5 điểm nổi bật trong Luật Dân số mới

Sáng 10/12, Quốc hội bấm nút thông qua Luật Dân số, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026. Luật mới nhiều điểm nổi bật, trong đó quy định về duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số.

Vợ chồng được quyết định thời gian sinh con, số con

Thay vì khuyến khích mỗi cặp đôi chỉ có từ 1 đến 2 con như quy định cũ, luật mới trao quyền tự quyết về thời điểm, số lượng và khoảng cách sinh. Quyết định này dựa trên điều kiện sức khỏe, thu nhập và hoàn cảnh cụ thể của mỗi gia đình. Đây là giải pháp cấp thiết nhằm vực dậy mức sinh đang chạm đáy lịch sử (1,91 con/phụ nữ) và khắc phục chênh lệch mức sinh giữa các vùng miền.

Tăng thời gian nghỉ thai sản

Khi luật có hiệu lực, phụ nữ sinh con thứ hai được nghỉ thai sản 7 tháng (tăng một tháng so với hiện hành), trong khi người chồng được nghỉ 10 ngày để cùng chăm sóc gia đình. Cục Dân số cho biết mức tăng này tương đương mức trung bình của khu vực, đã được tính toán kỹ lưỡng dựa trên nguồn lực quốc gia nhằm đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé.

Sinh 2 con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Nhà nước sẽ hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, người tại vùng có mức sinh thấp hoặc thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người. Đặc biệt, các gia đình sinh đủ hai con sẽ được ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Chính sách "sát sườn" này giúp các cặp vợ chồng sớm an cư, giảm gánh nặng kinh tế để tập trung nuôi dạy con cái.

Bác sĩ tiết lộ giới tính thai nhi bị đình chỉ hành nghề

Luật nghiêm cấm tuyệt đối việc lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức. Để giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính, người có hành vi thông báo, tiết lộ giới tính thai nhi nhằm mục đích phá thai sẽ bị đình chỉ hành nghề khám, chữa bệnh. Định kỳ hàng năm, cơ quan thống kê sẽ công bố số liệu liên quan để chính quyền các cấp xây dựng biện pháp can thiệp phù hợp.

Ứng phó già hóa dân số

Luật chú trọng phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi thông qua các chính sách miễn giảm học phí, cấp học bổng cho sinh viên chuyên ngành lão khoa, nhất là tại vùng khó khăn. Đồng thời, Nhà nước sẽ có cơ chế đãi ngộ đặc biệt để thu hút nhân viên y tế làm việc trong lĩnh vực này.

Lê Nga