Bao giờ tầm vóc người Việt Nam được cải thiện: Mục tiêu cấp bách của Đề án 641

Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người VN giai đoạn 2011 - 2030 (gọi tắt Đề án 641) được xây dựng từ cách đây 15 năm với mong muốn cải thiện chiều cao của người VN. Tuy nhiên đề án đang rơi vào tình trạng giậm chân tại chỗ bởi nhiều lý do.

Đề án 641 lấy đối tượng thực hiện từ trẻ sơ sinh đến thanh thiếu niên, người già và mục tiêu là triển khai rộng khắp cả nước. Có gì đáng chú ý trong đề án quan trọng này?

CHỐNG BÉO PHÌ, THẤP CÒI

Đề án 641 đặt mục tiêu cụ thể từ việc tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh, giảm mạnh tỷ lệ suy dinh dưỡng để cải thiện các chỉ số cơ bản của trẻ em 5 tuổi và đảm bảo các tiêu chí đánh giá thể lực, tầm vóc thân thể của thanh niên VN lứa tuổi trưởng thành.

Về chiều cao đối với nam 18 tuổi, đến năm 2020 đạt trung bình 167 cm, năm 2030 đạt 168,5 cm. Đối với nữ 18 tuổi đến năm 2020 đạt chiều cao trung bình 156 cm, năm 2023 đạt 157,5 cm. Về thể lực, đặc biệt sức bền, sức mạnh của đa số thanh niên cần có bước phát triển rõ rệt, thu hẹp khoảng cách so với các nước phát triển ở châu Á. Tiêu chí về thể lực cụ thể như sau: Đối với nam 18 tuổi chạy 5 phút trung bình đạt 1.050 m vào năm 2020, 1.150 m vào năm 2030; lực bóp tay thuận đạt trung bình 45 kg năm 2020, 48 kg năm 2030. Đối với nữ 18 tuổi chạy 5 phút trung bình đạt 850 m vào năm 2020, 1.000 m vào năm 2030; lực bóp tay thuận trung bình đạt 30 kg năm 2020, 34 kg năm 2030.

Ngoài ra, Đề án 641 cũng đặt mục tiêu hình thành phong trào của toàn xã hội chăm lo phát triển thể lực, tầm vóc người VN; mở rộng các hoạt động sinh hoạt văn hóa, thể thao, giải trí lành mạnh, giúp con người phát triển hài hòa về thể lực, trí lực, tâm lực. Bên cạnh đó tăng cường chăm sóc sức khỏe trẻ em, người chưa thành niên và thanh niên nhằm giảm thiểu các bệnh về tim mạch, bệnh béo phì, bệnh gây bất bình thường về chiều cao thân thể, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

CƠ QUAN NÀO ĐƯỢC GIAO THỰC HIỆN?

Đề án 641 thực hiện trên phạm vi toàn quốc với 4 chương trình trọng tâm được phân công cụ thể thực hiện. Theo đó chương trình 1 là nghiên cứu triển khai, ứng dụng những yếu tố tác động đến thể lực, tầm vóc người VN do Bộ Y tế chủ trì. Có tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá thể lực, tầm vóc người VN; thí điểm triển khai, ứng dụng những yếu tố chủ yếu tác động đến thể lực, tầm vóc người VN từ 3 - 18 tuổi ở 25% số trường mẫu giáo và phổ thông.

Chương trình 2 cũng do Bộ Y tế chủ trì thực hiện về vấn đề chăm sóc dinh dưỡng kết hợp với các chương trình chăm sóc sức khỏe, chất lượng dân số liên quan. Tiêu chí của chương trình này nhắm đến năm 2015 thí điểm hướng dẫn, chăm sóc chế độ dinh dưỡng cho 55% số trường mẫu giáo và phổ thông; thí điểm triển khai chương trình sữa học đường cho

45 - 50% số trường mẫu giáo và tiểu học. Đến năm 2020 mở rộng diện hướng dẫn, chăm sóc chế độ dinh dưỡng cho 100% số trường mẫu giáo và phổ thông; triển khai chương trình sữa học đường đối với toàn bộ trường mẫu giáo và tiểu học.

Chương trình 3 được giao cho Bộ VH-TT-DL chủ trì thực hiện nhằm phát triển thể lực, tầm vóc bằng giải pháp tăng cường giáo dục thể chất đối với học sinh từ 3 - 18 tuổi. Tiêu chí nhắm đến năm 2020 số trường phổ thông các cấp có CLB TDTT, có hệ thống cơ sở vật chất đủ phục vụ hoạt động TDTT, có đủ giáo viên và hướng dẫn viên TDTT, thực hiện dạy thể dục nội khóa kết hợp với hoạt động thể thao ngoại khóa chiếm 55% tổng số trường. Đến năm 2030 đạt định mức tiêu chí đánh giá nêu trên ở khoảng 90% tổng số trường.

Chương trình 4 cũng do Bộ VH-TT-DL chủ trì thực hiện nhằm tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi xã hội về phát triển thể lực, tầm vóc người VN. Tiêu chí cụ thể đến năm 2020 tuyên truyền giáo dục để hình thành phong trào xã hội chăm lo phát triển thể lực, tầm vóc người VN đối với 55% các trường mẫu giáo, phổ thông; đến năm 2030 đối với 90% các trường mẫu giáo, phổ thông.

NGƯỜI Việt Nam TĂNG CHIỀU CAO RẤT CHẬM

Chia sẻ với PV Thanh Niên, nguyên Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Hoàng Tuấn Anh (nguyên Trưởng ban Điều phối Đề án 641) từng cho biết: "Thể lực, tầm vóc của người Việt rất có vấn đề. So sánh với Nhật Bản hay Hàn Quốc, trong 10 năm chiều cao của họ tăng rất nhanh thì cũng khoảng thời gian đó, chiều cao người Việt chỉ tăng vỏn vẹn 1 cm. Tầm vóc và thể trạng của mỗi con người phụ thuộc vào 4 yếu tố cơ bản: gien, dinh dưỡng, môi trường sống và tập luyện. Nhưng do đặc thù của đất nước trải qua nhiều năm chiến tranh nên suốt thời gian rất dài, điều kiện để thực hiện những yếu tố trên bị tác động ít nhiều. Vì thế, mục tiêu tổng quát của đề án đã nêu rất rõ: Phát triển thể lực, tầm vóc người Việt trong 20 năm tới để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, từng bước nâng cao chất lượng giống nòi và tăng tuổi thọ khỏe mạnh của người VN. Nhưng hai yếu tố này nếu không được cải thiện từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 sẽ làm ảnh hưởng cực lớn đến nguồn nhân lực phục vụ mọi lĩnh vực của đời sống xã hội ở tương lai".

Đến nay việc phát triển thể lực, tầm vóc người VN vẫn hết sức quan trọng, nhất là trong giai đoạn mới. (còn tiếp)