Bà Tổ sân khấu miền Nam: Được phong NSND nhưng từ chối, nói thẳng một câu

"Thầy tôi chưa được NSND mà tôi được thì tôi xấu hổ, thẹn thùng và bất nghĩa lắm" – NSND Phùng Há nói.

Nữ NSND được phong làm Tổ nghề sống của sân khấu miền Nam

NSND Phùng Há tên thật Trương Phụng Hảo, sinh năm 1911 tại Mỹ Tho, là con thứ 6 trong một gia đình nghèo, đông anh em. Tuy không được đào tạo nhưng Phùng Há từ nhỏ đã bộc lộ đam mê và năng khiếu ca hát, diễn xuất.

Năm 1924, ông bầu Hai Cu thành lập gánh hát Tái Đồng Ban và mời bà tham gia với vai trò đào chính để đóng cặp với kép chính Năm Châu. Ông cũng là người gợi ý bà sử dụng cái tên Phùng Há làm nghệ danh.

Thầy tuồng Nguyễn Công Mạnh, NSND Năm Châu và nhạc sĩ Tư Chơi là những người thầy đầu tiên của bà trong cuộc đời nghệ thuật.

Vai diễn đầu tiên đánh dấu cuộc đời hoạt động nghệ thuật của Phùng Há là vai Giả Thị trong vở cải lương Hoàng Phi Hổ quy Châu của soạn giả Nguyễn Công Mạnh. Sau đó là các vở Thôi Tử thí Tề Quân, Mổ tim Tỷ Can, Anh hùng náo Tam Môn Nhai của soạn giả Nguyễn Châu Thành; Khúc oan vô lượng; Tội của ai của soạn giả Tư Chơi. Thời gian này, bà đóng cặp với nghệ sĩ Năm Châu và được công chúng mến mộ.

Năm 1926, bà cùng các nghệ sĩ Năm Châu và Tư Chơi, Ba Du gia nhập gánh hát Trần Đắc của ông bầu Trần Đắc Nghĩa.

Một thời gian sau, Phùng Há đã lập được gánh hát riêng, làm bầu gánh khi mới 18 tuổi và lưu diễn khắp nơi, phổ biến nghệ thuật cải lương tới mọi ngõ ngách. Bà là nữ bầu gánh đầu tiên trong lịch sử cải lương Nam Bộ.

Như vậy, có thể thấy, NSND Phùng Há là người có đóng góp to lớn với nghệ thuật cải lương. Bà còn sang tận Trung Quốc để học hỏi, tìm hiểu về các tích tuồng cổ, nghệ thuật biểu diễn tuồng cổ để đem về Việt Nam áp dụng thành công.

Không chỉ thành công diễn xuất, NSND Phùng Há còn là người thầy tài giỏi, có đạo đức chuẩn mực. Bà là giảng viên của Trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ tại Sài Gòn. Với những đóng góp cho nghệ thuật, năm 1984, bà là nữ nghệ sĩ cải lương duy nhất được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân đợt đầu tiên.

NSND Phùng Há cũng là thầy của nhiều thế hệ nghệ sĩ danh tiếng như huyền thoại Thanh Nga, NSND Bạch Tuyết, NSƯT Kim Tử Long, NSƯT Diệu Hiền, nghệ sĩ Phương Hồng Thủy…

Bà cũng là người sáng lập ra Viện dưỡng lão nghệ sĩ tại quận 8 Sài Gòn, được mệnh danh là viện dưỡng lão độc nhất vô nhị tại Việt Nam, nơi cưu mang nhiều nghệ sĩ già neo đơn suốt 30 năm qua.

Đến giờ, NSND Phùng Há vẫn được coi vị Tổ nghề sống của cải lương Nam Bộ.

Được phong NSND nhưng từ chối để nhường cho thầy mình

Dù tài năng, cống hiến và được nhiều người trọng vọng nhưng NSND Phùng Há lại là người vô cùng khiêm tốn, khiêm nhường và sống có trước có sau.

NSND Bạch Tuyết là người học trò xuất sắc mà NSND Phùng Há từng đào tạo. Nữ nghệ sĩ chia sẻ, bà coi NSND Phùng Há là người thầy vĩ đại nhất cả về nghề lẫn đạo đức sống.

NSND Bạch Tuyết từng tiết lộ: "Người thầy vĩ đại của tôi là NSND Phùng Há. Tôi còn nhớ, khi má Bảy Phùng Há được phong NSND, má có nói với các bác lãnh đạo rằng: "Mấy ông ơi, tôi có một người thầy. Không có người đó thì không bao giờ nên danh được Phùng Há này.

Bây giờ, thầy tôi chưa được NSND mà tôi được thì tôi xấu hổ, thẹn thùng và bất nghĩa lắm. Bởi vậy nên nếu các ông có công nhận tôi thì làm ơn phong cho thầy tôi trước đi rồi hẵng tới tôi".

Nhờ câu nói đó của má Bảy Phùng Há mà nghệ sĩ Năm Châu được phong NSND".

Câu chuyện này khiến khán giả càng nể phục hơn tài năng và đức độ của NSND Phùng Há.