Báo quốc tế đồng loạt đưa tin xác tàu cổ hàng thế kỷ lộ diện ở Hội An

Xác tàu cổ hàng trăm năm tuổi vừa lộ thiên sau bão Kalmaegi ở Hội An thu hút sự chú ý lớn của truyền thông quốc tế. Những mảnh vỡ con tàu nằm trọn trên bãi biển khi thủy triều rút.

Những ngày qua, nhiều cơ quan truyền thông quốc tế uy tín như CNN, AFP, Reuters… đồng loạt đưa tin về xác tàu cổ đắm hàng thế kỷ nổi lên trên bãi biển Hội An sau bão số 13 (Kalmaegi).

Theo Reuters, xói mòn bờ biển do bão Kalmaegi gây ra đã làm lộ ra khung của một con tàu buôn bị đắm hàng thế kỷ ngoài khơi bãi biển Tân Thành ở Hội An.

Ngày 12/11, xác tàu đã bị chôn vùi một phần dưới cát, buộc các chuyên gia phải nhanh chóng lên kế hoạch khai quật khẩn cấp.

Trong khi đó, AFP dẫn lời các chuyên gia cho biết chưa xác định niên đại chính xác, nhưng những phát hiện ban đầu cho thấy con tàu được đóng trong khoảng thế kỷ XIV-XVI. Đây là thời điểm Hội An là trung tâm giao thương sôi động của khu vực, buôn bán lụa, gốm sứ và gia vị.

"Chúng tôi đang chuẩn bị hồ sơ xin giấy phép khai quật khẩn cấp", ông Phạm Phú Ngọc, Giám đốc Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An, nói với hãng thông tấn AFP.

Theo ông Ngọc, việc phát hiện con tàu cổ này là bằng chứng rõ ràng về vai trò lịch sử quan trọng của Hội An trong mạng lưới giao thương khu vực. Lần này xác tàu lộ ra nhiều hơn, có thể cung cấp thêm thông tin.

Cận cảnh xác tàu cổ phát lộ ở Hội An sau bão số 13, ngày 8/11. Ảnh: Lê Quốc Việt.

Một nhóm chuyên gia từ Trung tâm bảo tồn Hội An, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM, cùng bảo tàng địa phương đã khảo sát xác tàu hồi năm ngoái.

Ngoài ước tính niên đại, họ nhận thấy con tàu được làm từ "loại gỗ bền và có độ chịu lực cao", các mối ghép được gia cố bằng vật liệu chống thấm để bịt kín.

"Kết cấu con tàu cho thấy nó đủ khả năng thực hiện các chuyến đi đường dài, nhiều khả năng phục vụ mục đích giao thương đường biển hoặc hoạt động hải quân", Trung tâm Hội An cho biết trong một thông cáo trước đó.

Trung tâm cảnh báo hiện vật đang đối mặt nguy cơ "xuống cấp nghiêm trọng nếu không có biện pháp bảo tồn ngay lập tức", trong bối cảnh xói lở bờ biển nặng nề và xác tàu thường xuyên bị phơi ra dưới điều kiện thời tiết khắc nghiệt, AFP nhấn mạnh.

Người dân và du khách tập trung xung quanh xác tàu cổ ở Hội An, ngày 8/11. Ảnh: Lê Quốc Việt.

Trước đó, trao đổi với Tri Thức - Znews, ông Lê Quốc Việt, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Điểm đến Xứ Quảng, cho biết tàu dài khoảng 17,8 m; chiều rộng nhất ngang thân 4,84 m; gồm 17 khoang, thân rộng và bầu như tàu "junk" Trung Hoa. Đây là cấu trúc đặc trưng giúp tăng độ ổn định khi chở hàng và chống chìm nếu thủng 1-2 khoang.

Theo ông Việt, qua những đánh gia ban đầu, tàu được đóng bằng 3 loại gỗ: kiền kiền, săng lẻ (bằng lăng) và gỗ thông ôn đới. Các xương sườn dày, ghép mộng gỗ và gia cố bằng đinh sắt rèn xiên góc 45 độ, kiểu kỹ thuật phổ biến ở Việt Nam và Trung Hoa thế kỷ XVI-XVIII.

Về hình dáng, thân và mũi tàu cong tròn, đáy không bằng, phù hợp cho tàu đi biển xa. Điều này cho thấy đây nhiều khả năng không phải tàu đánh cá địa phương mà là tàu vận tải hoặc thương mại cỡ trung, sử dụng kỹ thuật đóng tàu chịu sóng xa bờ.

Một số nhà nghiên cứu còn đặt giả thuyết có thể là tàu chiến Nhật Bản kiểu Sekibune, song hiện chưa có đủ căn cứ để khẳng định.