'Bà bán tạp hóa có hai nhà cho thuê vẫn ung dung nếu đánh thuế bất động sản thứ hai'

Ở khu phố tôi có một bà bán tạp hóa. Bà ấy có ba căn nhà, một căn một trệt một lầu trong hẻm ôtô để ở và bán hàng, hai căn mặt tiền cho thuê.

Một căn, khách thuê từ tiệm hoa đến cửa hàng quần áo, giày dép thay đổi liên tục, nhất là giai đoạn sau dịch Covid-19, nhưng tiền thuê thì không giảm. Vậy mà cứ người này trả thì tôi lại thấy có người khác vào thuê. Một căn thì "bền vững" hơn nhờ cho một nhà bán lẻ điện thoại di động thuê.

Dường như bà ấy chẳng lo lắng gì về chuyện đánh thuế bất động sản thứ hai bởi có lần tôi nghe gia đình bà ấy bảo: "Nước lên thì thuyền lên".

Trong khi đó, nhiều chuyên gia đề xuất cần sớm áp thuế để hạ nhiệt giá nhà. Lập luận đưa ra là: Khi bị đánh thuế, những người nắm giữ nhiều nhà đất sẽ phải cân nhắc, hạn chế đầu cơ, từ đó giá mới giảm.

Tôi cho rằng thị trường bất động sản không đơn giản là "đánh thuế là giá sẽ xuống". Người có sẵn nhiều nhà đất thường không bị áp lực tài chính đến mức phải bán rẻ, nếu cho thuê, họ cứ lại tính vào giá cho thuê. Người có nhà, đất vẫn là số ít, trong khi người cần thuê để ở, để kinh doanh thì lớn hơn nhiều.

Vậy nên, người có nhiều bất động sản vẫn có thể chấp nhận nộp thuế, rồi tiếp tục giữ tài sản hoặc chuyển chi phí thuế vào giá cho thuê. Người cuối cùng chịu tác động có khi lại là người thuê nhà hoặc người mua mới, chứ không phải chủ sở hữu.

Muốn hạ giá bất động sản, theo tôi chỉ dựa vào thuế là chưa đủ. Cung thừa cầu thiếu thì giá tăng là tất yếu. Một căn hộ tầm trung ở thành phố lớn, lượng người có nhu cầu thật luôn nhiều hơn số căn hộ được đưa ra thị trường. Trong khi đó, đất nền vùng ven lại bị gom, chờ thời rồi bán lại, tạo sóng giá. Nếu không xử lý căn nguyên này thì thuế chỉ như một biện pháp cầm chừng.

Theo tôi, cần tách bạch rõ: thuế nên nhắm vào hành vi lướt sóng bất động sản, dựa trên số năm nắm giữ. Ai mua rồi bán ngay trong một, hai năm thì chịu mức thuế cao. Giữ càng lâu thì thuế giảm dần. Như vậy mới hạn chế được tình trạng đầu cơ ngắn hạn, đẩy giá ảo lên cao.

Song song đó, phải tăng nguồn cung nhà ở giá rẻ và trung bình, bởi đây mới là nhu cầu thật của đại đa số. Đất dành cho nhà ở xã hội, căn hộ thương mại giá thấp phải được quy hoạch rõ ràng, triển khai nhanh gọn. Các chính sách tín dụng cũng cần điều chỉnh để hỗ trợ người mua nhà ở thực sự, thay vì dòng tiền lại tiếp tục chảy vào đầu cơ.

Thuế chỉ là một trong nhiều công cụ điều tiết giá cả bất động sản. Tôi cho rằng nếu không kết hợp đồng bộ với việc tăng cung, kiểm soát đầu cơ và hỗ trợ người mua ở thật, thì áp thuế bất động sản thứ hai chỉ làm khó thêm cho người thuê, người mua cuối cùng, trong khi chủ sở hữu nhiều nhà đất vẫn ung dung như bà bán tạp hóa ở khu tôi.

Huy Bùi