Học sinh THPT lập kế hoạch thế nào để hướng tới chinh phục giảng đường mơ ước?

Đầu năm học mới, việc lập kế hoạch học tập là rất cần thiết đối với học sinh, nhất là những em vừa kết thúc THCS và bỡ ngỡ bước vào 3 năm THPT nhiều áp lực.

Xây dựng định hướng từ đầu

Phùng Khánh Ngọc, sinh viên năm 2 ngành kinh tế đối ngoại, Trường ĐH Ngoại thương, trước là học sinh Trường THPT chuyên Tuyên Quang (tỉnh Tuyên Quang) với thành tích học tập đáng ngưỡng mộ như: giải nhất kỳ thi học sinh giỏi môn ngữ văn lớp 11, lớp 12 cấp tỉnh; huy chương đồng cuộc thi chọn học sinh giỏi các trường THPT chuyên khu vực duyên hải và đồng bằng Bắc bộ lần thứ 14…

Ngay từ khi bắt đầu bước vào lớp 10, Ngọc đã vạch ra kế hoạch học tập, sắp xếp thời gian hợp lý và đặt mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn. Bởi theo Ngọc, lớp 10 là giai đoạn quan trọng nhất để tạo thói quen học tập và cần duy trì việc làm đó mỗi ngày.

Đối với kế hoạch học tập, Ngọc cho biết ở trên lớp cô bạn sẽ tập trung nghe giảng và ghi chép, buổi tối về nhà làm hết bài tập được giao để chuẩn bị bài cho ngày hôm sau. Bên cạnh đó, vì nằm trong đội tuyển thi học sinh giỏi môn ngữ văn nên Ngọc còn dành thêm 1 - 2 tiếng đồng hồ buổi tối để bổ sung kiến thức nâng cao môn này.

"Mình nghĩ kế hoạch học tập này hoàn toàn có thể áp dụng cho các bạn chưa xác định rõ môn chuyên. Các bạn nên bắt đầu từ việc nắm chắc kiến thức cơ bản, sắp xếp thời gian hợp lý giữa học tập và nghỉ ngơi, sau đó khi đã quen với nhịp học thì có thể chọn môn học mình yêu thích để tập trung nhiều hơn", Ngọc chia sẻ.

Trần Cao Tiến, cựu học sinh lớp 12 Trường THPT chuyên Hùng Vương tại P.Thủ Dầu Một, TP.HCM (trước đây là P.Hiệp Thành, TP.Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương), đã đạt 28,75 điểm khối A00 trong kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua. Với số điểm này, Tiến đậu vào ngành dược học của Trường ĐH Y Dược TP.HCM.

Tiến thừa nhận thời gian đầu bước vào mái trường THPT vô cùng bỡ ngỡ và có phần áp lực: "Em thấy bạn bè đồng trang lứa toàn những cá nhân xuất sắc từ các trường khác nên rất áp lực. Đi kèm với đó là việc chưa thích ứng với kiến thức THPT nên em khá ngợp với bài vở ở trường".

Chia sẻ về bí quyết học tập để nhanh chóng thích ứng với môi trường mới, Tiến cho biết: "Với những môn học còn yếu, em sử dụng thời gian sinh hoạt và tự học để ôn tập, làm bài tập vận dụng. Em đọc thêm sách ngoài chương trình, luyện làm nhiều dạng đề rồi trao đổi với thầy cô, bạn bè để rèn luyện khả năng tư duy, lập luận và diễn đạt".

Song song đó, Tiến áp dụng phương pháp học ngắt quãng khi tự học. Cậu bạn cho biết mỗi lần vào bàn học cần tập trung khoảng 25 phút để xem lại bài giảng trên lớp, sau đó nghỉ 5 phút, rồi tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới qua các video giảng dạy trên YouTube. Sau khi nắm được lý thuyết, thì nên áp dụng ngay vào làm bài tập để ghi nhớ lâu hơn. "Thường thì em kết thúc việc học vào khoảng 22 giờ để đảm bảo sức khỏe và duy trì thói quen học tập đều đặn", Tiến chia sẻ.

Những cách đơn giản nhưng hiệu quả

Theo thầy Nguyễn Ngọc Giám, giáo viên môn ngữ văn Trường THPT Hàn Thuyên (TP.HCM), sau kỳ thi tuyển sinh, nhiều em có tâm lý nghỉ ngơi dài dẫn đến lỡ nhịp học tập khi bước vào năm học mới. Đồng thời, các em chưa thật sự chủ động tự học mà vẫn quen chờ thầy cô hướng dẫn.

Để có thể xây dựng và duy trì kế hoạch học tập ngay từ đầu năm học, thầy Giám đưa ra một số gợi ý. Trước hết, học sinh nên xác định mục tiêu học tập càng cụ thể càng tốt như yêu thích môn học nào, kỹ năng gì cần đạt được, điểm số phấn đấu ra sao, thời lượng dành cho từng môn trong ngày hoặc trong tuần…

Bên cạnh đó, học sinh cần xác định thời gian nào trong ngày phù hợp để học, môn học nào cần đầu tư nhiều hơn… Rèn khả năng tự học thông qua đọc sách, tham khảo các bài giảng trực tuyến, làm bài tập cá nhân. Tập trung tối đa khi học trên lớp, tránh để giờ "chính" trở thành "phụ", bởi sự xao nhãng sẽ khiến học sinh mất thêm thời gian để ôn lại kiến thức vốn có thể nắm vững ngay tại lớp.

Theo thầy Hồ Thức Thuận, giảng viên toán đang giảng dạy và tổ chức các lớp luyện thi trực tuyến dành cho học sinh THPT, ở giai đoạn mới bước vào THPT, nhiều em chưa quen với việc tự sắp xếp thời gian học tập, chơi và nghỉ ngơi, trong khi lịch học thêm, câu lạc bộ hay hoạt động ngoại khóa ngày càng nhiều. Điều này dễ dẫn đến tình trạng học dồn, học vẹt hoặc mất cân bằng giữa các môn học.

Để khắc phục, thầy Thuận cho biết học sinh có thể áp dụng một số cách đơn giản nhưng hiệu quả bằng việc đặt mục tiêu học tập rõ ràng (ngắn hạn và dài hạn). Lập thời gian biểu cụ thể theo ngày hoặc tuần. Ưu tiên môn học khó, quan trọng trước. Chọn phương pháp học phù hợp như học ngắt quãng, sơ đồ tư duy hoặc học nhóm. Theo dõi và điều chỉnh kế hoạch hằng tuần. Giảm thiểu các yếu tố gây xao nhãng trong quá trình học.