Narozhny kể.

Hiệu quả của mô hình giả phụ thuộc nhiều vào cách bố trí. Để thu hút hỏa lực đối phương, việc tái hiện chân thực một trận địa, bao gồm vệt bánh xe, thùng đạn, thậm chí cả nhà vệ sinh, có thể đánh lừa không chỉ đối phương mà cả sĩ quan đến thị sát.

“Một lần trong lữ đoàn, một chỉ huy đến kiểm tra đã bị đánh lừa. Ông ấy hỏi ai ra lệnh triển khai pháo? Lựu pháo M777 từ đâu ra vậy?’”, một sĩ quan thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 33 của Ukraine, biệt danh Charisma, cho biết.

Theo ông, một chiến thuật khác là nhanh chóng di chuyển pháo thật, chẳng hạn như súng cối, sau khi bắn và thay thế bằng mô hình giả.

“Chúng thật sự lý tưởng để đánh lừa đối phương, buộc họ lãng phí nguồn lực đắt đỏ vào hư không. Chúng phát huy tác dụng, và chúng tôi cần nhiều hơn nữa”, ông nói.

Kho vũ khí mô hình giả của Nga

Khoảng một nửa số UAV trong các cuộc không kích gần đây của Nga thực chất là vũ khí mồi nhử.

“Bây giờ tỷ lệ là 50-50. Một nửa là UAV Shahed thật, một nửa là mô hình giả. Chúng có nhiệm vụ khiến hệ thống phòng không của chúng tôi quá tải và tốt nhất là buộc chúng tôi phải phóng tên lửa vào một chiếc UAV tốn chẳng đáng bao nhiêu. Đôi khi đó chỉ là một vật làm từ gỗ dán trông như học sinh ghép lại”, phát ngôn viên lực lượng không quân Ukraine Yuri Ihnat, giải thích.

Tuy nhiên, trên radar Ukraine, nó trông giống hệt UAV Shahed sát thương thực sự.

Một công ty Nga có tên Rusbal sản xuất nhiều loại mô hình: từ hình ảnh 2D đánh lạc hướng tình báo từ trên không hoặc vệ tinh, đến mô hình bắt chước tín hiệu nhiệt của động cơ, tín hiệu vô tuyến từ bộ đàm binh sĩ, hay gương phản xạ làm nhiễu radar đối phương.

Ngay cả binh sĩ cũng có thể bị giả mạo. Tình nguyện viên ủng hộ Nga đã tạo ra bù nhìn mặc quân phục. Để mô phỏng tín hiệu nhiệt của con người và qua mặt camera nhiệt của Ukraine, thân hình nộm được quấn dây nhiệt dưới áo khoác.

Tất nhiên, mô hình giả không phải là ý tưởng mới trong xung đột.

Trước cuộc đổ bộ Normandy trong Thế chiến II, một lực lượng giả hoàn chỉnh đã được dựng lên tại Anh, với xe tăng và máy bay mô hình. Đó là một phần của kế hoạch đánh lừa nhằm che giấu thực tế trên mặt đất và mang lại cho phe Đồng minh yếu tố bất ngờ cần thiết để mở màn tấn công.

Công nghệ quân sự đã cải tiến rất nhiều kể từ Thế chiến II. Ví dụ, UAV và hệ thống không người lái giờ đây là yếu tố then chốt trên chiến trường. Tuy nhiên, công nghệ ngụy trang, đánh lừa đối phương vẫn luôn đóng vai trò đáng kể.