14 năm tìm công lý cho con gái bị phán 'tự tử' với 20 vết đâm

Đầu năm 2011, cuộc sống của Ellen Greenberg, 27 tuổi, cô giáo lớp một tại Học viện Juniata Park (Philadelphia) có những thay đổi đáng lo ngại.

Cô có biểu hiện căng thẳng, quá tải công việc. Bị chẩn đoán mắc chứng rối loạn điều chỉnh kèm lo âu, Ellen đã hỏi ý kiến gia đình về việc chuyển chỗ ở, nhưng giấu kín nguyên nhân.

Ellen và vị hôn phu Sam Goldberg đã lên lịch cưới vào ngày 13/8/2011. Tuy nhiên, trong thời gian chuẩn bị cho đám cưới, một người bạn nhận thấy mối quan hệ giữa Ellen với Sam đang thay đổi, cô trở nên ngày càng phụ thuộc vào Sam.

Trong tháng cuối đời, bác sĩ tâm thần của Ellen ghi nhận cô "lo lắng không ngủ được" nhưng "không có ý định tự tử". Ngày 22/1/2011, chỉ bốn ngày trước khi qua đời, lúc đi chọn váy cưới cùng bạn, Ellen bật khóc trong phòng thay đồ.

Ngày định mệnh

Sáng 26/1/2011, Ellen nói "Con yêu mẹ" lần cuối cùng qua điện thoại với mẹ, rồi đi làm.

Chiều hôm đó, trời bão tuyết nên được tan làm sớm, Ellen trở về căn hộ sống chung với Sam ở tầng sáu tòa nhà Venice Lofts. Hóa đơn vào 13h26 cho thấy Ellen đã dùng thẻ visa trả 41,2 USD để đổ đầy bình xăng tại một trạm xăng không xa căn hộ.

Khoảng 15h40, Ellen nhắn tin với bạn về việc chưa thể hoàn thành phiếu điểm cho học sinh dù hôm nay là hạn cuối. Đó là những tin nhắn gửi đi cuối cùng được ghi lại trên điện thoại của cô.

Theo dòng thời gian công bố sau đó, Sam được nhìn thấy trên camera giám sát đi về phía phòng gym lúc 16h50. Anh khai với cảnh sát rằng đã tập luyện khoảng nửa tiếng. Đến 17h26, Sam đi về phía quầy lễ tân, kiểm tra mail và sau đó lên thang máy. Quay lại tầng trên, anh nói phát hiện mình bị nhốt ngoài căn hộ.

Khi thám tử hỏi tại sao không phá cửa ngay, anh trả lời: "Tôi nghĩ cô ấy đang tắm, làm tóc, hoặc đeo tai nghe làm việc, thậm chí đang ngủ trưa".

Từ 17h32 đến 17h54, Sam gửi tin nhắn dồn dập cho Ellen, giận dữ giục cô mở cửa. Anh ta cũng gọi cho mẹ Ellen và bị hàng xóm nhìn thấy đập cửa ở hành lang. Sau khi nói chuyện với anh họ và chú (cả hai đều là luật sư), Sam phá cửa xông vào lúc 18h29.

18h30, Sam gọi 911. Anh ta báo cáo: "Tôi vừa bước vào căn hộ và thấy vị hôn thê của tôi nằm trên sàn nhà với máu khắp nơi". Nhưng trong hơn hai phút hỏi đáp qua điện thoại với điều phối viên, Sam nói không biết máu chảy từ đâu, cũng không nói gì về con dao vốn nhô ra khỏi ngực Ellen.

Chỉ đến khi điều phối viên đề nghị cởi áo cho nạn nhân để hô hấp nhân tạo, Sam mới thốt lên: "Ôi không. Cô ấy tự đâm mình rồi!". Anh ta nói thêm: "Cô ấy ngã trúng dao", "Có một con dao đâm vào tim cô ấy".

Kết quả giám định thay đổi

Sau khi Ellen qua đời, một giám định viên y khoa đã ghi nhận 11 vết bầm tím trên cơ thể cô, mô tả chúng "ở các mức độ phục hồi khác nhau", cho thấy cô bị bầm tím trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần. Những vết bầm này nằm ở bụng, đầu gối phải, đùi phải, bắp tay phải, và cẳng tay phải.

Giám định viên y khoa cũng đếm được 20 vết dao đâm trên cơ thể Ellen. Trong số đó, có những vết thương nghiêm trọng như: một vết đâm xuyên qua cơ ngực và đâm vào gan; một vết cắt vào động mạch chủ, khiến Ellen mất hơn một lít máu; một vết cắt vào màng cứng bao quanh cột sống; một vết đâm sâu hơn 7 cm, gần đáy sọ, gây xuất huyết dưới nhện (đột quỵ xuất huyết).

Ban đầu, ngày 27/1/2011, bác sĩ Marlon Osbourne của Văn phòng Giám định Y khoa Philadelphia kết luận Ellen đã bị "một người khác đâm" và cái chết của cô là một vụ giết người.

