Học trò dùng AI đo khí thải, biến dầu ăn thừa thành xà bông

(Dân trí) - Tại cuộc thi “Sáng kiến xây dựng xã hội bền vững năm 2025”, học trò có nhiều ý tưởng táo bạo hướng đến giải quyết các vấn đề về ô nhiễm môi trường, phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Ngày 18/10, chung kết cuộc thi “Sáng kiến xây dựng xã hội bền vững năm 2025” diễn ra với 18 đội xuất sắc nhất được chọn từ gần 90 đội trong cả nước.

Đây là năm thứ 3 cuộc thi được tổ chức, thu hút gần 500 học sinh và giáo viên đến từ TPHCM, Đồng Tháp, Đồng Nai, Vĩnh Long, Tây Ninh, Lâm Đồng... tham gia, với 89 đội dự thi (52 đội THPT và 37 đội THCS).

Cuộc thi đặc biệt chú trọng tới các vấn đề về bảo vệ môi trường, từ các tình huống cụ thể, học sinh đưa ra giải pháp xử lý để áp dụng tại nơi mình học tập. 

Sau màn thuyết trình và trả lời trực tiếp các câu hỏi từ ban giám khảo về ý tưởng của mình, giải nhất cuộc thi được trao cho dự án Green Day (Ngày xanh) của học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu (Đại học Quốc gia TPHCM) ở bậc THPT và dự án Grease to Grace (Tái chế dầu ăn) của học sinh Trường Phổ thông Liên cấp Vinschool Central Park ở bậc THCS.

Dự án Green Day của học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu là nền tảng di động tiên phong biến việc giảm phát thải CO₂ thành trải nghiệm thông minh. Ứng dụng kết hợp công nghệ AI, thị giác máy tính và học máy để theo dõi dấu chân carbon cho cả cá nhân lẫn doanh nghiệp, hoàn toàn tự động và chuẩn xác.

Người dùng chỉ cần chụp hóa đơn điện, biên lai mua sắm, thiết bị tiêu thụ năng lượng hoặc ghi lại quãng đường di chuyển, Green Day lập tức tính toán và trực quan hóa lượng CO₂ qua biểu đồ tuần, tháng, giúp mỗi bước đi đều được “đo” bằng dữ liệu.

Ứng dụng gợi ý phương tiện công cộng, theo dõi nhiệt lượng, đồng thời so sánh chi phí tiết kiệm từ việc cắt giảm phát thải, biến lối sống bền vững thành lợi ích thực tế.

Green Day trực diện giải quyết những thách thức lớn của Việt Nam như phát thải CO₂ đô thị cao, lệ thuộc phương tiện cá nhân, tiêu dùng thiếu bền vững và thiếu công cụ minh bạch.

Dự án Grease to Grace của học sinh Trường Phổ thông Liên cấp Vinschool Central Park tái chế dầu ăn thừa thành xà phòng sinh học với mong muốn biến rác thải thành sản phẩm có ích và bảo vệ môi trường.

Thành viên của nhóm cho biết, các em sẽ xin dầu ăn đã qua sử dụng từ bếp ăn trường, sau đó lọc sạch và pha chế cùng xút, glycerin, tinh dầu tự nhiên để tạo ra xà phòng an toàn.

Trước hết, nhóm sẽ dùng thử, rồi phát cho bạn bè và thầy cô trong trường trải nghiệm, kèm theo phiếu góp ý. Qua dự án, học sinh vừa học được cách nghiên cứu, làm việc nhóm, vừa lan tỏa thông điệp sống xanh, tiết kiệm và sáng tạo trong cộng đồng trường học.

Ngoài ra, nhiều ý tưởng khác tại chung kết cuộc thi như chậu trồng cây sinh học từ bã mía có lớp tinh bột; giấy sinh hoạt chống nước từ thân chuối và bã mía; tái sử dụng giấy trong trường học; robot cải tạo đất; than viên từ phân bò; tận dụng vỏ tôm, tép, phế phẩm thủy sản làm phân bón…

PGS.TS Đinh Đức Anh Vũ, đồng Trưởng ban chỉ đạo cuộc thi, chia sẻ, qua cuộc thi này, học sinh sẽ phát triển tư duy đổi mới sáng tạo và nâng cao nhận thức về những vấn đề liên quan đến môi trường và xã hội nơi các em đang sinh sống và học tập.

Đi cùng đó là nâng cao nhận thức, kiến thức của các em về 17 mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.