Ba start-up Việt và cuộc đua đưa trí tuệ nhân tạo nhân văn, an toàn ra thế giới

Từ công nghệ hỗ trợ não bộ đến thị giác nhân tạo và chatbot bán lẻ, dù theo đuổi những hướng đi khác nhau, ba start-up Việt đang cùng chia sẻ một tầm nhìn: ứng dụng AI theo hướng nhân văn, an toàn và có trách nhiệm.

Tại Ngày Đổi mới sáng tạo mở - OID 2025 (diễn ra ngày 25, 26-10 ở Công viên phần mềm Quang Trung, TP.HCM), ba công ty khởi nghiệp Brain Life, Vizion và Easy AI đã mang đến những giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phục vụ con người hiệu quả hơn. 

Dù xuất phát điểm khác nhau, điểm chung của họ là cùng hướng đến công nghệ an toàn, minh bạch và vì lợi ích cộng đồng.

Thiết bị phát hiện mất tập trung và cảnh báo nguy hiểm

Start-up Brain Life đi sâu vào công nghệ sinh học số, phát triển thiết bị đeo trên đầu giúp tăng khả năng tập trung bằng cách ghi nhận và phân tích sóng não. 

Sản phẩm đo tín hiệu thần kinh, phát hiện dấu hiệu sao nhãng và gửi cảnh báo trước khi tai nạn hoặc lỗi thao tác xảy ra. Đây được kỳ vọng có thể là giải pháp đặc biệt hữu ích cho người lái xe hay công nhân trong môi trường nguy hiểm.

Không chỉ cải thiện hiệu suất làm việc, thiết bị còn hướng tới sức khỏe tinh thần. Khi nhận thấy người dùng căng thẳng, ứng dụng gợi ý nghe nhạc, thiền định hoặc sử dụng âm thanh chuyên dụng giúp thư giãn não bộ. Theo ông Hà Huy Khánh, giám đốc sản xuất (production manager) của Brain Life, "thiết bị không xâm lấn, chỉ đọc dữ liệu điện não mà không tác động ngược lại".

Cũng theo ông Khánh, độ tin cậy của thiết bị đã được Trường đại học Y Dược TP.HCM kiểm chứng, với kết quả tương đương thiết bị y tế Natus nhập khẩu trị giá 60.000 USD. 

Brain Life đang hướng đến tiêu chuẩn ISO 13485, chuẩn bị thương mại hóa năm 2026 với mức giá khoảng 4 triệu đồng. Tầm nhìn xa hơn là ứng dụng AI cho thiết bị đeo này để dự báo trầm cảm, đột quỵ, rối loạn cảm xúc, mở đường cho công nghệ chăm sóc sức khỏe tinh thần "made by Vietnam".

AI tôn trọng dữ liệu người dùng

Nếu Brain Life mong muốn hỗ trợ bộ não con người thì start-up Vizion chọn cách ứng dụng công nghệ thị giác máy tính trong ngành bán lẻ và kho vận. 

Theo ông Huỳnh Trọng Nghĩa, quản lý tài khoản khách hàng của Vizion, phần mềm của họ khai thác thị giác máy tính để giúp chuỗi bán lẻ hiểu rõ hơn về hành vi khách hàng. 

Hệ thống camera thông minh mô phỏng lộ trình di chuyển, hướng nhìn và điểm dừng của khách trong siêu thị, giúp doanh nghiệp bố trí sản phẩm hiệu quả hơn và phát hiện bất thường như hành vi gian lận.

Điểm mạnh trong giải pháp mà Vizion coi như "selling point" của họ chính là giải pháp bảo vệ quyền riêng tư: AI không ghi khuôn mặt mà chỉ lưu dữ liệu khung xương (skeleton mapping). 

Nhờ vậy, thông tin khách hàng được ẩn danh hoàn toàn, tuân thủ Nghị định 13 về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Công ty còn tự phát triển lõi AI nội địa, vận hành độc lập trên máy chủ của khách hàng để đảm bảo an toàn thông tin.

Với mô hình kinh doanh "không phí đầu tư ban đầu", Vizion thu lợi nhuận qua hình thức tính phí thuê bao hoặc chia sẻ lợi nhuận dựa trên hiệu quả thực tế. Sản phẩm hiện đang được triển khai cho khách hàng Úc và dự kiến mở rộng trong nước giữa năm 2026.

Khác với hướng đi của Vizion, Easy AI tập trung vào mảng thương mại điện tử với hệ thống chatbot tự động hóa bán hàng và chăm sóc khách hàng. 

Điểm khác biệt nằm ở năng lực chuẩn hóa và cá nhân hóa dữ liệu đa kênh từ Zalo, Shopee, website đến camera cửa hàng, giúp AI trả lời chính xác theo những nội dung do doanh nghiệp cung cấp.

Bà Nguyễn Huỳnh Thảo Ngân, chuyên viên nội dung của công ty, cho biết chatbot do Easy AI phát triển có thể lọc thông tin, tự động nhận diện câu hỏi phức tạp để chuyển tiếp cho nhân viên. Easy AI hiện đã được triển khai cho Thế Giới Di Động, Điện Máy Xanh và Rạng Đông, trở thành công cụ kết nối liền mạch giữa con người và máy học trong môi trường chăm sóc khách hàng.