IISS đánh giá khả năng Trung Quốc dùng biện pháp quân sự với Đài Loan

Viện Nghiên cứu Chiến lược quốc tế (IISS, Anh) vừa công bố một báo cáo cho rằng hành động quân sự của quân đội Trung Quốc với Đài Loan 'không có khả năng xảy ra trong tương lai gần' nhưng 'không phải là không thể'.

Báo cáo nói trên của IISS, mang tên Đánh giá An ninh Khu vực châu Á-Thái Bình Dương, được công bố hôm nay 28.5, trước khi Đối thoại Shangri-La, hội nghị quốc phòng thường niên hàng đầu của châu Á được tổ chức tại Singapore và do IISS đồng tổ chức, dự kiến diễn ra từ ngày 30.5-1.6.

Trong báo cáo, IISS cho rằng một cuộc tấn công của quân đội Trung Quốc (PLA) vào Đài Loan "không có khả năng xảy ra trong tương lai gần" nhưng "không phải là không thể", xét đến những rủi ro về nhận thức sai lầm và giao tiếp sai với Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, theo tờ South China Morning Post.

Theo báo cáo, căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh về các vấn đề như thương mại, công nghệ và Đài Loan đang định hình không khí của một mối quan hệ vốn có "sự ngờ vực" và thiếu cơ chế đối thoại.

Báo cáo lưu ý một số cải tiến về mặt chiến thuật trong chính quyền Mỹ thời cựu Tổng thống Joe Biden, chẳng hạn như việc nối lại đối thoại quân sự và một thỏa thuận không đưa trí tuệ nhân tạo vào quá trình ra quyết định về hạt nhân, nhưng cảnh báo rằng những điều này khó có thể làm thay đổi đáng kể định hướng chiến lược của hai nước trong nhiệm kỳ hai của Tổng thống Trump.

"Nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump (2017-2021) chứng kiến việc Mỹ đưa ra chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đầu tiên vào năm 2017, làm rõ rằng khu vực này đã trở thành ưu tiên của Washington. Trọng tâm của chiến lược này là sự thừa nhận rằng hoạt động mang tính ép buộc và ảnh hưởng của Trung Quốc đã làm suy yếu lợi ích của Mỹ và các quốc gia ở châu Á - Thái Bình Dương", IISS viết trong báo cáo mới.

IISS viết tiếp: "Một mối quan ngại đáng kể của Mỹ là sự thiếu minh bạch xung quanh các nỗ lực hiện đại hóa quân sự một cách nhanh chóng của Trung Quốc, được cho là bao gồm việc mở rộng nhanh chóng kho vũ khí hạt nhân của nước này, cùng với việc tập trung vào sự kết hợp quân sự-dân sự và các công nghệ lưỡng dụng mới".

Cũng theo báo cáo, mối quan hệ song phương đã trở nên căng thẳng hơn do các đánh giá tình báo của Mỹ cho rằng Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã ra lệnh cho PLA sẵn sàng tiếp quản Đài Loan vào năm 2027, cũng như tốc độ và quy mô ngày càng tăng của các cuộc tập trận do PLA tiến hành xung quanh eo biển Đài Loan, báo hiệu một chiến lược "lát cắt salami" tiềm tàng hướng tới việc thống nhất Đài Loan.

Trong khi đó, Bắc Kinh coi sự hỗ trợ quân sự của Washington dành cho Đài Loan cũng như các đối tác và đồng minh trong khu vực là bằng chứng của "chiến lược kiềm chế nhằm ngăn chặn sự trẻ hóa và sự trỗi dậy chính đáng của Trung Quốc", theo báo cáo của IISS.

"Nguy cơ hiểu lầm và giao tiếp sai lệch còn tăng thêm do thực tế là các cơ chế liên lạc quân sự và ngoại giao giữa Mỹ và Trung Quốc còn hạn chế về số lượng và chưa được sử dụng đầy đủ. Với thái độ né tránh rủi ro lâu nay ở cả hai bên, một cuộc chiến quy mô lớn với Trung Quốc về Đài Loan là không thể xảy ra trong tương lai gần, nhưng không phải là không thể", IISS nhận định trong báo cáo.

IISS cho rằng những nhân vật chủ chốt trong chính quyền Trump và Lầu Năm Góc sẽ tiếp tục coi trọng châu Á-Thái Bình Dương hơn các khu vực khác, và Mỹ sẽ vẫn bận tâm với Trung Quốc như một đối thủ ngang hàng trên các lĩnh vực chính sách, bất kể mối quan hệ song phương có tan băng tạm thời hay không.

"Câu hỏi chính trong vài năm tới sẽ là: Mỹ và Trung Quốc sẽ có bao nhiêu phạm vi cho các động thái chiến thuật nếu cả hai đều tăng gấp đôi các mục tiêu chiến lược của mình và Đài Loan có bị rơi vào tầm ngắm không?", báo cáo viết.

Hiện chưa có thông tin về phản ứng của các bên liên quan đối với báo cáo mới của IISS.