Báo động trẻ tự kỷ tăng nhanh

Gần đây, tỷ lệ trẻ tự kỷ có xu hướng tăng nhanh, nhiều chuyên gia ước tính tỷ lệ trẻ em mắc ASD tại Việt Nam nằm trong khoảng 1% - 2% số trẻ sinh ra, tương đương với xu hướng chung trên thế giới. Đây không chỉ là mối quan tâm của các bậc phụ huynh mà còn là vấn đề cần sự chung tay của toàn xã hội, xem trẻ mắc tự kỷ là một phần của xã hội chứ không phải gánh nặng mà còn có khả năng đóng góp nếu được quan tâm sớm hơn, nhận được sự giáo dục phù hợp.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê công bố đầu năm 2019, Việt Nam hiện có khoảng 6,2 triệu người khuyết tật từ 2 tuổi trở lên, trong đó khoảng 1 triệu người tự kỷ. Ước tính, cứ 100 trẻ sinh ra thì có một trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ. Số lượng trẻ tự kỷ tăng nhanh, chỉ từ năm 2000 đến năm 2007 đã nhân lên tới 50 lần. Cũng theo thống kê, tự kỷ chiếm 30% số trẻ mắc các khuyết tật học đường.

Gần đây, tỷ lệ trẻ tự kỷ có xu hướng tăng nhanh, nhiều chuyên gia ước tính tỷ lệ trẻ em mắc ASD tại Việt Nam nằm trong khoảng 1% - 2% số trẻ sinh ra, tương đương với xu hướng chung trên thế giới. Theo CDC Hoa Kỳ, tỷ lệ này là 1/36 trẻ em năm 2023.

Trong sự phát triển của y học, với rất nhiều phương pháp sàng lọc tiền sản nhưng trẻ mắc hội chứng tự kỷ vẫn tăng cao. Giải thích về vấn đề này, Bác sĩ - Tâm lý gia Nguyễn Thị Xuân Hương - trưởng phòng khám Tâm Thần - Tâm Lý Nhi khoa 315 chi nhánh Nguyễn Văn Trỗi (TP.HCM), cho biết: ‘Siêu âm tiền sản không thể phát hiện hay chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ (ASD), một số kỹ thuật khác như xét nghiệm di truyền, MRI thai nhi chỉ phát hiện được một số hội chứng hoặc dị tật liên quan đến nguy cơ mắc ASD. Việc nhận biết trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ chỉ có thể được quan sát sau sinh thông qua việc theo dõi phát triển và sàng lọc nhanh bằng các bài đánh giá chuyên môn’.

Để nhận biết trẻ rối loạn phổ tự kỷ, theo bác sĩ Nguyễn Thị Xuân Hương: ‘Rối loạn phổ tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh, đặc trưng bởi các khiếm khuyết về chất lượng tương tác xã hội và giao tiếp, các mẫu hình hành vi, sở thích giới hạn, rập khuôn. Rối loạn này xuất hiện từ khi trẻ còn nhỏ và kéo dài, ảnh hưởng sâu sắc tới các chức năng học tập, sinh hoạt, xã hội của trẻ, chất lượng sống của trẻ và gia đình’.

Hiện nay, đối với hội chứng rối loạn phổ tự kỷ vẫn chưa có phương pháp và chưa có thuốc chữa khỏi cũng như chưa có biện pháp phòng ngừa. Gia đình và cha mẹ chỉ có một phương pháp duy nhất, phải quan tâm đến trẻ, phát hiện sớm, can thiệp sớm, đúng cách, đủ thời gian, có sự phối hợp giữa cha mẹ và nhà chuyên môn mới giúp cho những ảnh hưởng của tự kỷ sẽ giảm xuống, giúp trẻ sớm hòa nhập với gia đình và xã hội.

Đặc biệt, với trẻ tự kỷ, nếu can thiệp vào ‘giai đoạn vàng’ trước 4 tuổi, thậm chí sớm hơn, trước 3 tuổi là giai đoạn tốt nhất cho các nhà chuyên môn thực hiện hoạt động can thiệp thúc đẩy hoạt động phát triển não bộ.

Khi gia đình có bất cứ nghi ngờ gì về trẻ có thể mắc chứng tự, Bác sĩ - Tâm lý gia Nguyễn Thị Xuân Hương - trưởng phòng khám Tâm Thần - Tâm Lý Nhi khoa 315 chi nhánh Nguyễn Văn Trỗi (TP.HCM), hướng dẫn cách nhận diện sớm: ‘Một trong những dấu hiệu chính nhận biết trẻ tự kỷ là khả năng giao tiếp xã hội kém. Quan sát trẻ sẽ thấy trẻ ít giao tiếp bằng mắt, không chỉ tay, tay ít hoạt động trong giao tiếp hay ít chia sẻ. Trẻ tự kỷ sẽ có những hành vi lặp lại, thói quen cứng nhắc, khó thích nghi khi thay đổi môi trường. Biểu hiện qua việc hay làm đi làm lại việc xếp đồ, xoay vòng, đi nhón gót…’.

Nhận thấy bé có những dấu hiệu bất thường, gia đình nên cho trẻ đi khám ngay để bé được kiểm tra, chẩn đoán chính xác xem có mắc hội chứng tự kỷ hay không. Khi chuyên gia hoặc bác sĩ đã xác nhận trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ sẽ có lộ trình trị liệu sớm, tích cực can thiệp ngay. Tại phòng khám Tâm Thần - Tâm Lý Nhi khoa 315 chi nhánh số 44 Nguyễn Văn Trỗi (TP.HCM), việc xác định sớm trẻ tự kỷ do các chuyên gia, bác sĩ có nhiều kinh nghiệm trong chuyên khoa Tâm thần và Tâm lý nhi thực hiện. Tùy theo mức độ của từng trẻ mắc hội chứng tự kỷ sẽ có lộ trình chuyên biệt giúp trẻ cùng gia đình hòa hợp, chia sẻ, thấu hiểu lẫn nhau, giúp trẻ tự tin hòa nhập xã hội. Đa số trẻ tự kỷ sẽ có những kỹ năng riêng thậm chí có thể là một thiên tài sau này, việc phát hiện sớm và vun đắp cho trẻ cũng định hướng tương lai lâu dài.

Hệ Thống Y Tế 315 hiện đã có hơn 170 phòng khám chuyên khoa trên toàn quốc dành cho từng lứa tuổi, giới tính và loại bệnh riêng. Gồm có: Nhi Đồng 315, Tiêm Chủng Nhi 315, Phụ Sản 315, Mắt 315, Tim Mạch - Tiểu Đường 315 và Tâm Thần - Tâm Lý Nhi khoa 315 mới ra mắt tại địa chỉ 44 Nguyễn Văn Trỗi, phường Cầu Kiệu, TP.HCM.

Tâm Thần - Tâm Lý Nhi khoa 315 chuyên sâu hoàn toàn về tâm thần - tâm lý nhi khoa, kết hợp y học hiện đại, liệu pháp tâm lý tiên tiến và sự đồng hành chặt chẽ từ gia đình. Tâm thần - Tâm lý Nhi khoa 315 quy tụ đội ngũ bác sĩ Nhi khoa phát triển, Nhi khoa thần kinh và chuyên gia Tâm lý nhi khoa giàu kinh nghiệm, đào tạo chuyên sâu trong và ngoài nước. Khác biệt nổi bật là việc xây dựng phác đồ cá nhân hoá cho từng trẻ, dựa trên đặc điểm tâm lý, thể chất và hoàn cảnh gia đình.

Hệ thống Y Tế 315: