9X vẽ tự truyện bằng tranh

Họa sĩ Lê Phan giới thiệu "Biết ra sao ngày sau", tác phẩm truyện tranh theo hướng tự truyện cá nhân. Cuốn sách được xem là trường hợp hiếm trong dòng truyện tranh Việt Nam.

Lê Phan, sinh năm 1992, ra mắt tự truyện bằng tranh kể về cuộc đời của chính mình vào ngày 28/9. Ảnh: D.B.

Ngày 28/9, cuốn Biết ra sao ngày sau của họa sĩ Lê Phan được phát hành bởi Nhà xuất bản (NXB) Phụ Nữ Việt Nam và đơn vị phát hành Du Bút. Đây là tự truyện hiếm hoi được thể hiện theo hình thức truyện tranh thay vì văn xuôi như thường lệ.

Tự truyện bằng tranh (graphic memoir) là một nhánh nhỏ trong thể loại tiểu thuyết đồ họa, xuất hiện từ cuối thế kỷ 20 khi truyện tranh bắt đầu được nhìn nhận như một hình thức văn học trưởng thành. Một số tác phẩm như Maus của Art Spiegelman (giải Pulitzer 1992) hoặc Feeding Ghosts (Tạm dịch: Nuôi dưỡng bóng ma) của Tessa Hulls (Pulitzer 2025) là ví dụ cho việc thể loại này từng bước được công nhận rộng rãi ở phương Tây.

Đặc điểm của tự truyện bằng tranh là nội dung mang tính cá nhân nhưng có thhể phản ánh những chủ đề phổ quát như tuổi thơ, gia đình, sự trưởng thành hoặc bản dạng cá nhân.

Biết ra sao ngày sau là tác phẩm tự truyện hiếm hoi ở Việt Nam thể hiện bằng tranh. Ảnh: D.B.

Tại Việt Nam, hình thức này vẫn còn khá ít. Với Biết ra sao ngày sau, Lê Phan là một trong số ít tác giả lựa chọn truyện tranh như một phương tiện để kể lại hành trình của bản thân.

Anh cho biết mình hoàn thành bản thảo từ năm 2019 và giữ lại cho đến nay mới xuất bản. "Việc mình viết cuốn sách này chỉ đơn giản là gói lại cuộc đời bản thân vào truyện tranh. Từ giây phút mình gói thành công thì coi như mình bước ra khỏi cuộc đời đó. Bao nhiêu nỗi buồn, thất vọng đều nằm lại trong sách, còn mình thì sẵn sàng bước tiếp", anh chia sẻ.

Biết ra sao ngày sau là truyện tranh đen trắng, gồm 8 chương, tái hiện quá trình hơn 20 năm tác giả theo đuổi con đường sáng tác, từ thời điểm còn là học sinh chép truyện tranh cho tới khi xuất bản sách và trải qua các khủng hoảng cá nhân.

Lê Phan (sinh năm 1992) là họa sĩ từng thực hiện nhiều tác phẩm truyện tranh dài thuộc nhiều thể loại khác nhau từ thiếu nhi, kỳ ảo đến đời sống đương đại như Câu lạc bộ nghiên cứu bí ẩn, Về nơi có nhiều cánh đồng, Thị trấn Hoa Mười Giờ...