Ai đặt tên cho sông Hương?

Nguồn gốc tên gọi "sông Hương" được lý giải theo nhiều cách khác nhau.

Một truyền thuyết kể rằng chúa Nguyễn Hoàng làm theo lời bà tiên, thắp hương chèo thuyền trên sông và dừng lại khi hương tàn để chọn đất lập phủ, nên dòng sông được gọi là sông Hương. Tuy nhiên, đây chỉ là cách lý giải dân gian.

Theo một số nhà nghiên cứu, tên sông có thể bắt nguồn từ mùi thơm của loài cây Thạch xương bồ mọc ven thượng nguồn, khiến nước sông mang hương thơm.

Lại có giả thuyết khác cho rằng tên gọi này xuất phát từ địa danh Hương Trà - vùng đất con sông chảy qua; ban đầu sông có tên là sông Kim Trà, sau đổi thành sông Hương Trà, rồi được rút gọn thành sông Hương.

Như vậy, nguồn gốc tên gọi sông Hương đến nay vẫn có nhiều giả thuyết khác nhau, chưa có kết luận thống nhất.

Cầu Trường Tiền (hay Tràng Tiền) là biểu tượng của xứ Huế, ví như dải lụa bắc ngang sông Hương. Đêm xuống, cây cầu sáng đèn rực rỡ, soi bóng xuống dòng sông thơ mộng.

Chùa Thiên Mụ là ngôi quốc tự lớn nhất dưới thời chúa Nguyễn và triều Nguyễn, với kiến trúc cổ kính, uy nghiêm. Chùa do chúa Nguyễn Hoàng cho xây, hướng mặt ra sông. Hiện nay, chùa Thiên Mụ tọa lạc tại phường Kim Long, thành phố Huế.

Là một danh lam đã được UNESCO xếp hạng Di sản Văn hóa thế giới, chùa Thiên Mụ có cảnh trí thơ mộng, hùng vĩ và đang lưu giữ nhiều bảo vật độc đáo.  

Theo Dư địa chí của Nguyễn Trãi và Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn, trước khi mang tên sông Hương, con sông này từng được gọi là sông Linh, sông Hương Trà, sông Lô Dung, sông Dinh, sông Yên Lục…

Theo Cổng thông tin điện tử thành phố Huế, sông Hương hợp thành từ hai nhánh Tả Trạch và Hữu Trạch, đều bắt nguồn từ dãy Trường Sơn Đông. Sau khi hợp lưu ở Ngã ba Bằng Lãng, sông trở nên hiền hòa hơn.

Dòng sông dài khoảng 80km, đoạn từ Bằng Lãng đến cửa Thuận An dài 30km; do độ dốc nhỏ nên nước chảy chậm. Khi đi qua điện Hòn Chén, nước sông có sắc xanh đặc trưng.

Sông Hương uốn lượn giữa núi rừng, lặng lẽ trôi qua các làng Kim Long, Nguyệt Biều, Vĩ Dạ, Đông Ba, Bao Vinh… rồi đổ ra biển - như món quà thiên nhiên dành riêng cho xứ Huế.

Kinh thành Huế được vua Gia Long cho khảo sát năm 1803, khởi công năm 1805 và hoàn thành năm 1832 dưới thời Minh Mạng.

Thành có chu vi hơn 10km, diện tích 520 ha, 10 cửa chính và 2 thủy quan, xây theo kiểu Vauban (Pháp) kết hợp kiến trúc Á Đông.

Dù qua hai thế kỷ và chiến tranh, kinh thành vẫn giữ gần như nguyên vẹn, là phần quan trọng của Quần thể di tích Cố đô Huế - Di sản thế giới UNESCO.