'Huyền thoại điện ảnh Mỹ' Robert Redford qua đời

Trong thông cáo gửi tờ New York Times hôm 15/9 giờ địa phương (tối 16/9 giờ Hà Nội), đại diện của Redford cho biết ông mất tại nhà riêng ở bang Utah.

Nhà phê bình Peter Bradshaw của Guardian nhận định Redford là "gã khổng lồ của điện ảnh Mỹ", góp phần định hình Hollywood thập niên 1970. Nghệ sĩ giữ vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền điện ảnh độc lập Mỹ khi đồng sáng lập Liên hoan phim Sundance - bệ phóng cho nhiều bộ phim nổi tiếng như Reservoir Dogs, The Blair Witch Project, Donnie Darko, Fruitvale Station và CODA.

Ông sinh năm 1936 tại Los Angeles (Mỹ) với tên khai sinh Charles Robert Redford. Thời niên thiếu, ông từng bị đuổi khỏi Đại học Colorado trước khi theo học diễn xuất tại Học viện Nghệ thuật Sân khấu Mỹ (AADA). Sau khi góp mặt ở một vài vai nhỏ trên sân khấu, truyền hình và điện ảnh, ông gây chú ý với khán giả vào đầu thập niên 1960.

Năm 1962, Redford được đề cử Emmy Nam phụ xuất sắc cho The Voice of Charlie Pont, tạo tiếng vang trên sân khấu Broadway với vở Barefoot in the Park (1963). Hai năm sau, ông đóng cùng Natalie Wood phim Inside Daisy Clover (1965), mang về đề cử Quả Cầu Vàng.

Năm 1969, Redford thành công với Butch Cassidy and the Sundance Kid, sánh vai Paul Newman và Katharine Ross. Bộ phim được đề cử bảy Oscar, trở thành cột mốc lớn trong sự nghiệp. Thập niên 1970, Redford liên tiếp góp mặt trong nhiều tác phẩm đình đám như Jeremiah Johnson (1972), The Way We Were (1973) đóng cùng Barbra Streisand, The Sting (1973), The Great Gatsby (1974), Three Days of the Condor (1975) và All the President's Men (1976).

Cuối thập niên 1970, Redford tạm rời màn ảnh để thử sức đạo diễn. Tác phẩm đầu tay Ordinary People (1980) thắng bốn giải Oscar, trong đó có Phim hay nhất và Đạo diễn xuất sắc, đưa Redford trở thành một trong số ít nghệ sĩ thành công ở cả hai vai trò.

Những năm 1980-1990, ông cân bằng giữa diễn xuất và đạo diễn. Trên màn ảnh, Redford ghi dấu với The Natural (1984), Out of Africa (1985) cùng Meryl Streep, và Indecent Proposal (1993). Sau đó, ông đạo diễn Quiz Show (1994) và The Horse Whisperer (1998).

Liên hoan phim Sundance - do ông gây dựng từ năm 1978 - đã trở thành cái nôi cho thế hệ đạo diễn mới của Mỹ như Quentin Tarantino, Steven Soderbergh, Robert Rodriguez hay Kevin Smith sau nhiều thập niên. Sự kiện cũng là bệ phóng cho nhiều tác phẩm độc lập.

Sang thế kỷ 21, Redford tiếp tục cống hiến qua nhiều dự án, gồm Lions for Lambs (2007), All Is Lost (2013). Ông tham gia Vũ trụ điện ảnh Marvel với vai Alexander Pierce trong Captain America: The Winter Soldier (2014) và xuất hiện ngắn trong Avengers: Endgame (2019).

Giữa những năm 2010, Redford thu hẹp hoạt động làm phim, bàn giao quyền quản lý Liên hoan phim Sundance. Vai chính cuối cùng của ông là ở The Old Man & the Gun (2018).

Ngoài gặt hái những giải thưởng đơn lẻ, Redford nhiều lần được vinh danh ở các sự kiện điện ảnh lớn, gồm Oscar danh dự năm 2002, Sư Tử Vàng cho thành tựu trọn đời tại Liên hoan phim Venice 2017, giải César danh dự 2019, Huân chương Bắc đẩu Bội tinh của Pháp (2010) và Huân chương Tự do của Tổng thống Mỹ do Barack Obama trao tặng năm 2016.

Bên cạnh sự nghiệp điện ảnh, Redford nổi tiếng các hoạt động bảo vệ môi trường. Ông từng là thành viên hội đồng quản trị của Hội đồng Bảo vệ Tài nguyên Thiên nhiên (Natural Resources Defense Council), đồng thời phản đối dự án đường ống dẫn dầu Keystone XL.

Về đời tư, Redford kết hôn với nhà sử học Lola Van Wagenen từ 1958 đến 1985, có bốn người con. Năm 2009, ông kết hôn nghệ sĩ Sibylle Szaggars.

Quế Chi (theo Guardian)