Ngộ độc thực phẩm (còn gọi là trúng thực) có thể xảy ra khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm khuẩn, ký sinh trùng, có chứa độc tố hoặc hóa chất. ThS.BS Võ Ngọc Diễm, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chỉ ra một số loại thực phẩm có khả năng gây ngộ độc cao nên lưu ý khi bảo quản và chế biến.
Thịt gia cầm như gà, vịt, ngỗng chưa nấu chín kỹ có thể chứa vi khuẩn salmonella và campylobacter (thường có trong ruột, lông) gây ngộ độc. Trong quá trình chế biến, thịt gia cầm tươi dễ nhiễm khuẩn. Do đó, bạn nên ăn thịt gia cầm đã được nấu chín kỹ, không nên ăn các món sống như tiết canh vịt để giảm nguy cơ ngộ độc và các vấn đề về tiêu hóa nghiêm trọng khác.
Một số loại rau quả sống như dưa chuột, khoai tây mọc mầm, rau mầm, bắp cải, đậu cove, nếu không được rửa kỹ có thể bị nhiễm khuẩn (e.coli, salmonella) trong nhiều giai đoạn khác nhau của chuỗi cung ứng. Ăn các loại rau quả được chăm sóc bằng nguồn nước ô nhiễm, sử dụng dụng cụ sơ chế không hợp vệ sinh, không loại bỏ phần rau củ hỏng khi ăn... nguy cơ cao gây ngộ độc thực phẩm.
Cá và động vật có vỏ không được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp, các loại cá (nước mặn và nước ngọt) có nguy cơ chứa histamine - độc tố do vi khuẩn tạo thành. Ở nhiệt độ nấu thông thường, histamine không bị phá hủy, có thể gây ngộ độc sau khi tiêu thụ. Động vật có vỏ thường ăn tảo, tảo có thể tiết ra nhiều độc tố, sau đó tích tụ vào thịt của động vật có vỏ, làm tăng nguy cơ ngộ độc nếu không đảm bảo vệ sinh trong khâu chế biến.
Cơm chưa nấu chín có thể chứa vi khuẩn bacillus cereus. Vi khuẩn này ẩn trong gạo. Trong quá trình nấu, các bào tử của vi khuẩn có thể không bị tiêu diệt, thay vào đó sản sinh độc tố gây ngộ độc thực phẩm. Trường hợp gạo đã được nấu chín thành cơm nhưng bảo quản ở nhiệt độ phòng thời gian dài cũng tạo điều kiện cho bào tử vi khuẩn phát triển và sinh sôi.
Thịt nguội như xúc xích, thịt xông khói, giăm bông... không được nấu chín kỹ khi ăn sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn listeria sinh sôi và phát triển.
Thực phẩm đóng hộp quá hạn hoặc bảo quản sai cách. Sản phẩm từ thịt, rau củ quả, hải sản đóng hộp, khi không được chế biến, bảo quản và sử dụng phù hợp có thể tiềm ẩn nguy cơ nhiễm độc tố botulinum. Nguồn gốc, xuất xứ và hạn sử dụng thực phẩm đóng hộp cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng sức khỏe. Nếu sử dụng thực phẩm đóng hộp đã hết hạn, không còn nguyên vẹn màu sắc và mùi vị, nguy cơ dẫn đến ngộ độc cao hơn.
Đồ ăn nguội để ở nhiệt độ phòng trong khoảng hơn hai giờ có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và độc tố sinh sôi nhanh chóng. Thói quen để thực phẩm qua đêm dễ làm biến chất thực phẩm, nhất là khi bảo quản không đúng cách.
Sữa chưa tiệt trùng dễ tồn tại các vi sinh vật có hại như e.coli, salmonella, brucella, campylobacter... So với sữa đã tiệt trùng, sữa chưa tiệt trùng có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cao gấp 150 lần và nguy cơ nhập viện cao gấp 13 lần, theo bác sĩ Diễm.
Trứng sống, kể cả trứng lòng đào có thể chứa vi khuẩn salmonella, loại vi khuẩn này thường bám ở vỏ hoặc bên trong trứng.
Để phòng ngừa ngộ độc, mỗi người nên lưu ý ăn chín, uống sôi, rửa tay sạch trước khi sơ chế, chế biến thức ăn hoặc sau khi chạm vào thịt sống, sử dụng dụng cụ sơ chế riêng cho từng nhóm thực phẩm (thịt sống, trái cây, rau củ quả...) để tránh nhiễm khuẩn chéo. Không dùng thực phẩm đã quá hạn sử dụng, có mùi lạ, có dấu hiệu ôi thiu. Thực phẩm nên được bảo quản đúng cách.
Khi có các triệu chứng đau bụng kèm theo tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa, sốt, cơ thể mệt mỏi và suy nhược, đau đầu, phản ứng dị ứng... người bệnh nên đi khám ngay, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc.
Thảo Nhi















