Hơn 7 tỷ 'chi ngoài' của doanh nghiệp, cán bộ hải quan ăn chia ra sao?

VKSND Tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố 22 bị can về các tội Buôn lậu, Nhận hối lộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Trong số các bị can bị truy tố có loạt giám đốc gồm Nguyễn Tài Lộc (GĐ Công ty Tài Lộc), Hà Thị Oanh (GĐ Công ty Tân Việt), Nguyễn Văn Khang (GĐ Công ty Bảo Linh) và nhiều cán bộ hải quan như Đặng Hoàng Lân (cựu đội trưởng Đội thủ tục Chi cục Hải quan Cảng 2), Tô Thị Thu Hương (cựu phó đội trưởng Đội Thủ tục hàng hóa xuất nhập khẩu, Chi cục Hải quan Cảng 2)…

Theo cáo buộc của VKSND Tối cao, sau thời gian làm ăn thất bại, Lộc và Ngô Quang Tuyên (kế toán trưởng Công ty Tài Lộc) quay sang làm dịch vụ xuất khẩu trái phép mặt hàng gỗ ván bóc từ Việt Nam sang Trung Quốc và một số nước để hưởng tiền công, phí dịch vụ.

Từ tháng 4/2022, Tuyên thuê Nguyễn Quang Long (nhân viên Công ty Tài Lộc) thực hiện dịch vụ hải quan tại cảng cho nhóm Công ty Tài Lộc.

Ảnh minh họa.

Khi đó, Long chủ động liên hệ, đề xuất với Trịnh Đăng Tài là cán bộ hải quan tiếp nhận Tờ khai hải quan (TKHQ) để Tài nhận phụ trách nhóm Công ty Tài Lộc, giúp DN được phê duyệt tờ khai thông quan nhanh và cho DN được khai báo khối lượng hàng hóa ở mức thấp hơn thực tế.

Đồng thời, Long cũng đề xuất mức tiền "chi ngoài" cho công chức hải quan thuộc Chi cục Hải quan Cảng 2 gồm: tiền TKHQ 100.000 đồng/TKHQ và tiền thông quan 800.000 đồng/cont. Sau khi thống nhất với Tài, Long đã báo cáo và được Tuyên, Lộc đồng ý.

Về phía cán bộ hải quan, Trịnh Đăng Tài cũng báo cáo và được bà Tô Thị Thu Hương đồng ý việc Tài nhận tiền "chi ngoài" như trên. Định kỳ hàng tháng Long tổng hợp, báo cáo tiền "chi ngoài" để Tuyên chuyển khoản cho Long chi dùng.

Tháng 5/2023, Tài chuyển công tác và bàn giao lại cho Phạm Tùng Dương thực hiện thủ tục tiếp nhận, giải quyết TKHQ của nhóm Công ty Tài Lộc. Tài cho Dương biết nhóm công ty này đang thực hiện tiền "chi ngoài" để được hỗ trợ.

Đồng thời, bà Hương cũng nói trực tiếp với Dương về việc DN đang khai báo khối lượng gỗ ở mức 35-38 m3 trong khi khối lượng thực tế từ 43-52 m3. Bà Hương yêu cầu Dương tiếp tục thực hiện thủ tục hải quan cho nhóm Công ty Tài Lộc như Tài như đã thực hiện trước đó.

Doanh nghiệp mặc cả tiền "chi ngoài"

Khoảng tháng 7/2023, Long gặp Dương đề nghị giảm tiền "thông quan" từ 800.000 đồng/cont xuống còn 600.000 đồng/cont với lý do DN không cạnh tranh, thu hút khách hàng được nếu phải chi mức cũ.

Dương nói với Long xin ý kiến bà Hương. Cuộc "ngã giá" thành công, bà Hương đồng ý giảm mức tiền như Long đề xuất.

Kết quả điều tra đã làm rõ việc nhận tiền "chi ngoài" của công chức bước 2 và lãnh đạo Chi cục Hải quan Cảng 2. Theo đó, cán bộ tiếp nhận, giải quyết TKHQ là Trịnh Đăng Tài, Phạm Tùng Dương được hưởng toàn bộ tiền “TKHQ” là 100.000 đồng/TKHQ và 15% tiền "thông quan".

85% tiền "thông quan" còn lại nộp về cho bà Tô Thị Thu Hương. Bà Hương hưởng 15% số tiền này, còn lại đưa lên cho cựu đội trưởng Đặng Hoàng Lân. Sau đó, ông Lân tiếp tục phân chia phần tiền “thông quan” bà Hương đưa.

Cụ thể, ông Lân nộp cho bà Nguyễn Thị Thu Hiền (cựu chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cảng 2) 30%; Vũ Ngân Châu (cựu phó chi cục trưởng phụ trách kiểm hóa) 30%; bản thân ông Lân hưởng cá nhân 20% và giữ lại chi cho hoạt động chung của Đội Thủ tục là 20%.

Theo tỷ lệ công chức hải quan được nhận tiền "chi ngoài" nêu trên, CQĐT xác định số tiền các bị can đã nhận cụ thể như sau: Bị can Trịnh Đăng Tài, cán bộ tiếp nhận hồ sơ nhận tổng cộng hơn 840 triệu đồng. Còn lại 85% tiền "thông quan" là hơn 4 tỷ đồng, Tài nộp cho bà Hương. Trong giai đoạn Tài làm việc, còn có 4 công chức tiếp nhận TKHQ gồm: Bùi Thành Sơn, Đào Thị Phượng, Hoàng Thị Thúy Hiền, Nguyễn Thị Phương. Những người này đã nhận tiền "chi ngoài". Tiền "chi ngoài" do Tài trực tiếp nhận nên cáo trạng xác định Tài nhận và chịu trách nhiệm hình sự đối với số tiền hơn 5 tỷ đồng, trực tiếp hưởng lợi hơn 840 triệu đồng. Trong khi đó, cán bộ tiếp nhận hồ sơ Phạm Tùng Dương phải chịu trách nhiệm hình sự số tiền hơn 2,4 tỷ đồng, được hưởng lợi cá nhân hơn 405 triệu đồng. Tổng số tiền "chi ngoài" Tài và Dương nhận là hơn 7 tỷ đồng, nộp về cho bà Hương hơn 6 tỷ đồng. Ông Lân khai đã nhận hơn 2,1 tỷ đồng từ bà Hương. Bị can Nguyễn Thị Thu Hiền và Vũ Ngân Châu được ông Lân đưa hơn 630 triệu đồng/người. Tài liệu điều tra còn làm rõ, sai phạm của Đội thủ tục trong việc kiểm tra thực tế hàng hóa. Theo đó, công chức bước 3 và cựu lãnh đạo Chi cục Hải quan cảng 2 đã nhận hàng trăm triệu đồng để bỏ qua các sai phạm trong việc kiểm tra thực tế hàng hóa, hỗ trợ cho nhóm Công ty Tài Lộc được thông quan nhanh. Sách về Pháp luật Cuốn sách "Bảo đảm quyền bào chữa của bị cáo trong xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự ở Việt Nam" sẽ góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, thực tiễn bảo đảm quyền bào chữa của bị cáo trong hoạt động xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự của TAND hiện nay.