Áp mức thu 3,6% mỗi năm với tiền sử dụng đất bổ sung

Nghị định 291 vừa được Chính phủ ban hành, sửa đổi một số nội dung của Nghị định 103 về tiền sử dụng đất và tiền thuê đất (có hiệu lực từ ngày 6/11), quy định khoản thu tiền sử dụng đất bổ sung sẽ áp mức 3,6% mỗi năm trên số tiền sử dụng đất phải nộp thay vì mức 5,4% như đề xuất trước đó.

Thời gian tính thu được xác định từ lúc phát sinh nghĩa vụ tài chính đến ngày làm việc thứ 8 kể từ khi có quyết định giá đất. Cơ quan nhà nước có tối đa 180 ngày để hoàn tất việc xác định giá đất cụ thể, làm cơ sở tính tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất.

Nghị định 291 cũng cho phép tính lại khoản tiền bổ sung đã nộp theo Nghị định 103 trước đây. Nếu tính lại mà số tiền phải nộp cao hơn, người sử dụng đất phải nộp thêm; nếu thấp hơn sẽ được khấu trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc nghĩa vụ tài chính khác. Trường hợp không còn khoản để khấu trừ, tiền dư sẽ được hoàn trả theo quy định ngân sách.

Ngoài ra, nghị định bổ sung chính sách hỗ trợ giảm 50% tiền thuê đất cho toàn bộ thời gian thuê đất lần đầu với hộ gia đình, cá nhân là người dân tộc thiểu số thuộc diện nghèo, cận nghèo, được Nhà nước cho thuê đất sản xuất, kinh doanh tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Trước khi ban hành, Bộ Tài chính từng đề xuất hai phương án về mức thu bổ sung: giữ nguyên 5,4% hoặc giảm còn 3,6%. Phương án bỏ hẳn khoản thu này không được chọn vì muốn bãi bỏ phải quy định trực tiếp trong Luật Đất đai.

Quy định thu tiền bổ sung lâu nay bị nhiều chuyên gia và doanh nghiệp bất động sản đánh giá là bất hợp lý. Thực tế, việc chậm xác định nghĩa vụ tài chính thường xuất phát từ phía cơ quan nhà nước, nhưng chi phí lại dồn lên vai người dân và doanh nghiệp. Trong khi đó, tiền sử dụng đất vốn là một khoản đầu tư trả trước, đã được tính vào giá bán sản phẩm bất động sản. Việc truy thu thêm không chỉ khiến chi phí tăng mà còn đẩy gánh nặng sang người mua nhà, làm giảm khả năng tiếp cận nhà ở và gây lệch pha cung - cầu trên thị trường.

Trước đó, TP HCM và một số địa phương cũng từng đề xuất bỏ khoản thu này, hoặc chỉ áp dụng với những dự án đã đưa đất vào kinh doanh, tức đã bán sản phẩm và thu tiền từ khách hàng.

Phương Uyên