7 bất cập trên thị trường vàng

Nhiều cửa hàng vàng không xuất hóa đơn và chỉ mua bán bằng tiền mặt dẫn đến giao dịch không được công khai, khai báo doanh thu thấp hơn thực tế dẫn đến thất thu thuế.

Giá vàng trong nước hiện cao hơn thế giới trên 20 triệu đồng/lượng. Ảnh: Việt Linh.

Phát biểu tại Hội thảo “Sàn giao dịch vàng - Giải pháp minh bạch thị trường và ổn định kinh tế vĩ mô”, ông Nguyễn Đức Lê, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ quản lý thị trường, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nhận định cung cầu đối với vàng chế tác, trang sức, vàng tiêu dùng… trong nước tương đối đủ.

Tuy nhiên, nguồn cung về vàng miếng đôi khi có hạn chế về nhập khẩu, nhất là thời gian gần đây khi nhu cầu trong nước lớn, cung hạn chế tạo nên "nút thắt cổ chai" đẩy giá vàng lên cao.

Lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết trong thời gian qua, Bộ đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước tham gia kiểm soát giá vàng và nhận thấy 7 vấn đề tồn tại trong quản lý hoạt động mua bán vàng miếng.

Cụ thể, thị trường đang thiếu một cơ sở tập trung do các cửa hàng chủ yếu bán lẻ không có cơ sở dữ liệu kết nối trực tuyến với cơ quan quản lý Nhà nước, không theo dõi được lượng hàng mua bán trực tuyến.

Mặc dù do Nhà nước quản lý, việc vàng giả trôi nổi trên thị trường vẫn có khiến cấp quản lý cũng khó kiểm soát về chất lượng.

Trong khi đó, vấn đề hóa đơn mua bán vàng chưa minh bạch. Nhiều cửa hàng không xuất hóa đơn và chỉ mua bán bằng tiền mặt dẫn đến giao dịch không được công khai, khai báo doanh thu thấp hơn thực tế dẫn đến thất thu thuế.

Bộ Công Thương cũng nhận thấy cơ chế phối hợp giữa các đơn vị quản lý chưa thật sự sát sao, đồng bộ. Các đơn vị chưa có kết nối dữ liệu khác nhau, chưa có hệ thống cảnh báo sớm. Các đơn vị kiểm tra chưa thường xuyên. Giá vàng lên xuống thất thường nhưng các cơ quan phản ứng chậm.

Đáng chú ý, thị trường thường xuyên chứng kiến cảnh chênh lệch giá vàng chính thức với giá "chợ đen" ở mức cao, dao động tới vài chục triệu đồng/lượng. Chênh lệch giá lớn dễ dẫn đến buôn lậu, giao dịch không báo cáo, không nộp thuế, khiến cơ quản lý khó kiểm soát.

"Giá niêm yết và giá bán tại các doanh nghiệp cũng không chính xác, có lúc cao hơn lúc thấp hơn tùy thời điểm. Có tình trạng cửa hàng tự ý nâng giá trong 1 vài thời điểm. Có lúc khan hàng nhiều đơn vị găm hàng gây khó khăn cho công tác quản lý, nhất là với lượng vàng chế tác, vàng lẻ trong dân", lãnh đạo Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Về phía người dân, nhu cầu vàng tăng đột biến do tâm lý chung. Người dân đổ xô đi mua vàng khi nghe giá vàng tăng, gây nên những cơn sốt bất thường cho thị trường, khó khăn cho công tác quản lý.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Đức Lê cũng khuyến cáo người dân về nhiều rủi ro khi mua vàng "chợ đen" do thị trường này không có kiểm định chất lượng, người dân không kiểm tra được bằng mắt thường dẫn đến rủi ro mua phải vàng giả.

Giao dịch tại thị trường này cũng không có hóa đơn, không minh bạch, người mua phải chịu mọi rủi ro khi mua bán. Giá mua thường cao hơn giá thị trường, đặc biệt lúc "sốt" giá, giá vàng "chợ đen" cao hơn cửa hàng cả triệu/lượng, nhiều trường hợp mua sáng chiều đã lỗ.

Đây cũng là thị trường giao dịch tiềm ẩn nguy cơ bị lừa đảo như vàng giả, vàng kém chất lượng. Khi mang tiền đến nơi không được giám sát để mua vàng, người dân có thể bị cướp, tấn công.

“Việc đầu tư găm hàng của thị trường chợ đen cũng đang ảnh hưởng lớn đến việc quản lý giá, mất kiểm soát, điều tiết của các đơn vị Nhà nước, thậm chí ảnh hưởng đến ổn định tiền tệ làm giảm niềm tin vào dòng tiền”, ông Nguyễn Đức Lê cho biết thêm.