5 loại ung thư đàn ông Việt mắc nhiều nhất

Ung thư là một trong những bệnh lý có số ca mắc mới và tử vong cao nhất tại Việt Nam hiện nay. Theo thống kê của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (Globocan) năm 2022, cả nước ghi nhận hơn 180.000 trường hợp ung thư mới, trên 120.000 ca tử vong và khoảng 409.000 người đang sống chung với bệnh trong vòng 5 năm gần nhất. Trong đó, nam giới chiếm hơn 95.000 ca mắc mới với 5 loại ung thư thường gặp nhất gồm gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng và tuyến tiền liệt.

5 loại ung thư nam giới Việt Nam mắc nhiều nhất.

Ung thư gan

Gan giữ vai trò quan trọng trong việc thải độc cho cơ thể, nhưng cũng chính vì vậy mà cơ quan này dễ tích tụ nhiều độc tố. Đây là lý do ung thư gan được xếp vào nhóm khối u ác tính có tỷ lệ tử vong cao hàng đầu. Theo số liệu Globocan năm 2022, Việt Nam ghi nhận 18.951 ca ung thư gan mới, chiếm gần 20% tổng số ca ung thư ở nam giới.

Theo TS.BS Phạm Tuấn Anh, Phó khoa Điều trị yêu cầu, Bệnh viện K, đến nay nguyên nhân chính xác gây ung thư gan vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là ở những người có bệnh gan mạn tính như xơ gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan B, viêm gan C. Lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá và một số yếu tố môi trường cũng được coi là yếu tố nguy cơ.

Ở giai đoạn sớm, các triệu chứng có thể giống với viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển, như chán ăn, đau tức hoặc nặng vùng hạ sườn phải... Ung thư gan ở giai đoạn đầu thường khó nhận biết, nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển muộn, gây nhiều trở ngại trong điều trị.

Phác đồ điều trị ung thư gan hiện nay là điều trị đa mô thức, được lựa chọn dựa trên mức độ lan rộng của khối u và tình trạng xơ gan. Các phương pháp thường áp dụng gồm phẫu thuật, ghép gan, phá hủy u tại chỗ, nút hóa chất động mạch gan, xạ trị, hóa trị hoặc điều trị nhắm trúng đích.

Ung thư phổi

Ung thư phổi hiện đứng thứ 2 trong nhóm ung thư phổ biến nhất ở nam giới Việt Nam, với hơn 17.000 ca mắc mới năm 2022, chiếm gần 18%. Theo TS.BS Đỗ Thị Tường Oanh, Hội Hô hấp TP.HCM, bệnh bắt nguồn từ sự tăng trưởng bất thường của các tế bào phổi, thường liên quan đến các đột biến gen do tác động của môi trường.

Khoảng 90% trường hợp xuất phát từ thói quen và điều kiện sống, trong đó hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu. Ngoài ra, việc tiếp xúc lâu dài với các hóa chất độc hại như radon, amiăng, asen, khói diesel trong môi trường ô nhiễm hoặc nghề nghiệp đặc thù cũng góp phần đáng kể. Yếu tố di truyền chiếm khoảng 8-10% ca bệnh, đặc biệt ở những gia đình có người thân từng mắc ung thư phổi.

Dù không thể phòng ngừa hoàn toàn, bạn có thể giảm nguy cơ bằng cách không hút thuốc, tránh khói thuốc thụ động.

Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày xảy ra khi các tế bào trong dạ dày phát triển mất kiểm soát, lấn át các tế bào lành và hình thành khối u. Năm 2022, Việt Nam ghi nhận hơn 10.000 ca mắc mới ở nam giới.

Theo ThS.BS Nguyễn Quốc Hùng, Khoa Nội 2, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, ung thư dạ dày thường biểu hiện bằng những triệu chứng như đau bụng, ợ nóng, chán ăn, sút cân không rõ nguyên nhân, cảm giác đầy bụng sau khi ăn, khó chịu hoặc buồn nôn.