Tuy nhiên, cảnh sát lại đưa ra kết luận khác: Ellen đã tự tử. Sau cuộc họp với cơ quan thực thi pháp luật, giám định viên y khoa thay đổi nguyên nhân tử vong của Ellen thành tự tử.

Hiện trường vụ án đầy mâu thuẫn

Chính quyền kết luận Ellen chết một mình trong căn hộ bị khóa kín. Bác sĩ Marlon Osbourne sau đó giải thích việc thay đổi phán quyết là do thông tin từ hiện trường vụ án đã bác bỏ những gì ông tìm thấy khi khám nghiệm tử thi.

Cảnh sát cho biết cửa căn hộ đã bị khóa chặt từ bên trong bằng chốt an toàn, và Sam phải phá cửa mới vào được, đi cùng Sam còn có một nhân viên bảo vệ tòa nhà. Điều này khiến ông Marlon kết luận: "Ellen là người duy nhất được tìm thấy trong căn hộ, không có gì bị xáo trộn, không có gì bất thường, không có cách nào khác để vào nhà, không chứng minh được có người khác ở đó...".

Tuy nhiên, cuộc điều tra của CNN tìm thấy nhiều điểm mâu thuẫn. Thứ nhất, nhân viên bảo vệ xác nhận không đi cùng Sam khi anh ta phá cửa căn hộ. Thứ hai, người quản lý bất động sản tại Venice Lofts cho biết chốt cửa có thể tự xoay và sập lại nếu cửa bị đóng mạnh khi ai đó rời đi.

Các chuyên gia pháp y tư nhân của gia đình Ellen cũng đặt nghi vấn. Bác sĩ Wayne Ross, người đã thực hiện hơn 13.000 ca khám nghiệm tử thi, chỉ ra Ellen không có vết cắt trên tay giống các nạn nhân tự vệ trước kẻ tấn công, nhưng nếu cô bất tỉnh trước khi bị đâm, cô sẽ không thể tự vệ.

Ông Wayne nhận thấy các vết bầm tím và vết xước trên cổ Ellen trông giống dấu ngón tay, và đốm máu có thể do siết cổ bằng tay.

Ảnh hiện trường cho thấy Ellen nằm trên sàn bếp, tay trái cầm một chiếc khăn mặt màu trắng, nhưng chiếc khăn hầu như không bị vấy máu. Bác sĩ Wayne nói: "Điều này có vẻ như được dàn dựng".

Trên mặt Ellen có một vệt máu khô dọc theo má, từ mũi đến tai. Bác sĩ Wayne nói điều đó vô lý vì đi ngược với trọng lực, khi các nhân viên y tế và cảnh sát tìm thấy cô trong tư thế đầu tựa vào tủ bếp. Ông nói "Rõ ràng cô ấy đã bị di chuyển".

Những sợi tóc của Ellen trên sàn nhà được bác sĩ Wayne lý giải: "Rất nhiều lần, khi bạn bị siết cổ, hoặc bị ai đó đâm, người đó sẽ túm lấy tóc bạn".

Bác sĩ Wayne đã làm việc với một công ty tái tạo mô hình 3D các vết thương do dao gây ra trên cơ thể Ellen. Dù phân tích pháp y của cảnh sát chỉ tìm thấy ADN của Ellen trên con dao và trên các mẩu móng tay của cô, nhưng các mô hình cho thấy Ellen phải rất khó khăn mới có thể tự gây ra tất cả 20 vết thương, đặc biệt là những vết ở gáy nằm ở bên trái, nghiêng từ trái sang phải, trong khi tay trái của cô không có máu.

Nhóm của Wayne tìm được một nữ cảnh sát có vóc dáng, chiều cao, chiều dài cánh tay tương tự Ellen, yêu cầu cô cầm dao thử vặn người theo các tư thế xem có thể gây ra những vết thương như vậy hay không. Cô không làm được.

Cuộc điều tra đầy rẫy thiếu sót

Bác sĩ Wayne sau đó đã viết trong báo cáo vụ án rằng những vết bầm tím của Ellen "cho thấy bạo lực gia đình đủ để giải thích cho chứng lo âu của cô ấy".

Theo Guy D'Andrea, công tố viên của Văn phòng ủy viên công tố quận Philadelphia, phản ứng của Sam gây hoài nghi vì thông thường, nếu bước vào và thấy vị hôn thê đang ngồi dựa vào tủ bếp, máu khắp nơi, anh ta hẳn nên chạy đến và kiểm tra chuyện gì xảy ra. Câu nói "Cô ấy ngã trúng dao" của Sam cũng rất kỳ lạ, anh ta không nghĩ rằng có kẻ sát hại Ellen mà lại lập tức suy đoán theo trường hợp khó xảy ra nhất.

Từ ảnh khám nghiệm tử thi, ông Guy cũng nhận thấy những vết bầm tím và đoán do "một người khác hành hạ".

Nhưng đáng kinh ngạc, thám tử điều tra án mạng của cảnh sát Philadelphia đã không hỏi Sam về những vết bầm tím của Ellen trong buổi thẩm vấn. Không có bất kỳ lời giải thích nào về những vết bầm tím ấy trong hồ sơ chính thức.

