Bao giờ hết môn 'tự nguyện', liên kết thu tiền?: Yêu cầu khẩn thiết với giáo dục

Bao giờ hết cảnh môn 'tự nguyện', liên kết thu tiền là một yêu cầu khẩn thiết đối với giáo dục, một cảnh báo nghiêm khắc về thực trạng xấu phủ lớp sơn tự nguyện.

Đọc bài viết trên Thanh Niên Online ngày 16.12 Miễn học phí nhưng nhà trường "liên kết" rồi thu thêm vài triệu: Bao giờ hết cảnh?, là nhà giáo, từng là hiệu trưởng trường THPT, tôi đắng chát. Có gì đó đau đáu, nghèn nghẹn, bức xúc vượt hạn.

Câu chuyện liên kết dai dẳng, như vòi lạm thu quấn chặt phụ huynh, học sinh (HS). Ngành giáo dục không thể không biết điều này nhưng sao cứ tồn tại trong trường học?

COI TĂNG THU TỪ "MÔN TỰ NGUYỆN" LÀ PHI GIÁO DỤC

Chương trình Giáo dục phổ thông (2018) là pháp lệnh, việc thực hiện phải nghiêm cẩn, đồng bộ, nhất quán, đồng nghĩa không vận dụng tùy tiện. Chương trình nhà trường, chương trình lớp học nếu có là cụ thể hóa chương trình được Bộ GD-ĐT ban hành, theo khung kế hoạch thời gian năm học.

Nhiệm vụ của nhà trường là thông qua hoạt động dạy học, giáo dục theo chương trình hiện hành rèn luyện cho HS về đức - trí - thể - mỹ từ lớp học đến không gian ngoài nhà trường. Đây là nhiệm vụ nhà trường tổ chức thực hiện theo biên chế được giao, ngân sách được cấp hằng năm (đối với trường công lập) với nỗ lực cao nhất.

Phân biệt dạy học chính khóa, ngoại khóa chỉ là tiếp cận hình thức, còn tiếp cận nội dung là nhiệm vụ của nhà trường. Nếu phải liên kết dạy học thì đó là bổn phận chính khóa của nhà trường, theo chức năng và được phân bổ (nguồn lực) thực hiện. Vì thế, huy động đóng góp tiền từ phụ huynh "môn tự nguyện" liên kết là trường chưa hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Nếu điều kiện thực hiện "mỏng" thì linh hoạt phối hợp giữa các đơn vị trường học (trực tiếp, trực tuyến), theo chỉ đạo của sở GD-ĐT, UBND phường, xã. Dùng nguồn lực phụ huynh, với chiêu thức "tự nguyện" là lạc hướng giáo dục. Coi tăng thu từ "môn tự nguyện" là phi giáo dục.

Chương trình phổ thông hiện nay nếu dạy đúng, đủ, đổi mới, sáng tạo thì nhà trường "xoay tít" 24/7. Thách thức, khó khăn phải đối mặt trong quá trình dạy học đòi hỏi mỗi trường học, với đặc thù của đơn vị, "dĩ bất biến, ứng vạn biến".

Tuy nhiên, đã là quy luật, ở đâu có sự tận tụy của giáo viên, có trường học nhân văn, ở đó có chất lượng giáo dục toàn diện. Môn "tự nguyện", liên kết thu tiền, đưa vào trường học trong giờ chính khóa chứng tỏ nhà trường vừa buông bỏ trách nhiệm vừa thiếu tử tế dạy học, làm biến tướng hoạt động dạy người.

Dạy học, giáo dục là sứ mạng của "ngôi đền thiêng", là hành trình của nhà giáo, là sự vươn mình của nhà trường để làm nên cốt cách người thầy, kiến tạo giá trị tôn sư trọng đạo. Họa hoằn trong một năm học, chỉ 1, 2 hoạt động cần chung tay của phụ huynh. Chứ một tháng, tiền đóng để con em được học môn "tự nguyện" lên đến vài triệu đồng, hay có trường thu một tháng 16 mục, trong đó 11 mục là tiền từ chương trình liên kết, thì trường học đã biến thành dịch vụ.

CẦN XỬ NGHIÊM NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐỂ XẢY RA SAI PHẠM

Trước thực tế này, công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra các cơ sở giáo dục cần tăng cường, tập trung những lĩnh vực mà dư luận xã hội bức xúc để lành mạnh hóa hoạt động dạy học. Song song, khi phát hiện lệch chuẩn trong môn "tự nguyện", liên kết, cần xử nghiêm, khởi tố người đứng đầu cơ sở giáo dục để xảy ra sai phạm, theo quy định của pháp luật.

Bộ GD-ĐT, UBND tỉnh, thành phố, UBND xã, phường chung tay nghiêm cấm môn "tự nguyện", liên kết dưới mọi hình thức. Làm quyết liệt, nhanh chóng, trung thực, công khai, minh bạch.

Hiệu trưởng có vai trò đặc biệt quan trọng, người đứng mũi chịu sào với việc để xảy ra "môn tự nguyện, liên kết". Hiệu trưởng không thể không biết tiền thu từ dạy liên kết để làm gì, cho ai, vì ai. Đã có hiệu trưởng dù khó khăn mấy vẫn cùng cộng sự, cùng thầy cô, phụ huynh chăm lo dạy dỗ con em, tất cả vì học sinh thân yêu.

Đó là chưa kể thời đại ngày nay, nếu biết vận dụng kho kiến thức đồ sộ của AI thì thầy trò cũng đạt hiệu quả trong dạy học mà không phải chằng chịt môn "tự nguyện".