Ung thư dạ dày đứng thứ 3 trong số các loại ung thư phổ biến ở nam giới. Ảnh: Adobe Stock.

Để xác định hướng điều trị, bác sĩ cần làm rõ mức độ lan rộng của khối u, gọi là chẩn đoán giai đoạn. Ung thư dạ dày có thể được phát hiện ở giai đoạn 1, 2, 3 hoặc 4, trong đó số giai đoạn càng nhỏ đồng nghĩa với mức độ lan rộng càng ít.

Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, thuốc nhắm trúng đích và điều trị miễn dịch. Tỷ lệ sống thêm 5 năm còn phụ thuộc vào tình trạng hạch di căn. Nếu chưa có di căn, tỷ lệ sống có thể đạt 60%, giảm còn 35% khi xuất hiện di căn hạch N1, 10% ở hạch N2, và chỉ khoảng 15% nếu tính chung cho tất cả giai đoạn.

Ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng xếp thứ 4 trong số những bệnh ung thư phổ biến ở nam giới, với 9.433 ca mắc mới ghi nhận trong năm 2022. Bệnh có khả năng chữa khỏi cao nếu được phát hiện sớm, thậm chí nhiều bệnh nhân vẫn sống khỏe mạnh hơn 20 năm sau điều trị.

Ở giai đoạn 0 và 1, sau phẫu thuật có tới 94% người bệnh sống thêm ít nhất 5 năm; giai đoạn 2, tỷ lệ này khoảng 82%; giai đoạn 3 là 67% tùy tình trạng di căn hạch. Khi bước sang giai đoạn 4, tỷ lệ sống giảm còn khoảng 11%, song nếu khối u di căn gan vẫn có thể phẫu thuật cắt bỏ, tỷ lệ này được cải thiện lên 25-40%.

Nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng khá đa dạng, bao gồm chế độ sinh hoạt không điều độ, yếu tố môi trường, tuổi tác, di truyền và đặc biệt là polyp đại tràng.

Người bệnh cần cảnh giác với những dấu hiệu bất thường như rối loạn tiêu hóa kéo dài, chán ăn, khó tiêu, đầy bụng trên vùng rốn, sút cân không rõ nguyên nhân, rối loạn đại tiện hoặc đi ngoài nhiều lần. Việc thăm khám sớm và kiểm tra định kỳ, đặc biệt là nội soi đại trực tràng, được xem là biện pháp hiệu quả nhất để phát hiện sớm và phòng ngừa ung thư đại trực tràng.

Ung thư tuyến tiền liệt

Theo số liệu Globocan, năm 2018 Việt Nam ghi nhận 3.959 ca mắc mới ung thư tuyến tiền liệt, trong đó có tới 1.873 ca tử vong. Đến năm 2022, số ca mắc ở nam giới đã tăng lên 5.875.

Bác sĩ Nguyễn Duy Hoàng, Khoa Giải phẫu bệnh lý, Trung tâm Xét nghiệm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết một số yếu tố nguy cơ gồm: tuổi cao, tiền sử gia đình có người từng mắc bệnh, thường xuyên tiếp xúc với phóng xạ trong công việc, chế độ ăn nhiều thịt đỏ, mỡ động vật hay thực phẩm giàu năng lượng.

Bệnh có thể biểu hiện bằng triệu chứng tại chỗ như bí tiểu, tiểu ra máu, đau lưng, song đáng chú ý là gần một nửa số bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng.

Việc điều trị phụ thuộc vào giai đoạn bệnh. Với trường hợp phát hiện sớm, phẫu thuật vẫn là phương pháp chủ yếu, giúp tỷ lệ sống sau phẫu thuật đạt trên 90% nếu cắt bỏ triệt để khối u. Ngoài ra, xạ trị được sử dụng để làm giảm kích thước khối u hoặc khi có di căn xa, điều trị nội tiết cũng là một lựa chọn phổ biến.