Thêm vào đó, cảnh sát tại hiện trường đã không triệu tập Đội Điều tra Hiện trường Vụ án vào đêm đó, dẫn đến việc căn hộ không được xử lý để lấy bằng chứng. Khi Đội Điều tra Hiện trường Vụ án đến muộn vào ngày 28/1, cảnh sát đã cho phép dọn dẹp căn hộ một cách chuyên nghiệp, khiến bằng chứng bị mất vĩnh viễn. Thậm chí, một người họ hàng của Sam đã đến căn hộ thu thập một số vật dụng, bao gồm iPhone và hai máy tính của Ellen, sau đó mới nộp lại cho cảnh sát.

Giám định viên viết trong báo cáo: "Không tìm thấy bất kỳ ghi chú hay dấu hiệu tự tử nào trên máy tính hoặc trong căn hộ", và các cuộc tìm kiếm từ khóa "tự tử" trên máy tính và iPhone của Ellen đều không phát hiện điều gì đáng chú ý.

Tuy nhiên, nhiều năm sau, một luật sư của Văn phòng Tổng chưởng lý Pennsylvania lại hỏi công tố viên Guy D'Andrea về những từ khóa tìm kiếm được cho là liên quan đến "tự tử không đau đớn" trên máy tính của Ellen. Phát ngôn viên Văn phòng Tổng Chưởng lý sau đó khẳng định "bằng chứng" Ellen tự tử bao gồm các cuộc tìm kiếm trên máy tính của cô về "tự tử" và "phương pháp tự tử".

Trong tuyên bố công khai đầu tiên về cái chết của Ellen, Sam khẳng định Ellen đã tự tử, "bệnh tâm thần là có thật và có rất nhiều nạn nhân". Anh ta từng khai với cảnh sát rằng: "Hồi tháng 1, khi bắt đầu bị trầm cảm, cô ấy hỏi liệu tôi có còn yêu cô ấy không nếu cô ấy bị điên".

Hành trình đòi công lý dai dẳng

Bố mẹ Ellen không tin con gái tự tử. Trong gần 14 năm, họ đã chi hơn 700.000 USD cho các vụ kiện tụng và điều tra, thuê các chuyên gia pháp y và điều tra viên để phân tích lại vụ án. Họ đã đệ đơn kiện hai lần, một vụ nhằm thay đổi phán quyết trên giấy chứng tử và vụ còn lại cáo buộc các quan chức địa phương âm mưu che đậy một vụ giết người.

Vụ việc kéo dài suốt một thập kỷ, thu hút sự tham gia của sở cảnh sát, văn phòng giám định y khoa, các công tố viên của hai quận, và văn phòng tổng chưởng lý Pennsylvania. Hơn 167.000 người đã ký vào bản kiến nghị trực tuyến đòi công lý cho Ellen.

Năm 2023, một tòa phúc thẩm nhận định cuộc điều tra của cảnh sát về cái chết của Ellen là "có nhiều sai sót nghiêm trọng", nhưng vẫn giữ nguyên phán quyết tự tử của phòng giám định y khoa.

Tháng 2/2024, gia đình Ellen đã dàn xếp khiếu nại để đổi lấy khoản bồi thường 600.000 USD và một thỏa thuận từ chính quyền thành phố rằng vụ việc của con gái họ sẽ được xem xét lại. Bác sĩ Marlon sau đó cũng thay đổi quan điểm và gọi cái chết của Ellen là "điều gì đó khác ngoài tự tử".

Tuy nhiên, trong báo cáo mới nhất về vụ án được công bố hôm 10/10, văn phòng điều tra tử thi kết luận: "Cách thức tử vong của Ellen Greenberg được phân loại tốt nhất là 'tự tử'". Trưởng phòng giám định y khoa Philadelphia viết: "Dù sự phân bố các vết thương được thừa nhận là bất thường, nhưng thực tế vẫn là Ellen có khả năng tự gây ra những vết thương này".

Luật sư của gia đình Ellen gọi báo cáo mới là "phi lý" và cho biết bài đánh giá đã bỏ qua những vết bầm tím không rõ nguyên nhân, cảnh quay giám sát tại hiện trường bị thiếu và bản tái hiện cho thấy Ellen không thể gây ra tất cả vết thương.

Phía luật sư chế giễu báo cáo mới là "một nỗ lực sai lầm nghiêm trọng nhằm biện minh cho một kết luận đã được định trước". Họ khẳng định sẽ tiếp tục đòi công lý bằng mọi cách cần thiết.

"Tôi muốn công lý cho Ellen. Tôi muốn chứng kiến điều đó trước khi chết", bố Ellen nói. Vợ chồng ông hy vọng Ellen được minh oan rằng cô không tự tử, cảnh sát sẽ mở cuộc điều tra "với một nhóm công tâm do một người lãnh đạo công tâm chỉ huy".

Tuệ Anh (theo CNN, Independent, People)