Báu vật dưới nước của Việt Nam: Cán mốc hơn tỷ đô; một doanh nghiệp Việt cung ứng 300.000 tấn/năm

Từng là món ăn dân dã gắn với bữa cơm quê, nay cá tra đã vươn lên thành “vua xuất khẩu” của Việt Nam, góp phần đưa thủy sản nước ta ghi dấu trên bản đồ thế giới với kim ngạch tỷ đô.

Trong bối cảnh thương mại quốc tế biến động, ngành cá tra vẫn chứng tỏ sự kiên cường và khả năng thích ứng ấn tượng. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất nhập khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), 7 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cá tra đạt hơn 1,2 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ 2024. Con số này là minh chứng cho sức bền và tầm quan trọng của ngành, bất chấp thách thức từ chính sách thương mại hay nhu cầu tiêu thụ toàn cầu.

Trong cơ cấu xuất khẩu, phile cá tra đông lạnh tiếp tục giữ vai trò chủ lực. 7 tháng qua, giá trị xuất khẩu nhóm hàng này đạt 976 triệu USD, tăng 11% so với cùng kỳ.

Về thị trường, Trung Quốc vẫn là điểm đến lớn nhất, nhập khẩu hơn 302 triệu USD, chiếm gần 25% tổng kim ngạch cá tra. Khu vực CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) đạt 208 triệu USD, tăng 34%, cho thấy tác động tích cực từ các hiệp định thương mại tự do. EU nhập khẩu 104 triệu USD (tăng 5%), còn Mỹ đạt 206 triệu USD (tăng 8%), tiếp tục là thị trường quan trọng với tiêu chuẩn cao.

Vĩnh Hoàn “đầu tàu” của ngành cá tra

Trong bức tranh xuất khẩu này, Công ty CP Vĩnh Hoàn nổi lên như doanh nghiệp dẫn dắt suốt hơn một thập kỷ. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của công ty tăng 15% so với 2023, bất chấp cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ.

Vĩnh Hoàn sở hữu 6 nhà máy tại Đồng Tháp, hoạt động theo mô hình khép kín từ giống – nuôi – chế biến. Mỗi năm, công ty cung ứng hơn 300.000 tấn cá tra cho thị trường trong và ngoài nước. Nhờ lợi thế này, sản phẩm của Vĩnh Hoàn giữ vững chỗ đứng ở những thị trường khó tính như Mỹ, EU và Nhật Bản.

Chiến lược phát triển của Vĩnh Hoàn dựa trên 3 trụ cột chính:

- Gia tăng giá trị qua sản phẩm chế biến sâu, giúp bán được giá cao hơn.

- Mở rộng thị trường, giảm phụ thuộc vào một số quốc gia.

- Xây dựng thương hiệu uy tín, tạo niềm tin với người tiêu dùng toàn cầu.

Hướng đi bền vững

Không chỉ chú trọng sản lượng, Vĩnh Hoàn còn kiên định với mục tiêu phát triển bền vững. Công ty áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, tận dụng tối đa phụ phẩm từ cá tra để sản xuất collagen, gelatin và dầu cá. Điều này không chỉ giúp tăng hiệu quả kinh tế mà còn giảm thiểu tác động đến môi trường.

Bên cạnh đó, các vùng nuôi đều được đánh giá tác động môi trường nghiêm ngặt, đảm bảo không ảnh hưởng đến đa dạng sinh học và có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn quốc tế. Công ty cũng đầu tư vào hạ tầng xã hội như xây cầu, đường, hỗ trợ điện nông thôn tại khu vực nuôi cá.

Vĩnh Hoàn công khai chiến lược CSR (Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp), thể hiện rõ cam kết với cộng đồng, người lao động và môi trường. Những nỗ lực này giúp công ty liên tục đạt các chứng nhận quốc tế uy tín như ASC, BAP 4 sao, GlobalGAP, ISO 22000, khẳng định vị thế “ngọn cờ đầu” về nuôi trồng thủy sản bền vững tại Việt Nam.

Hiện các sản phẩm phile đông lạnh của Vĩnh Hoàn đã có mặt trong hệ thống siêu thị lớn và được phân phối tới hơn 30 quốc gia. Song song với xuất khẩu, công ty cũng chú trọng thị trường nội địa với 10–12 sản phẩm cá tra chế biến phục vụ người tiêu dùng Việt Nam.

Đặc biệt, dự án sản xuất giống cá tra 3 cấp ứng dụng công nghệ cao đang được triển khai, hứa hẹn tạo bước đột phá cho cả ngành trong tương lai.

Nhìn về phần còn lại của năm, ngành cá tra vẫn sẽ đối diện thách thức từ chính sách thương mại Mỹ và nhu cầu chưa ổn định tại Trung Quốc. Tuy nhiên, cơ hội đến từ các hiệp định FTA và xu hướng tiêu thụ sản phẩm giá trị gia tăng đang mở ra triển vọng khả quan.

Với sự dẫn dắt của những doanh nghiệp tiên phong như Vĩnh Hoàn, cá tra Việt Nam không chỉ giữ vững vị trí trên bản đồ thủy sản thế giới mà còn định hình hướng đi bền vững, khẳng định giá trị lâu dài của “báu vật dưới nước” này.