Bao nhiêu quốc gia đã công nhận Nhà nước Palestine?

Ngày 21/9, Anh, Australia, Canada và Bồ Đào Nha đồng loạt công nhận Nhà nước Palestine - động thái được xem là bước ngoặt sau gần hai năm xung đột đẫm máu giữa Israel và Hamas.

Lãnh đạo các nước Anh, Canada, Australia và nhiều quốc gia từ châu Á đến châu Âu đã công nhận Nhà nước Palestine. Ảnh: CNN

Theo AFP, ít nhất 145/193 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc đã công nhận Nhà nước Palestine. Con số này chưa tính 3 quốc gia châu Phi chưa xác nhận chính thức.

Trong danh sách mới có Anh và Canada - hai nước G7 đầu tiên đi bước này - cùng với Australia và Bồ Đào Nha. Pháp, Bỉ, Luxembourg, Malta dự kiến cũng sẽ công nhận Palestine tại hội nghị về “tương lai giải pháp hai nhà nước” do Pháp và Saudi Arabia đồng chủ trì ở trụ sở Liên hợp quốc (New York) ngày 22/9.

Nga, toàn bộ thế giới Ả Rập, gần như toàn bộ châu Phi, Mỹ Latin và phần lớn châu Á, trong đó có Ấn Độ, Trung Quốc, đã công nhận Nhà nước Palestine.

Algeria là nước đầu tiên làm việc này ngay sau tuyên bố thành lập của PLO ngày 15/11/1988. Chỉ vài tuần sau, hàng chục nước khác tiếp bước. Từ cuối 2010 - đầu 2011, một làn sóng công nhận mới lại diễn ra. Gần đây, chiến sự ở Gaza thúc đẩy thêm 13 quốc gia nữa ra quyết định tương tự.

Khoảng 45 nước, trong đó có Israel, Mỹ và các đồng minh thân cận, vẫn từ chối công nhận Nhà nước Palestine. Chính quyền Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kiên quyết bác bỏ ý tưởng về một nhà nước Palestine độc lập.

Ở châu Á có Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, ở châu Phi có Cameroon, ở Mỹ Latin có Panama và phần lớn các quốc gia châu Đại Dương cũng thuộc nhóm chưa công nhận Nhà nước Palestine.

Ngoại trưởng Bồ Đào Nha Paulo Rangel tuyên bố chính phủ Bồ Đào Nha công nhận Nhà nước Palestine vào ngày 21/9. Đây là quốc gia mới nhất công nhận. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, châu Âu là “điểm nóng” chia rẽ sâu nhất: trước giữa thập niên 2010, ngoại trừ Thổ Nhĩ Kỳ, các nước công nhận Palestine chủ yếu thuộc khối Xô viết cũ. Tây Âu và Bắc Âu khi đó gần như đồng thuận không công nhận, ngoại trừ Thụy Điển - nước đi đầu trong khối công nhận Palestine từ năm 2014.

Dẫu vậy, cuộc chiến Gaza đã làm thay đổi cán cân: Na Uy, Tây Ban Nha, Ireland, Slovenia công nhận Palestine vào năm 2024; tiếp đến Anh và Bồ Đào Nha. Italy và Đức khẳng định chưa có kế hoạch tương tự.

Giáo sư Romain Le Boeuf thuộc ĐH Aix-Marseille (Pháp) nhận định: "Việc công nhận Palestine là 'một trong những vấn đề phức tạp nhất của luật quốc tế, nằm giữa chính trị và pháp lý'".

Ông giải thích rằng các quốc gia có toàn quyền tự quyết thời điểm và hình thức công nhận, có thể công khai hoặc ngầm, không cần đăng ký chính thức ở bất kỳ cơ quan quốc tế nào.

“Xét về biểu tượng, đây là bước ngoặt thay đổi cuộc chơi. Khi công nhận Palestine, các nước đã đặt Palestine và Israel ở vị thế ngang bằng về cách đối xử theo luật quốc tế”, Giáo sư Philippe Sands cũng từng khẳng định trên New York Times.

Nhà nước Palestine được Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) do ông Yasser Arafat lãnh đạo đơn phương tuyên bố thành lập năm 1988. Hiện vùng lãnh thổ mà Palestine tuyên bố chủ quyền gồm Bờ Tây - đang bị Israel kiểm soát - và Dải Gaza bị tàn phá nặng nề sau các đợt không kích.