'Bão Kajiki nhiều khả năng gây tổ hợp thiên tai'

Tối 24/8, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, trả lời VnExpress về cơn bão Kajiki sắp đổ bộ miền Trung.

- Ông đánh giá thế nào về bão Kajiki?

- Đầu tiên phải khẳng định Kajiki là một trong những cơn bão rất nguy hiểm trong nhiều năm gần đây. Chiều tối 23/8, bão đã mạnh lên cấp 11, giật cấp 13 và dự báo có thể đạt tới cấp 12-13, giật 15-16 trong 24 giờ tới.

Bão có hoàn lưu rộng, di chuyển nhanh, lại đi qua vùng biển có nhiệt độ mặt nước tới 30 độ C và được tiếp thêm năng lượng từ gió mùa tây nam nên khả năng bão tiếp tục mạnh lên là rất lớn.

Điểm đặc biệt là bão Kajiki dự báo gây ra tác động tổng hợp ở nhiều khu vực. Cụ thể, trên biển sẽ có gió rất mạnh, sóng lớn và nước dâng; trên đất liền có gió mạnh, mưa đặc biệt lớn, cục bộ có thể trên 600 mm và kéo theo nguy cơ ngập lụt diện rộng, lũ quét và sạt lở đất ở mức rất cao. Nói cách khác, cơn bão này không chỉ đe dọa tuyến biển, vùng đồng bằng mà còn rất nguy hiểm với miền núi.

Về mức độ nguy hiểm, tôi cho rằng Kajiki được đánh giá không kém nhiều so với bão Yagi 2024 về gió mạnh và ít nhất bằng, thậm chí có thể mạnh hơn bão Doksuri năm 2017, vốn từng gây thiệt hại nặng nề tại Hà Tĩnh.

Chính vì vậy Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia đã nâng cảnh báo lên rủi ro thiên tai cấp độ 4 - mức rất lớn (cao nhất là mức 5). Người dân và chính quyền các địa phương cần khẩn trương, quyết liệt trong ứng phó, sơ tán khi có yêu cầu và tuyệt đối không chủ quan.

- Trong quá khứ, cơn bão nào diễn biến tương tự Kajiki?

- Nhiều cơn bão có đường đi, diễn biến tương tự Kajiki, tuy nhiên xét về cường độ, hướng di chuyển cũng như ảnh hưởng mưa to, gió lớn thì tôi cho rằng bão Doksuri năm 2017 là giống nhất.

Doksuri hình thành ngay trên Biển Đông, di chuyển nhanh với tốc độ trung bình 20 km/h, càng vào gần bờ có xu hướng mạnh lên. Bán kính gió mạnh từ cấp 6 trở lên khoảng 250 km. Bão rất mạnh và phát triển hoàn chỉnh, đối xứng từ tầng thấp lên tầng cao. Trên biển, bão đạt cường độ mạnh nhất với gió mạnh cấp 13, giật cấp 15 và khi đổ bộ cấp 11-12, giật cấp 14.

Năm đó, Doksuri ảnh hưởng các tỉnh Hà Tĩnh - bắc Quảng Trị (tỉnh Quảng Bình cũ), gây gió mạnh cấp 11-12, giật cấp 14-15. Bão gây mưa lớn cho các tỉnh Thanh Hóa - Quảng Ngãi với lượng phổ biến 100-200 mm, riêng Hà Tĩnh - Quảng Trị 200-300 mm. Một số nơi có mưa lớn hơn như: Tuyên Hóa (Quảng Bình) 383 mm, Đồng Hới (Quảng Bình) 347 mm, Cửu Việt (Quảng Trị) 361 mm, TP Hà Tĩnh 336 mm. Ở nam đồng bằng Bắc Bộ, Hòa Bình, Sơn La cũng mưa 50-150 mm.

- Điều gì khiến ông lo ngại nhất với cơn bão này?

- Như tôi đã nói, Kajiki dự báo gây tác động tổ hợp của nhiều loại hình thiên tai nên có thể chia làm bốn nguy cơ như sau. Ở trên biển gió bão có thể đạt cấp 12-13, giật 15-16, sóng cao 6-8 m, cộng thêm nước biển dâng 0,5-1,2 m. Đây là mức rất nguy hiểm cho tàu thuyền, lồng bè, khu nuôi trồng thủy sản và các tuyến đê, kè ven biển, kể cả tuyến đê kè ở các tỉnh thành ven biển Bắc Bộ.

Trên đất liền từ đêm mai, các tỉnh Thanh Hóa - Quảng Trị gió mạnh cấp 7-9, vùng gần tâm bão cấp 10-12, giật 14-15. Với sức gió này trên đất liền nếu xuất hiện thì có thể gây tốc mái nhà.

- Người dân cần làm gì để đảm bảo an toàn trong bão?

- Thời gian chuẩn bị ứng phó với bão Kajiki rất gấp, chỉ còn khoảng một ngày. Vì vậy, chính quyền các địa phương cần khẩn trương rà soát, sơ tán người dân ở những nơi nguy hiểm như vùng trũng thấp, ven biển, ven sông, khu vực có nguy cơ sạt lở đất cũng như tạm dừng tàu thuyền, lồng bè, nuôi trồng thủy sản và hoạt động trên biển trong vùng nguy hiểm.

Đồng thời, tôi cũng cho rằng địa phương cần kiểm tra, gia cố ngay công trình xung yếu như đê, kè, hồ chứa để phòng trường hợp xấu có thể xảy ra.

Đối với người dân, tôi khuyến cáo chủ động chằng chống nhà cửa, dự trữ nhu yếu phẩm, di chuyển đến nơi an toàn theo hướng dẫn của chính quyền. Người dân ở các tỉnh ven biển Hà Tĩnh - Quảng Trị, những nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão Kajiki cần tuyệt đối không cố ra ngoài lúc mưa to, gió lớn.

Quan trọng nhất là thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo, cảnh báo để có hành động kịp thời, an toàn. Sau khi bão qua, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất còn hiện hữu những ngày sau đó nên người dân cần tiếp tục đề phòng.

Gia Chính